Het is een zonnige woensdagmorgen op het terrein van VV Jonathan, waar enkele vrijwilligers druk in de weer zijn met het onderhoud van het park en sportparkmanager Jarik Driegen de gasten ontvangt. Op het programma van vandaag: voetbal voor mensen met dementie. Tientallen oudere echtparen en familieleden komen op de activiteit af om naar hun partner, vader of opa te kijken. Een moment waarop ziekte even wordt vergeten, mantelzorgers tijdelijk worden ontzorgd en de voetballende mannen herinneringen ophalen.
Onderdeel van de maatschappij
Onder leiding van twee trainers en Gert Kruys – oud-profvoetballer en -trainer van onder andere FC Utrecht – beginnen de mannen na de koffie aan een warming-up om de spieren en gewrichten op te warmen. Wat direct opvalt is de sfeer en humor die Gert inbrengt. Je ziet dat iedereen zich op zijn gemak voelt en enthousiast is om lekker een potje te voetballen. Een van de toeschouwers vertelt: “Ik zie mijn man helemaal opvrolijken wanneer hij op het veld staat. Soms dan wil hij zelfs de rol van de trainer overnemen, omdat hij dat vroeger jarenlang is geweest.”
In het strafschopgebied wordt 7 tegen 7 gespeeld en er mag niet gerend worden. Hoewel je af en toe het fanatisme ziet, wanneer iemand een versnelde pas maakt om de bal binnen te houden, straalt vooral het plezier van iedereens gezicht. Een foute pass of een slecht schot, dat maakt niet uit. “We willen niet winnen of drie punten binnenhalen. We willen beter worden in onze gezondheid en het gezellig hebben met elkaar en onze sport”, vertelt deelnemer Max.
Verderop staat een zoon van één van de deelnemers, die vrij heeft genomen om naar zijn vader te komen kijken. Hij vertelt vol lof over hem en VV Jonathan en benadrukt dat het belangrijk is dat sportverenigingen in Nederland dit soort activiteiten aanbieden. “Mijn vader voelt zich nu namelijk weer onderdeel van de maatschappij.” Iets wat ook door Gert Kruys, de aanwezige mantelzorgers en deelnemer Max beaamd wordt.
‘Een warm bad’
Hoewel de naam van de activiteit suggereert dat het voor mensen met dementie is, maakt het in werkelijkheid niet uit of je dementie hebt om mee te doen. Marco Koetsier, initiatiefnemer van de activiteit en bestuurslid van VV Jonathan: “Iemand met parkinson of iemand die graag met leeftijdsgenoten wil voetballen, is ook van harte welkom om de sfeer te komen proeven.” Zo zijn er deze woensdagmorgen twee nieuwelingen met hun naasten op het park aanwezig om een kijkje te komen nemen. Na een tijdje besluiten ze om mee te doen. De trainers en deelnemers omarmen ze direct, waardoor zij met een grote glimlach op het veld staan.
Niet alleen de deelnemers voelen zich welkom en hebben plezier. Ook de mantelzorgers genieten en komen even tot rust. Als lotgenoten praten ze met elkaar, delen ervaringen en geven ze elkaar tips over hoe je het beste ergens mee om kunt gaan. Mensen met dementie wisselen namelijk regelmatig in stemmingen en gedrag, wat veel vraagt van de mantelzorger. Eén van de mantelzorgers geeft aan: “Ik ben de hele dag in de weer met hem en dat doe ik met heel veel liefde, maar soms zou ik zo graag iets meer tijd voor mezelf willen hebben. Daarom geniet ik zo als hij gaat voetballen en ik even niet aan hem hoef te denken.”
Wanneer er niet veel later gescoord wordt, hoor je de toeschouwers juichen en roepen: “Lekker Fritsie!” Het blijkt de winnende te zijn, waardoor de wedstrijd erop zit. Onder luid applaus lopen de mannen naar de zijlijn, waar Gert traditiegetrouw de Man of the Match bekendmaakt. Na een foto met de beker gaan de toeschouwers en deelnemers naar de kantine voor de derde helft. Er is een jarige, waardoor de kantine even verandert in een feestlocatie. Een feestje dat Gert Kruys wekelijks ervaart: “Met dank aan de vereniging en haar vrijwilligers kom je hier wekelijks in een warm bad terecht.”
Maatschappelijk betrokken
Voor VV Jonathan was er geen twijfel toen Sportief Zeist – de lokale uitvoeringsorganisatie van sport en bewegen – bij de vereniging aanklopte met het verhaal dat er een groep mensen met beginnende dementie is, die behoefte heeft om te gaan voetballen. “Als vereniging vinden wij het mooi en belangrijk om maatschappelijk betrokken te zijn. Daarom zijn we gelijk met Sportief Zeist en Alzheimer Nederland aan de slag gegaan om dit initiatief te faciliteren.” De vereniging is de verbindende factor tussen mensen en bewegen, en beschikt over de juiste materialen en kantine.
Na een werving binnen de vereniging heeft de activiteit sinds de start steevast twee à drie trainers en een poule van vier à vijf vrijwilligers. Zij hebben van Alzheimer Nederland een training gekregen over het omgaan met mensen met dementie. Marco geeft aan: “Als vereniging dachten we dat het lastig was om vrijwilligers te vinden, maar na een rondvraag bleek dat iedereen het een mooi en betekenisvol project vindt en een bijdrage wil leveren om mensen met dementie in beweging te brengen.” Wel geeft hij aan andere verenigingen het advies om bij de werving mensen persoonlijk en met enthousiasme aan te spreken, het vrijwilligerswerk klein te maken en aan te geven dat je iets voor een kwetsbare groep mensen doet. Marco: “Bij de werving van nieuwe deelnemers krijgt de vereniging ondersteuning van Sportief Zeist en Alzheimer Nederland. Als vereniging kost het ons alleen de koffie.”
