Jaarlijks gaan in Nederland zo’n 900 miljoen kleine plastic flessen over de toonbank. 100 miljoen van deze flesjes belanden als zwerfafval in het milieu. Dat wil het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat drastisch verminderen. Eerst zijn in 2018 afspraken gemaakt met het bedrijfsleven en de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) om ervoor te zorgen dat het aantal plastic flesjes dat in het milieu terechtkomt met 70 tot 90% afneemt. Die doelstelling is niet gehaald.
Tegelijk is gekeken naar het uitbreiden van het statiegeldsysteem. Uit onderzoek in Duitsland en Scandinavië blijkt dat de inname van statiegeldflessen veel effect heeft op de vermindering van het zwerfafval. Daarom geldt naast de bestaande statiegeldregeling voor grote petflessen (25 cent per fles) vanaf 1 juli 2021 een heffing van 15 cent voor kleine petflessen. De consument kan de flesjes inleveren bij de supermarkt, maar ook bij treinstations, cateraars en tankstations langs snelwegen. Voor de horeca en de sportsector geldt de maatregel op vrijwillige basis.
Mentaliteit
Statiegeld Nederland begeleidt de invoering van de maatregel. “Dat is geen makkelijke opgave”, zegt Misja Janvier, projectleider communicatie bij Statiegeld Nederland. ”Onze doelstelling is om 90% van het totale aantal petflessen in te nemen en te recyclen. Dat moet op 1 januari 2022 gerealiseerd zijn. Toch hebben wij er het volste vertrouwen in dat het zal lukken. Nederlanders zijn gewend om flessen in te leveren, de mentaliteit is er al. We moeten nu alleen uitbreiden naar kleine flessen, die mensen op een andere manier en op andere locaties gebruiken. Statiegeld Nederland zorgt ervoor dat alle partijen – producenten, importeurs, innamepunten – meedoen. Via een voorlichtingscampagne willen we zoveel mogelijk Nederlanders bereiken en een gedragsverandering in gang zetten.”
Bestel het ‘sportpakket’
Voor het inzamelen van de flessen kunnen sportverenigingen van meer dan 200 leden kosteloos een minicontainer en een communicatiepakket bestellen bij Statiegeld Nederland. Dat is mogelijk tot 15 juli 2021. Janvier: “Dan maken wij het nog voor de start van het nieuwe sportseizoen in orde.”
Aanmelden
- Registreer je als sportlocatie bij Statiegeld Nederland vóór 15 juli 2021 als innamepunt voor statiegeldflessen.
- Bepaal alvast een doel voor de opbrengst van het statiegeld, zodat je een op maat gemaakt pakket kunt bestellen.
- Overleg met de grossier over de manier waarop je de retourstromen het beste kunt aanpakken.
- Na registratie ontvang je binnen drie weken een unieke registratiecode, met een link naar de bestelsite.
- Bestel de minicontainer en het communicatiemateriaal met de unieke code.
- De bestelde materialen worden half augustus afgeleverd. De minicontainer op locatie en het communicatiemateriaal per post.
- Besteed ruimschoots aandacht aan de nieuwe inzamelingsmethode via de kanalen van je sportlocatie met behulp van het toegezonden materiaal.
Voor sportclubs geldt als extra voordeel dat zij de opbrengst van het statiegeld aan de club of een goed doel mogen besteden. Janvier: “Zo helpt de gescheiden inname bij het kosten besparen op de afvalverwerking, het oplossen van het zwerfafvalprobleem en het aanvullen van de clubkas. Sportclubs kunnen de opbrengst bijvoorbeeld besteden aan nieuwe doelen, nieuwe ballen of een nieuw tenue. Dat is mooi meegenomen, zo na corona. Verenigingen kunnen bij ons een communicatiepakket op maat bestellen, zodat leden kunnen zien waar het geld voor bedoeld is.”
Voorwaarden
Met tal van potentiële innamepunten, ook in de sportsector, heeft Statiegeld Nederland prioriteiten gesteld. Zij richt zich in eerste instantie op de innamepunten waar de grootste afvalstromen te verwachten zijn. Vandaar de deelnamevoorwaarden aan de grootte van de sportclub. Janvier: “Dat betekent niet dat clubs met minder dan 200 leden de flesjes niet kunnen innemen. Het staat verenigingen vrij om zelf de flesjes met het statiegeldlogo in te zamelen en via speciale zakken van de grossier aan te bieden.”
Een andere voorwaarde is dat het statiegeld bij de club terecht moet komen. “In het geval van een commerciële uitbater van een sportkantine kan de vereniging wel meedoen met de inname-actie, maar het is wel de bedoeling dat het geld naar de clubkas gaat en niet naar de uitbater. Ook kan een klant in een sportkantine niet zelf het statiegeld incasseren. Wie dat wil, moet het flesje meenemen en inleveren bij een supermarkt. “
Duurzaamheid
Het inzamelen vraagt om een gedragsverandering van sporters en vereniging, stelt Janvier. “Wij zien sportlocaties als het ideale kanaal om de boodschap over te brengen. Alle lagen uit de maatschappij zijn er vertegenwoordigd. Wat ook meespeelt, is dat mensen vaak een binding hebben met een club, waardoor ze eerder geneigd zijn om voor die club te sparen. Juist als dat spaardoel concreet is. Ook kun je met deze inname-actie laten zien dat niet al het afval waardeloos is. Petplastic leent zich uitstekend voor hergebruik. Zo kunnen sportverenigingen een bijdrage leveren aan duurzaamheid en circulariteit.“
Vooruitzichten
Janvier is ervan overtuigd dat Statiegeld Nederland de doelstelling haalt. Maar stel dat dat niet zo is? “Dan zullen we eerst kijken welke kanalen achterblijven. Zijn het de supermarkten, trein- of tankstations of sportlocaties? Dan kun je je afvragen of de communicatie naar die bewuste sectoren duidelijk genoeg is geweest. Daar zouden we op kunnen bijsturen. Een gedragsverandering is niet iets van vandaag op morgen, maar een doel voor de iets langere termijn.”
Hoe werkt het?
- Zet de minicontainer op een zichtbare en logische plaats.
- Maak je leden en bezoekers duidelijk wat ze met de statiegeldflesjes moeten doen en wat de club met de statiegeldopbrengst gaat doen.
- De statiegeldflesjes verzamel je in speciale zakken, die je bij de grossier kunt bestellen. De zakken worden afgesloten met een sluitstrip met een klant specifiek label, dat een unieke barcode bevat, die correspondeert met de locatie.
- Aan de hand van de unieke code weet Statiegeld Nederland van wie de flesjes afkomstig zijn en wat er afgerekend moet worden.
- De grossier haalt de gevulde zakken op.
- Maandelijks ontvangt de vereniging een overzicht van het statiegeld op de ingeleverde flesjes en de opbrengst wordt op de rekening van de club bijgeschreven.
- Via de communicatiekanalen van de club, kun je duidelijk maken waar het geld aan besteed gaat worden en de leden aansporen om de flesjes in te leveren.
Meer informatie is te vinden bij Statiegeld Nederland
Minder afval?
Sportverenigingen kunnen meer doen dan het inzamelen van kleine petflessen om het afval op de club te verminderen:
- VANG Buitenshuis en Phi Factory hebben een stappenplan geschreven om sportclubs op weg te helpen met het organiseren van afval reduceren en beter scheiden. Download het stappenplan sportclubs en afvalscheiding.
- Vanaf 3 juli mogen er geen SUP-producten (Single Use Plastic) zoals bestek en bekertjes meer verkocht worden. Clubs mogen wel de bestaande voorraden opmaken. Lees meer over de regels omtrent SUP.
- Na het statiegeld op kleine flessen zal per eind 2022 ook statiegeld worden geheven op blikjes. Lees meer over statiegeld op blikjes.