PACT Poelenburg-Peldersveld is een lokale samenwerking om van de Zaanse wijken Poelenburg en Peldersveld fijnere plekken te maken om te wonen en op te groeien. Maja Matosevic, opgavemanager Participatie & Armoede, vertelt: “In Poelenburg en Peldersveld zien we bijvoorbeeld meer armoede, criminaliteit en gezondheidsproblemen dan in de rest van de gemeente Zaanstad. Om dit echt aan te pakken, vonden we het tijd voor een langdurige en opgavegerichte aanpak.”
Dat werd het PACT Poelenburg-Peldersveld. Daarin staan afspraken die partners hebben gemaakt om met elkaar en met bewoners aan verschillende thema’s te werken. Inmiddels doen ruim 25 organisaties mee, van scholen en woningbouwcorporaties tot ondernemers. Hoe worden de werkzame elementen uit de Meedoen Meerkamp toegepast in deze samenwerking? We lichten er een aantal uit.
Check je samenwerking
De checklist van de Meedoen Meerkamp helpt jou als professional om je samenwerking nog sterker te maken. Met deze checklist zie je snel en gemakkelijk hoe je lokale of regionale samenwerking verloopt. Ook kun je samen verbeterpunten bespreken. De items uit de checklist zijn verdeeld over twaalf werkzame elementen:
| 1. Randvoorwaarden | 7. Effectieve communicatie | |
| 2. Gezamenlijke visie en doelen | 8. Richtlijnen voor het delen van informatie | |
| 3. Vertrouwen en respect | 9. Betrokkenheid professionals en doelgroep | |
| 4. Rollen en verantwoordelijkheden | 10. Vaardigheden en attitudes professionals | |
| 5. Leiderschap en management | 11. Proces | |
| 6. Structuren en procedures | 12. Zicht krijgen op effecten |
Gezamenlijke visie en doelen
De Meedoen Meerkamp beschrijft het belang van een gezamenlijke visie. Zo geef je richting aan je samenwerking. De visie vertaal je vervolgens naar begrijpelijke, realistische en inspirerende doelen. Je kunt met brede doelen beginnen en ze met de tijd aanscherpen.
Is er een gezamenlijke visie over jullie project?
Uit de checklist Meedoen Meerkamp
Matosevic: “Overkoepelend hebben we de PACT-brede visie. We willen inwoners van Poelenburg en Peldersveld de kansen en toekomst geven die zij verdienen.” Daarbij is bewust gekozen voor een langetermijnvisie. “Het kost ongeveer een generatie om dingen te veranderen. Daarom loopt PACT twintig jaar.”
De visie is vertaald naar drie opgaven: Fijn & Veilig Wonen, Jeugd en Armoede & Participatie. Per opgave zijn doelen opgesteld voor tien en twintig jaar. Veel doelen zijn gericht op het toewerken naar het Zaanse gemiddelde, als het gaat om de scores op Fijn & Veilig Wonen, Jeugd en Armoede & Participatie. Om deze doelen te halen, werken de partners samen aan verschillende projecten. Ook voor deze projecten worden doelen opgesteld.
Sociaal ondernemer Nooshi Forozesh vertelt over haar ervaringen met de samenwerking PACT vanuit haar rol als projectleider van het project Opleiding in de Wijk, dat zij namens het Regio College coördineert. In dit project, dat onder de opgave Armoede & Participatie valt, worden inwoners opgeleid tot assistent dienstverlening in de zorg, handel, logistiek en horeca. Om de opleidingen laagdrempelig te maken, geeft een docent van het Regio College les in het buurtcentrum, onder schooltijd en met halve lesdagen. Vooral vrouwen met een migratieachtergrond doen mee. “Het leuke aan PACT is: je werkt samen naar iets toe”, vertelt Forozesh. “Het doel overstijgt je eigen organisatie en dat motiveert.”
Structuren en procedures
Duidelijke structuren en procedures helpen om je samenwerking goed te organiseren. Ook een heldere planning is belangrijk.
Hebben jullie regelmatig overleg?
Uit de checklist Meedoen Meerkamp
De Zaanse samenwerking heeft een duidelijke structuur. Matosevic: “PACT-breed is er een dagelijks bestuur met vertegenwoordigers van een aantal partners. Verder zijn er programmamanagers die verantwoordelijk zijn voor Pact als geheel en opgavemanagers die voor de eigen opgave verantwoordelijk zijn. Iedere opgave heeft ook een stuurgroep met bestuurders van partners en wethouders. En iedere opgave heeft een kerngroep waarin trekkers van projecten zitten. Tot slot heeft ieder project een eigen werkgroep.”
Per project of idee wordt gekeken welke organisaties kunnen bijdragen. Matosevic: “Met veel partners zijn aparte afspraken gemaakt op projectniveau, want iedereen heeft een andere rol. In het PACT staat niet expliciet dat iedere partij iets ‘levert’, maar dat gebeurt in de praktijk wel.” De meeste projecten hebben een eigen projectleider, geleverd door de partners zelf. Dat vergroot ook het verantwoordelijkheidsgevoel.”
Structuur is belangrijk, maar flexibiliteit en korte lijntjes tussen de partners ook. Matosevic: “Iedere vier jaar wordt er een uitvoeringsplan gemaakt, maar dat verandert continu. Projecten worden geschrapt en toegevoegd. Bovendien: het gaat nooit precies zoals je plant, dus je moet onderweg finetunen en inspelen op de ontwikkelingen.”
Effectieve communicatie
Communicatie maakt of breekt een samenwerking. Het is belangrijk dat iedereen elkaar gemakkelijk kan benaderen en bij onenigheid het gesprek aangaat.
Zijn jullie toegankelijk en bereikbaar voor elkaar?
Uit de checklist Meedoen Meerkamp
Dankzij de duidelijke structuur van PACT, wordt er regelmatig en gestructureerd overlegd. Matosevic: “Maar ook daarbuiten zijn de lijntjes kort, zowel tussen professionals onderling als met het bestuurlijk niveau.”
“Als je elkaar weet te vinden, werk je sneller en beter”, stelt Forozesh. En zijn er problemen in de projecten of samenwerking? “Dan wordt er aan de bel getrokken. Ook bijvoorbeeld als we nog een stageplek zoeken en de partners vragen: wie heeft nog een plek? Of als er capaciteitstekort is.”
Vaardigheden en attitudes professionals
De Meedoen Meerkamp laat zien dat de vaardigheden van professionals helder moeten zijn voor andere partijen. Zo weten zij waarvoor ze bij wie terecht kunnen. Ook een open houding is belangrijk.
Nemen jullie initiatief en stellen jullie je flexibel op in de samenwerking?
Uit de checklist Meedoen Meerkamp
“Kundige en bevlogen trekkers van projecten maken een enorm verschil”, vindt Matosevic. “Ook omdat die weer een sterk team kunnen invullen.” “Verzamel professionals en partners die wíllen”, vult Forozesh aan. Ook proactiviteit vindt ze belangrijk. Als voorbeeld noemt ze de Opleiding in de Wijk, die in korte tijd opgetuigd moest worden. “Het was vakantieperiode, dus alles lag een beetje stil. Toen ben ik vast begonnen met een website maken en mensen inlichten. Zaken zoals huisstijl hebben we later ingevuld. Door niet af te wachten, konden we alvast aanmeldingen verzamelen en in september starten.” Kreeg ze de ruimte zo te werken? “Ja, je moet partners en professionals voldoende bevoegdheid geven. Dat vraagt vertrouwen. Ik voel dat wel in PACT.”
Tot slot is een flexibele houding volgens haar essentieel. “Wil je alles binnen je zes uur doen? Dan werkt het niet. Durf ook je comfortzone te verlaten en je anders te organiseren.” Een gezamenlijke visie helpt hierbij. “Doordat in PACT het gedeelde doel echt centraal staat, stelt iedereen zich flexibel op.”
Zicht krijgen op effecten
Je werkt samen om iets te bereiken. Om de effecten te meten, is monitoring en evaluatie (M&E) belangrijk. Duidelijke doelen en passende indicatoren helpen daarbij.
Bereik je met het aanbod de gewenste effecten voor de doelgroep?
Uit de checklist Meedoen Meerkamp
Matosevic: “Eens per jaar wordt er PACT-breed gemeten en wordt er een voortgangsrapportage opgesteld. We kijken ook per project hoe we de voortgang en effecten kunnen meten, want dat is maatwerk.”
Wordt de samenwerking zelf ook geëvalueerd? “We bespreken vaak hoe het gaat en wat we van elkaar nodig hebben. Dus hoewel daar geen expliciete structuur voor is, is het wel een onderwerp dat vaak aan bod komt.”
Bekijk ook de Monitoring- en Evaluatiewijzer voor sport- en beweegbeleid.
