Mensen met een beperking moeten naar eigen keuze en op eigen niveau kunnen sporten; een belangrijk uitgangspunt in het werkveld gehandicaptensport. Dat uitgangspunt heeft geleid tot een zeer breed aanbod. Er is ruimte voor zowel topsport als breedtesport. Dat laatste wordt ook wel recreatiesport of wedstrijdsport genoemd.
Recreatiesport
Het merendeel van de sporters beoefent recreatiesport of sportieve recreatie. Bij recreatiesport gaat het erom sporters vaardigheden aan te leren die enerzijds aansluiten bij hun motorische ontwikkeling en anderzijds bijdragen aan nog meer spelbeleving. Het is bij deze groep niet van belang om prestaties van sporters met elkaar te vergelijken. De bewegingservaring en het plezier staan voorop. Binnen de recreatiesport wordt wel aandacht besteed aan spelregels en regelhantering, omdat spelregels nu eenmaal noodzakelijk zijn voor een goed verloop van het spel. Let wel: de regels dienen voortdurend te worden aangepast aan de mogelijkheden en wensen van de deelnemers. Onder meer gemeenten, stichtingen en verenigingen voor aangepast sporten organiseren een groot gedeelte van hun recreatieve activiteiten in de vorm van een – wekelijkse – instuif.
Breedtesport
De meeste mensen met een beperking sporten voor hun ontspanning, plezier, gezondheid en om de uitdaging met andere sporters aan te kunnen gaan. Sport is voor hen een leuke en waardevolle vrijetijdsbesteding. Dan spreken we over breedtesport. De activiteiten worden vaak georganiseerd in samenwerking met intermediaire organisaties, zoals scholen voor het speciaal onderwijs, zorginstellingen en revalidatiecentra. Een voorbeeld hiervan is de Rotterdam Sport op Maat dag. Maar ook worden reguliere evenementen opengesteld voor mensen met een beperking zoals de obstacle run voor mensen met een beperking.
Een kleiner aantal sporters beoefent (aangepaste) wedstrijdsport. Het principe van sporten in de georganiseerde sport luidt ‘Gewoon wat gewoon kan, speciaal wat speciaal moet’. Een groot gedeelte van de sporters beoefent de wedstrijdsport dan ook binnen een reguliere sportvereniging. Dat doen ze overwegend organisatorisch geïntegreerd: als team van sporters met een beperking sporten ze binnen een reguliere vereniging. Soms is sprake van internationale wedstrijdsport.
Deaflympics
Een doelgroepgeoriënteerd internationaal wedstrijdsportevenement is de Deaflympics. Dit evenement is bestemd voor sporters met een auditieve beperking. De Deaflympics worden om de vier jaar gehouden en er bestaat een zomer- en een wintervariant.
Topsport
Net zoals bij sporttakken voor mensen zonder handicap, worden er voor diverse sporten ook Nederlandse, Europese en Wereldkampioenschappen georganiseerd. Binnen topsport wordt gestreefd naar de hoogst bereikbare prestaties. Vaak zijn die grensverleggend. De internationale resultaten bepalen of iets topsport is of niet. Daarin onderscheidt topsport zich van breedtesport. Dit geldt zowel voor de sporter met als de sporter zonder een beperking. Beiden moeten een perfecte conditie hebben om een optimale prestatie te kunnen leveren. Recentelijk worden grote stappen gezet in de ontwikkeling van topsport voor mensen met een handicap, zoals het bevorderen van de instroom van talenten.
Meer over top sport: Ook goud winnen?
Paralympische Spelen
Hét topsportevenement voor mensen met een beperking: de Paralympische Spelen. Het is het belangrijkste sportevenement ter wereld voor topsporters met een lichamelijke, visuele of verstandelijke beperking. Het is een grootschalig en veelzijdig evenement. De Paralympische Spelen worden iedere vier jaar gehouden in hetzelfde gastland en dezelfde stad als waar de Olympische Spelen plaatsvinden. Er zijn zowel zomer- als winterspelen.
Eerlijke strijd: classificatie
Wist je dat in de gehandicaptensport een indeling in handicap-klassen naar gelang de functionele mogelijkheden plaatsvindt? De zogenaamde classificatie heeft als uitgangspunt dat voor sport, en met name wedstrijdsport, er sprake is van een eerlijke strijd.
In internationaal verband zijn hiervoor uiteenlopende klassen ontwikkeld. Zo zijn er aparte klassen voor mensen met een lichamelijke, zintuiglijke en verstandelijke beperkig. De indeling in handicap-klassen is te vergelijken met de indeling naar sekse, gewichtsklasse of leeftijdscategorie. Met een classificatiekeuring worden sporters ingedeeld in handicap-klassen.
Meer weten over classificatie?
