Maastricht stimuleert sportdeelname van kinderen uit arme gezinnen

Met ‘Meedoen in Maastricht’ werkte Maastricht Sport met vele partners aan een stadsbrede ketenaanpak. Daarin staan samenwerken, kennis delen en kennis verbreden centraal. Projectleider Britt Beckers, tevens combinatiefunctionaris Sport en Bewegen bij Maastricht Sport – de uitvoeringsorganisatie Sport van de gemeente – vertelt: “Het project was hoofdzakelijk gericht op kinderen van 4 tot 18 jaar, verdeeld over vier wijken in Maastricht. Het bestond uit zes deelprojecten, elk met een eigen aanpak en werkwijze. De basis onder alle activiteiten is de samenwerking met de vele lokale partners. Enkele projecten waren ook gericht op statushouders en inwoners van het azc boven de 18 jaar.”

Greep uit de activiteiten: van fietsles tot kickboksen

De zes deelprojecten hadden allemaal een eigen aanpak en werkwijze – met verschillende soorten activiteiten. Zo kregen alle leerlingen van het NOVO College – een school voor kinderen van 11,5-18 jaar die (nog) niet de Nederlandse taal spreken – fietslessen. Ook konden zij deelnemen aan kickboksen, hockey of hiphop. Op het asielzoekerscentrum konden kinderen en volwassenen elke week een uur sporten.

Welzijnsonderneming Trajekt organiseerde met Jeugdfonds Sport & Cultuur Limburg FC Straat – (straat)voetbal waarbij iedereen laagdrempelig kan aanhaken. De welzijnsorganisatie was ook betrokken bij de diverse activiteiten die Maastricht Sport en Kaleidoscoop op het Cruyff Court organiseerden. Kadeidoscoop Scholen-Koepelstichting MosaLira bood talentencarrousels en naschoolse activiteiten aan. Integratie Jekerdal Sportief verzorgde voetbaltrainingen voor asielzoekers en statushouders.

Bij al deze activiteiten zijn meerdere partijen betrokken. Hoe zorgde Maastricht Sport ervoor dat ze met elkaar – en niet langs elkaar – werken en dezelfde doelen nastreven?

Vanaf de start samen om tafel

Maastricht Sport nodigde vanaf de start van de pilot verschillende relevante partijen uit om samen om tafel te gaan: Kaleidoscoop (cultuureducatie), de afdeling Sociale Zaken van de gemeente, Welzijnsonderneming Trajekt, de basisscholen en het azc. Britt: “In plaats van een programma te bedenken dat lokale partners kunnen uitvoeren, bespraken we samen met hen wat en hoe we het gingen doen. Hierdoor creëerden we draagvlak, wat de samenwerking ten goede kwam.” 

Ze vervolgt: ”Het werd op deze manier een gezamenlijk programma waarin iedereen zijn eigen verantwoordelijkheid heeft genomen.” Zo leerde het azc door de samenwerking nieuwe aanbieders van sport, bewegen en cultuuractiviteiten kennen. Dit mondde uit in een uitgebreid activiteitenprogramma voor de bewoners van het azc.  Dit programma blijft doordraaien en bewoners worden actief gestimuleerd door te stromen naar de vereniging.

Al vanaf het eerste begin waarborgen

“Als ‘Meedoen’ niet geschikt was geweest voor de langere termijn, dan waren we er niet aan begonnen. Het valt anders als een kaartenhuis in elkaar als de pilot ten einde loopt”, zegt Britt. “Al vanaf het begin waren we bezig met de borging. We wilden dat het vanzelfsprekend was dat activiteiten ook na afloop van de pilot door konden gaan.”

Maastricht Sport besloot vooral te werken aan een stevige basis – samenwerken en netwerken – in plaats van zoveel mogelijk activiteiten uit te voeren. Maastricht heeft al veel te bieden als je kijkt naar bestaand aanbod vanuit diverse organisaties en verenigingen. Door zich te richten op elkaar kennen, begrijpen, en samen te werken aan het overkoepelende doel van de pilot, vonden er gaandeweg steeds meer doorverwijzingen van kinderen naar een club plaats. De LO+ oudergesprekken die – mede door scholenkoepelstichting MosaLira – werden gefaciliteerd, zorgden voor een flinke boost.

Succes van de LO+ oudergesprekken

“Het voeren van oudergesprekken met de LO+ is ontstaan door input van directieleden van de vijf pilotscholen Van MosaLira”, verklaart Britt. Deze oudergesprekken bleken enorm succesvol: ze zorgden voor doorverwijzingen naar verenigingen en clubs. Britt: “De werkwijze van de LO+’ers veranderde. Voorheen klopten actieve ouders bij hen aan met een vraag en werd het kind indien mogelijk aangemeld bij een vereniging. Nu hanteren de LO+’ers een veel actievere benadering en nodigen ouders uit voor een gesprek als ze merken dat het kind ergens interesse in heeft of baat kan hebben bij bepaalde activiteiten. Ook hebben we een doorverwijskaart voor zwemmen ontwikkeld waardoor de vervolgstappen voor zowel de professionals als de ouders helder zijn.” 

Niet alleen is er ruimte gecreëerd om deze oudergesprekken toe te voegen aan de huidige werkzaamheden, de LO+’ers zijn tijdens de pilot ook geschoold in het voeren ervan. En met succes: na de pilot hebben LO+’ers op alle 24 deelnemende scholen in Maastricht oudergesprekken gevoerd om de deelname aan sportactiviteiten te bevorderen. En weten ouders de weg naar de vakleerkracht LO+ beter te vinden. Kim Wijnants, coördinator van het Jeugdfonds Sport & Cultuur Limburg* en coördinator van het project ‘Meedoen in Limburg’, voegt toe: “Daar ben ik heel blij mee. Door de gesprekken met de LO+  weten ouders het Jeugdfonds ook beter te vinden. Wij helpen hen met de contributie zodat dit geen drempel vormt om hun kinderen structureel deel te kunnen laten nemen aan de gewenste sport- en beweegactiviteiten.”

Partners die echt betrokken zijn

Jelle Versluis, combinatiefunctionaris bij Maastricht Sport, noemt nog een ander mooi voorbeeld uit de pilot: “Om de kosten voor de ouders van de doelgroepkinderen zo laag mogelijk of kosteloos te houden, gebruiken we onze partners en subsidies.” Eén van die partners is Thaiboksschool Vivas Gym. Eigenaar en gediplomeerd maatschappelijk werker Irwin Vivas, die zelf ook op het NOVO College heeft gezeten, verzorgde daar kickbokslessen. 

Irwin vertelt: “Ze komen hier om te sporten en zichzelf te vinden, maar we bieden ze ook een thuis, een plek waar ze zich gelijk voelen aan anderen. Bij het kickboksen is iedereen gelijk, of je nu arm of rijk bent, of goed of minder goed Nederlands spreekt. We merken dat deze kinderen dit gevoel van gelijkwaardigheid missen in hun leven.” Hij is dan ook verheugd dat veel van de kinderen vanuit de kickbokslessen op school zich aanmelden voor de reguliere groepen.

Succesfactoren voor een goede samenwerking

Betrokken, enthousiaste partners en aanbieders, zoals Vivas Gym, bleken een succesfactor voor een goede samenwerking. Britt: “Niet bij alle partijen waren de tijd en de omstandigheden rijp voor dit project. Dat moet je accepteren door het te laten liggen. Met de hoop dat we het te zijner tijd weer konden oppakken. Dat gebeurt nu geleidelijk. “Belangrijk was dat we focuste op de partijen waar juist energie zat.”

Een andere succesfactor voor integrale samenwerking, zo merkte Britt, is het bieden van een zekere structuur. Britt: “We werkten met een programma actieplan met duidelijke doelstellingen en  werkwijzen waar iedere partner zijn aandeel in heeft. Elk jaar werd ieders taak en rol ook besproken. “We boden partners concrete handvatten waarmee zij aan de slag konden.” Een voorbeeld daarvan is de doorverwijskaart van het azc. Die biedt begeleiders ondersteuning bij het verwijzen van statushouders en asielzoekers naar bestaand aanbod.

‘Meedoen’ blijft

Maastricht Sport besloot alle onderdelen van ‘Meedoen’ te implementeren in bestaande programma’s. Britt: “Zoals de eerder genoemde LO+’ers aanpak geïntegreerd is in het programma ‘Gezond Kindcentrum in Beweging’, is de samenwerking met het NOVO College geïmplementeerd in de aanpak VO in Beweging. De activiteiten bij het azc zijn een vaste stageopdracht van Fontys Sporthogeschool geworden.”

Ook heeft Integratie Jekerdal Sportief op eigen initiatief een samenwerking opgestart met andere verenigingen waardoor asielzoekers en statushouders nu ook bij andere verenigingen een op maat gemaakt kennismakingsprogramma voetbal kunnen volgen. En dan ligt er ook een voorstel van Britt en Kim om de budgetten vanuit gemeentelijk armoedebeleid en Maastricht Sport te bundelen, waardoor het budget en de vergoedingsregeling vanuit het Jeugdfonds Sport & Cultuur Limburg verruimd kunnen worden.

Good practices

Langzamerhand pakken meerdere gemeenten in Limburg de goede voorbeelden uit ‘Meedoen in Limburg’ op. Jorg Smeets, de provinciale projectleider vanuit van Huis voor de Sport Limburg, geeft aan: “Ik hoop dat gemeenten, die met de sportakkoorden juist ook deze doelgroep willen laten participeren, iets opsteken van de good practices van de pilots.”

* Jeugdfonds Sport Limburg en Jeugdfonds Cultuur Limburg zijn sinds 1 januari 2023 gefuseerd tot Jeugdfonds Sport & Cultuur Limburg