Het mes snijdt aan twee kanten wanneer je jeugdleden de verantwoordelijkheid geeft voor het organiseren van jeugdactiviteiten. De activiteiten sluiten beter aan bij de belevingswereld van de jongeren en tegelijkertijd blijft de jeugd verbonden met de club, waardoor oudere jeugd minder snel uitstroomt. IJsclub Haarlem past deze manier van jeugdparticipatie al meer dan 20 jaar succesvol toe. In dit praktijkvoorbeeld lees je meer over de manier waarop ze dat doen, wat het hen oplevert en een aantal tips voor als je binnen jouw vereniging met activiteiten voor en door jongeren aan de slag wilt.
Dit artikel is een praktijkvoorbeeld bij de Jeugd Participatieladder: een tool voor sportverenigingen om inzicht te krijgen in de mate waarin de vereniging de jongeren actief betrekt. Bekijk als vereniging aan de hand van de ladder waar je staat en waar je naar toe wilt. Laat je inspireren en maak een actieplan voor jouw club.
De plek van jeugd binnen de club
De IJsclub voor Haarlem en omstreken, kortweg IJsclub Haarlem, is opgericht op 22 januari 1869 en heeft als doel ‘het beoefenen en bevorderen van de schaatssport in de ruimste zin des woords’. De club kent, op moment van schrijven, 1200 leden, waarvan 500 wedstrijdrijders en 700 recreanten. Daarnaast heeft zij ook nog 310 jeugdschaatsers onder haar hoede, die niet lid zijn. Van de leden zijn 136 jongeren pupillen (t/m 12 jaar), 165 junioren (t/m 18 jaar), 31 jongvolwassenen (t/m 22 jaar). Bij de pupillen zijn er iets meer jongens actief en bij de junioren is het aandeel jongens en meisjes gelijk. De vereniging vindt actieve jeugdparticipatie zeer belangrijk, omdat de jeugd de vrijwilligers van de toekomst zijn. De jeugd participeert binnen IJsclub Haarlem op verschillende vlakken.
Hoe werkt ‘aanbod jeugdactiviteiten voor en door de jeugd’ binnen IJsclub Haarlem?
De jeugdactiviteitencommissie is een aparte sectie binnen de vereniging, meer dan 20 jaar geleden opgericht door jeugdleden. Het doel was om activiteiten voor de jeugd te organiseren om zo jongeren te binden en te behouden. De jeugdactiviteitencommissie bestaat uit zeven leden tussen de 16 en 25 jaar. Zij organiseren zelfstandig activiteiten voor en door de jeugd, zoals trainingsdagen, een eindfeest met DJ, duatlon, filmavond en een driedaags kamp. Alle activiteiten zijn door deze groep zelf bedacht en uitgevoerd. Ze maken vooraf een begroting. Deze wordt – net als de begrotingen van andere commissies – door het bestuur in de jaarrekening opgenomen en door de algemene ledenvergadering goedgekeurd. Ze krijgen per evenement het budget dat ze begroot hebben. Ze doen hun eigen promotie, werving, administratie en financiën en werken dus volledig zelfstandig.
Alle leden weten van het bestaan van de jeugdactiviteiten commissie. Ze zijn een volwaardig onderdeel van de vereniging.
Linda Selhorst
Wat heeft activiteitenaanbod voor en door de jeugd opgeleverd?
Al meer dan 20 jaar kent IJsclub Haarlem een enthousiaste en actieve jeugdactiviteitencommissie. Door de nauwe samenwerking binnen de commissie ontstaan onderlinge vriendschappen en wordt de binding met de vereniging sterker. De jongeren blijven langer betrokken en gaan vaak meer dingen doen voor de vereniging. De jeugdactiviteiten bij IJsclub Haarlem sluiten dankzij de jeugdactiviteitencommissie veel beter aan bij de belevingswereld van jongeren. Door hun actieve participatie bij de club ontdekken en ontwikkelen de jongeren hun kwaliteiten.
Tips voor andere sportverenigingen
Verankering binnen de vereniging:
- Betrek de jeugd bij wat je doet als vereniging.
- Waardeer ze voor wat ze doen en maak gebruik van hun kijk op de vereniging.
- Zoek uit wat zij belangrijk vinden en laat ze dat vervolgens ook zelf oppakken en regelen voor andere kinderen.
- Geef zoveel mogelijk regie aan de jeugd, ze kunnen veel meer dan vaak gedacht wordt.
- Geef eigen verantwoordelijk over budget, plan en uitvoering. Dit werkt bij ons supergoed.
Werven van jeugdige vrijwilligers:
- Laat de commissie zelf de opvolging en opleiding van nieuwe commissieleden regelen.
- Laat kinderen eerst als deelnemer meedoen aan evenementen, vraag ze als ze wat ouder zijn eerst als vrijwilliger bij een evenement en benader ze dan later om door te stromen als commissielid.
Behouden/ continuïteit van jeugdige vrijwilligers:
- Laat kinderen participeren en betrek ouders erbij.
- Kinderen leren door te doen en te kopiëren. Koppel ze daarom aan een goed voorbeeld.
- Juist de kinderen die geen echte schaats-toppers zijn maar het leuk vinden bij de club moet je in kaart brengen/betrekken bij de vereniging. Dat zijn je vrijwilligers van de toekomst!
- Laat kinderen veel samenwerken; werk aan binding en vriendschap. Dan blijven ze langer betrokken en gaan ze ook dingen doen voor de vereniging.
- De groep junioren die ver weg gaat studeren raakt de binding met de club toch kwijt. Daar doe je niets tegen.
Maak gebruik van de kijk van de jeugd op de vereniging. Laat de jeugd zelf de dingen uitvoeren, die ze zelf belangrijk vinden.
Linda Selhorst
Hobbels (weerstand) en hoe overwin je ze:
- Er is nu meer doorstroom van jeugdleden in de jeugdactiviteitencommissie dan in de beginperiode. Vroeger waren ze gemiddeld zo’n 6-8 jaar lid van de commissie. Nu zijn leden 2-4 jaar lid. Om kennis en ervaring te borgen zijn van alle evenementen draaiboeken opgesteld. Dit maakt het makkelijk voor de nieuwe lichting commissieleden.
Praktijkvoorbeelden
Hoe pakken sportverenigingen dit in de praktijk aan? Kenniscentrum Sport ontwikkelde een Jeugd Participatieladder en verzamelde goede voorbeelden van clubs die er op verschillende manieren in slagen hun jeugd actief te maken en te houden:
- Praktijkvoorbeeld Roeivereniging Nautilus in Rotterdam
- Praktijkvoorbeeld Tennisvereniging Tie-Breakers in Amsterdam
- Praktijkvoorbeeld Hockeyvereniging HC Naarden
- Praktijkvoorbeeld Voetbalclub Buitenboys Almere
Lees meer
Wil je meer informatie over hoe je jongeren kunt binden en behouden bij de club? Lees dan het overzichtsartikel waar je meer inspirerende voorbeeldverhalen, instrumenten en een filmpje kunt vinden. Vind publicaties over ledenbehoud van en met jongeren in de Kennisbank Sport en Bewegen.
Meer informatie
- Linda Selhorst, Bestuurslid IJsclub Haarlem: lindaselhorst@gmail.com
- Website IJsclub Haarlem: ijsclubhaarlem.nl/activiteiten/
- Website jeugdcommissie: jeugdcommissie.ijch.nl/
- Facebook: facebook.com/jeugdcommissie.haarlem
