Jongeren hebben moeite met het maken van weloverwogen keuzes en het overzien van de consequenties van deze keuzes. Daarom kunnen jongeren risicogedrag vertonen wat hun toekomst in gevaar kan brengen. Uit de literatuur zijn verschillende risicofactoren voor jongeren gevonden, onderverdeeld in drie categorieën:
- Sociale en fysieke omgeving, bijvoorbeeld thuissituatie of socio-economische status;
- Gezondheidsgedrag, denk aan ongezonde voeding, alcohol of drugsgebruik;
- Mentale en somatische gezondheid, zoals zelfvertrouwen of zelfregulatie.
Vecht- en verdedigingssporten, in dit geval kickboksen, kunnen een effect hebben op deze factoren. Daarom beschrijft dit artikel de waarde van kickboksen voor jongeren.
Risicogedrag is door meerdere onderzoekers op verschillende wijzen gedefinieerd. Een goed voorbeeld hiervan is Capuzzi en Gross (2014) die in hun eerste hoofdstuk schrijven wanneer jongeren meer risico lopen en welke type gedragingen daar bij horen. Hierin worden verschillende risicofactoren besproken, zoals thuissituatie, school en mentale gezondheid.
Daarnaast schrijven andere onderzoekers zoals Brener, Kann, Shanklin en Kinchen (2013) over andere type gedragingen die een negatief effect kunnen hebben op jongeren. Deze risicofactoren gaan dieper in op alle verschillende gezondheidsgedragingen.
Meer lezen hierover:
- Brener, N. D., Kann, L., Shanklin, S., & Kinchen, S. (2013). Methodology of the youth risk behavior surveillance system—2013. MMWR. Recommendations and Reports: Morbidity and Mortality Weekly Report. Recommendations and Reports / Centers for Disease Control. Verkregen van www.cdc.gov/mmWR/preview/mmwrhtml/rr6201a1.htm
- Capuzzi, D., & Gross, D. R. (2014). Youth at Risk: A Prevention Resource for Counselors, Teachers, and Parents. New York, NY: John Wiley & sons.
Mentaal en fysiek in balans
De visie van de trainers bij Kickboxing Arnhem is jongeren mentaal en fysiek sterker te maken en deze factoren in balans te houden. Veel jongeren gaven in interviews aan dat ze een boost in hun zelfvertrouwen hebben ervaren. Sommige van die jongeren vertelden daarbij duidelijk dat ze voorheen onzeker en verlegen waren, en door deelname aan kickboksen meer zelfvertrouwen ervaren. Jongeren benoemen expliciet dat dit door kickboksen komt, omdat ze dit gevoel in een eerder beoefende sport niet hebben ervaren. Ook ouders en trainers zien dit bij de jongeren al na een paar weken kickboksen, voornamelijk aan het verschil in houding en uitstraling.
Respect voor anderen en voor jezelf
Trainers leren jongeren respect te hebben voor anderen en voor zichzelf. Respect laten zien wordt gedaan op meerdere manieren. Zoals je in Weerbaarheid en winnen met kickboksen in Arnhem kon lezen is er een zogenaamde sensei die bepaalt, dat wil zeggen dat je luistert wanneer de trainer praat en de trainer ook aankijkt. Dit geldt ook voor de aanwezige toeschouwers. De trainers hanteren daarin een duidelijke structuur die voor iedereen in de gym geldt, dus ook voor toeschouwers. Wordt er gepraat, dan wordt er geluisterd door de rest. Een andere vorm van respect laten zien is door elkaars kracht te respecteren. Het kan een keer voorkomen dat je als 14-jarige jongen met een 12-jarig meisje moet sparren. Hierbij is een duidelijk krachtsverschil. Degene met de minste kracht geeft zijn of haar grenzen aan en de ander hoort deze te respecteren.
Kickboksen als uitlaatklep
Jongeren zeggen in de gesprekken dat hun discipline en doorzettingsvermogen is verbeterd en dat ze hun agressie beter kunnen hanteren. Deze aspecten dragen bij aan zelfregulatie. Er wordt verwacht dat je op tijd komt, je spullen bij je hebt en je gedraagt zoals de normen en waarden die de trainers communiceren. Opgeven is geen optie bij kickboksen, je blijft je eigen grenzen verleggen om zoveel mogelijk eruit te halen. Jongeren en ouders zien dit ook terug in andere zaken, zoals een klusje thuis of huiswerk en studeren voor school. Het lijkt er op dat discipline in algemene zin toeneemt. Daarnaast gaven meerdere jongeren aan dat kickboksen een uitlaatklep voor ze is. Ze kunnen er al hun energie en soms agressie in kwijt. Dit resulteert in meer rust in hun dagelijks leven.
Fysieke verbetering
Behalve mentale aspecten die verbeteren is er een sterke verbetering in de fysieke gesteldheid van jongeren door kickboksen. Tijdens trainingen merkte ik al hoe zwaar kickboksen was vergeleken met voetbal, wat ik altijd heb gedaan. De trainingen zijn op hoger niveau en er wordt meer van je verwacht door de trainers. Eigenlijk was de regel: “Als je nog kan praten, dan train je niet hard genoeg.” Dat heb ik gemerkt. Ook de jongeren gaven aan dat het intensief is vergeleken met andere sporten die ze hebben beoefend of soms nog beoefenen, maar dat vinden ze juist wel lekker. Ouders en trainers waren het hiermee eens. Ze merken grote verschillen in de fysieke gesteldheid van de jongeren.
“Nou, wat het bij mijn dochter heeft bereikt is dat ze niet meer zo heel erg onzeker is. Meer zekerder van zichzelf. Zichzelf wel kunnen verdedigen straks, mocht ze ooit in een situatie terechtkomen waar ze, ja wel weet wat ze moet doen. Voor haar zelf is het gewoon heel goed geweest om deze sport te kiezen. Ze is gewoon fysiek, mentaal en in alles heel erg gegroeid. En ze vindt het super leuk.”
Moeder, 38
Gezondheidsgedrag
Kickboksen heeft een positief effect op de fysieke gesteldheid, zo hoor ik van deelnemers, ouders en trainers. Daarnaast heeft kickboksen een positief effect op vermindering van geweld buiten de sportschool en lijkt het positief te zijn voor school resultaat en gedrag, roken, alcoholgebruik en drugsgebruik. Vooral kickboksers van de wedstrijdgroep zijn erg bewust met gezondheid bezig om hun sportbeoefening positief te beïnvloeden. Hier komt de discipline en het doorzettingsvermogen terug en het niet toegeven aan verleidingen die niet goed voor jou en je gezondheid zijn, zoals drugs en drank.
“Want ik merk zelf ook, stel ik heb op een vrijdagavond gedronken en dan moet ik de dag erop gaan trainen. Dan voel ik het wel echt hoor. En ja, dat is jammer, want dan ga ik hier naar toe. Dan kom ik helemaal vanuit Nijmegen hier naar toe en dan ja dan heb ik zo’n rottraining door de nacht van tevoren. Dus daarom probeer ik dat te vermijden. Feesten enzo, dat zeg ik altijd allemaal af.”
Kickboxer, 17
Trainers van de jeugdgroepen geven vaak tips over gezonde voeding en gezond gedrag. Hierbij worden voornamelijk dingen besproken, zoals vet en suiker en een beetje over zelfeffectiviteit en toegankelijkheid van voedsel. Jongeren en ouders gaven aan dat ze deze tips waarderen. Toch is het niet duidelijk vanuit dit onderzoek of het bewustzijn over gezond voedingsgedrag daadwerkelijk is verbeterd door deze tips. Ook gaven een aantal jongeren en ouders aan dat ze al gezond aten voordat ze begonnen met kickboksen.
Arnhem Klarendal
Kickboxing Arnhem heeft geen speciale connectie en samenwerking met de wijk waarin de sportschool staat: Arnhem Klarendal. Geen van de geïnterviewde stakeholders kwam daadwerkelijk uit Klarendal. Kickboxing Arnhem werkt wel een beetje samen met de gemeente Arnhem, maar dat gaat voornamelijk over kickboks clinics en workshops. Jongeren gaan naar Kickboxing Arnhem door de visie en goede begeleiding. Ouders bevestigen dit en geven aan dat ze de visie van de gym erg belangrijk vonden in hun keuze. Veel wedstrijdvechters geven aan dat de status van de trainer hun erg aantrekt.
Belangrijke rol voor de trainer
Kickboksers identificeren zichzelf als vecht- en verdedigingsdeelnemers. Identificatie met een groep leidt tot verbeterde eigenwaarde voor jongeren. Daarbij komt dat Kickboxing Arnhem een plek blijkt te zijn waar verschillende sociale klassen, religies en rassen een netwerk worden. De trainers geven hierin sociale steun aan jongeren, wat kan leiden tot verbeterd zelfvertrouwen. Ook dragen ze bij aan constructieve feedback op verschillende gezondheidsgedragingen. Dit kan cruciaal zijn voor de uitkomsten, want trainers lijken veel invloed te hebben op de jeugd. Jongeren beschouwen hun trainers als voorbeeld voor hun eigen carrière.
“Ja, tegelijkertijd is het een hele leuke melange van mensen. Ik bedoel als je naar onze sport kijkt, alles traint er. Qua ras, qua geloof, qua overtuiging, qua instelling, qua niveau, qua school. Alles door elkaar heen. Het is een perfecte afspiegeling van onze maatschappij.”
Trainer, 61
De structuur en discipline die de trainers geven tijdens een training is erg belangrijk voor jongeren. Van belang is een consequente toepassing van regels. Dat kickboksers te maken krijgen met verschillende type trainers beschouwen ouders juist als verrijking, zolang de basis principes maar overal hetzelfde zijn. Ook de manier van problemen behandelen met de hele groep lijkt erg belangrijk in de ontwikkeling van een kind. Zo worden normen en waarden bijgebracht die voor iedereen in de sportschool gelden.
Toekomst voor vechtende jongeren
De studie bij Kickboksing Arnhem is onderdeel van een zestal studies uitgevoerd door Kenniscentrum Sport op het gebied van vecht- en verdedigingssporten. Hierin wordt samengewerkt met hogescholen en universiteiten. Dit onderzoek is het resultaat van een vruchtbare samenwerking met de Wageningen Universiteit. Uiteindelijk moet dit resulteren in meer kennis over de werkzame principes over effectieve begeleiding in de vechtsport.
Meer lezen?
Wil jij meer weten over de verschillende gyms waar gekeken wordt naar het effect van vecht- en verdedigingssport of wil je je inzetten om jongeren meer toekomstperspectief te bieden kun je inspiratie halen uit de volgende artikelen:
