Eind mei 2020 ging het platform Sporters voor Sporters live. Via het platform kunnen slachtoffers van grensoverschrijdend gedrag in de sport in gesprek komen met ervaringsdeskundigen, zoals Anne van Dijk en Renald Majoor. Zij bieden een luisterend oor en kunnen bellers advies geven over een vervolg. Van Dijk in Trouw: “Wij zijn geen meldpunt, maar een wegwijzer. Heel laagdrempelig, onafhankelijk en vertrouwelijk.” Bellen, mailen, appen, alles kan.
Daadkrachtig. Strijdbaar. Openhartig. Je kunt je niet voorstellen hoe moedig het moet zijn geweest voor het voormalige voetbaltalent om in het openbaar te vertellen over het seksueel misbruik waar hij als 12-jarige mee te maken kreeg. Renald Majoor wil als jongetje – net als zovelen – profvoetballer worden. Dan valt op een dag een uitnodiging van profclub Vitesse op de deurmat. Hij is gescout en wordt gezien als groot talent, een belofte.
“Ik leefde mijn droom. Ik kwam in een walhalla-wereld terecht waarin je mensen tegenkomt die je eerder alleen van tv kende. Je denkt: dit pakt niemand mij meer af. Dat dit gebeurt is ongekend. Met hard trainen en gedisciplineerd leven zou ik het gaan schoppen tot het eerste elftal van Vitesse. Het loopt compleet anders. Op mijn achttiende besluit ik te stoppen. Ik zat psychisch in de knoop en het plezier in het voetbal was helemaal verdwenen. Niemand die het snapte. Ik was er bijna… en plots nam ik zo’n rigoureus besluit”, zegt Majoor.
De werkelijke reden is jouw ervaring met seksueel misbruik op je twaalfde. Dat vertel je niemand.
“Ik leefde in een machowereld. In een wereld waar je als pupil afhankelijk bent van trainers en begeleiders. Ik had angst dat mijn droom uiteen zou spatten als ik er iemand over zou vertellen. Als sporter moet je zoveel laten voor de sport. Je komt van zover, als topsporter mag je meer niet dan wel, je leeft in een tunnel waarin je je focust op het doel dat je wilt bereiken. En als dan die profcarrière binnen handbereik is, pieker je er niet over om het misbruik te vertellen. Het was een enorm groot taboe in de sport.”
Twintig jaar later vertel je het wel. Waarom dan wel?
“Ik voelde me aangemoedigd door het steeds groter wordende misbruikschandaal in de Britse voetbalwereld. Heel bewust besluit ik met mijn verhaal via een landelijke krant naar buiten te komen. Ik zag het als een kans om het eindelijk te kunnen vertellen. Ik voelde me ontzettend opgelucht. Pas toen werd voor de buitenwereld duidelijk dat het misbruik mijn hele carrière had verwoest.”
Je wordt de eerste voetballer in Nederland die openhartig over het misbruik in zijn jeugd vertelt. In 2017 richt je de Stichting De Stilte Verbroken op. Wat wil je met de stichting?
“Ik wil (seksueel) misbruik binnen de sport, en ook intimidatie en pesten minimaliseren. Sporters zijn enorm kwetsbaar en vaak afhankelijk van hun trainers en begeleiders. Te vaak wordt daar misbruik van gemaakt. Letterlijk. Na getuigenissen van tientallen sporters in de media over seksueel misbruik door trainers, coaches of medesporters stelde NOC*NSF een onderzoekscommissie in. Uit dit onderzoek onder leiding van oud-minister Klaas de Vries blijkt dat 1 op de 8 kinderen in de sport te maken krijgt met grensoverschrijdend gedrag en seksueel misbruik. Onthutsende cijfers! Dat betekent dat in elk team een of twee kinderen sporten met zo’n ervaring. Men weet dat sporters er vaak met niemand over praten uit angst voor hun sportcarrière en de consequenties. Daardoor blijft het misbruik mogelijk. Dat moet stoppen. Bovendien wisten sporters tot een paar jaar geleden niet waar ze zich met hun verhaal konden melden. Ik ben blij dat dat is veranderd.”
Jouw stichting bestaat naast het meldpunt Centrum Veilige Sport van sportkoepel NOC*NSF. Wat is het verschil?
“Voor sommige sporters is het meldpunt een te hoge drempel; ze willen nog niet direct of geen aangifte doen. Met mijn stichting hoop ik op een laagdrempelige manier andere sporters aan te moedigen hun verhaal te delen met andere ervaringsdeskundigen, sporters zoals ik of volleybalster Anne van Dijk. Ze werd op haar 13de stiekem door haar trainer gefilmd in de kleedkamer. Inmiddels hebben 21 slachtoffers via onze website contact met ons gezocht. De regie wat er met het verhaal gebeurt, ligt altijd bij de sporter. De een begeleiden we naar het meldpunt, de ander naar onze partner Slachtofferhulp Nederland. Weer een ander wil er verder niets mee, maar is opgelucht dat hij het verhaal heeft kunnen delen. Het blijft vertrouwelijk. Kortom: We ondersteunen, zijn een luisterend oor en bieden een platform. Ik werk onder andere samen met de KNVB, het NOC*NSF en Slachtofferhulp. Door NOC*NSF ben ik benoemd tot ambassadeur Veilige Sport.”
Eind 2019 ontving jouw stichting een tweejarige subsidie van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Wat ga je daarmee doen?
“Ik zie de subsidie als grote erkenning voor deze strijd. Ik krijg de mogelijkheid om mijn stichting verder uit te bouwen. Aan het einde van het eerste kwartaal gaat het nieuwe platform ‘Sporters helpen Sporters’ online. Het platform is er voor vragen en vermoedens van grensoverschrijdend gedrag, van sporters zelf en van hun omgeving. Het platform geldt als wegwijzer en kenniscentrum. De sporters die ook zelf slachtoffer waren, krijgen bij Slachtofferhulp Nederland een training. Anne van Dijk wordt een van de gezichten van het platform. Verder organiseert onze stichting samen met sportbonden allerlei bijeenkomsten voor sportverenigingen om met bestuurders, trainers en vrijwilligers te spreken over grensoverschrijdend gedrag. Zo willen wij letterlijk de stilte verbreken.”
Jouw aanpak berust op preventie, aanpak en nazorg. Wat bedoel je daarmee?
“Met preventie bedoel ik: vertrouwenspersonen integreren binnen de sport zodat vroegtijdig een dreiging kan worden gesignaleerd of een misstand zelf kan worden voorkomen. Met aanpak bedoel ik dat ik dat elke sportvereniging voorlichting geeft of krijgt over seksueel misbruik en grensoverschrijdend gedrag. We hebben samen met Centrum Veilige Sport een Vijfstappenplan ontwikkeld voor bestuurders in de sport. De stappen dienen als leidraad binnen de sportclub.
Ook wil ik dat alle clubs, scholen, verenigingen een poster ophangen met een verwijzing naar De Stilte Verbroken. Verder wil mijn stichting clubs, verenigingen en gemeenten adviseren. Ik geef voorlichtingsavonden en lezingen, maar roep ook de hulp van gemeenten in. Zij kunnen verenigingen regels opleggen dat alle trainers en vrijwilligers verplicht een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) moeten aanvragen. Bovendien moet er een VOG komen die geen vier jaar maar slechts een jaar geldig is. En met Nazorg bedoel ik de zorg om gehoord en begeleid te worden. Daarvoor werken we samen met Slachtofferhulp.”
Wanneer ben jij tevreden?
“Als geen kind dit meer hoeft mee te maken. Dat sportclubs niet langer wegkijken, dat sporters onbegrensd kunnen sporten zonder dat er misbruik van hen wordt gemaakt. Dat we in de toekomst naar een team kunnen kijken zonder te denken: een of twee kinderen zijn slachtoffer. Min drive om dit probleem aan te pakken is tomeloos.”
Meer informatie over de stichting van Renald Majoor vind je op Destilteverbroken.nl.
Centrum Veilige Sport Nederland
Sporten in een veilige omgeving zou voor iedereen vanzelfsprekend moeten zijn. Voor vragen, twijfels en meldingen hierover bestaat het Centrum Veilige Sport Nederland. Het centrum is een van de meldpunten naast het bestuur van de eigen vereniging en de sportbond.
Het CVSN ondersteunt sportverenigingen bij het maken van beleid, advisering en voorlichting en helpt bij de preventie van incidenten. Het centrum houdt ook toezicht op een krachtige opvolging van schendingen en misstanden via de landelijke administratie in het Case Management Systeem voor de sport.
Elke Nederlander mag aankloppen (ook anoniem). De deskundige medewerkers van CVSN luisteren, denken mee en begeleiden in de beste oplossing met als motto: ‘samen zorgen we voor een veilige, eerlijke en plezierige sport voor iedereen!’
