De Community of Learning (CoL) kwam voor Helmond op het juiste moment, vertelt Kristian van den Nouwlant. Hij is coördinerend buurtsportcoach bij stichting Jibb+, een lokale sport- en beweegorganisatie. “We hebben altijd een sterke uitvoerende rol gehad. Zo organiseren we wekelijks in de wijken bijna 50 beweeglessen voor 55-plussers, variërend van sport voor vitale senioren tot stoelgymnastiek. Deze focus op uitvoering heeft ons veel zichtbaarheid opgeleverd bij doelgroepen en lokale partijen; men kijkt bij een beweegvraag of -project al snel naar ons. Maar onze groepen zitten vrij vol en we hebben geen extra capaciteit beschikbaar. Intussen stijgt de vraag naar (laagdrempelig) seniorenaanbod. Het is niet haalbaar of efficiënt als wij daarin te veel blijven oppakken.”
Lokale partners mobiliseren
Jibb+ wil daarom minder uitvoerend werken en andere organisaties inspireren om actiever bij te dragen, vertelt Van den Nouwlant. “Tot nu toe pakten wij vaak de regie. We signaleerden waar aanbod ontbrak en vulden dat zelf in, bijvoorbeeld door zitbeweeglessen in een verzorgingstehuis te organiseren. Deze werkwijze willen we veranderen.” Hoewel de organisatie al samenwerkt met partners, wil zij hier een gestructureerd netwerk van maken. “Helmond heeft een prachtige ketenaanpak Valpreventie. We willen rondom het beweegaanbod voor senioren een soortgelijke samenwerking opbouwen. Per wijk willen we met lokale partners in kaart brengen wat er al gebeurt, wat de behoeften en uitdagingen zijn, en hoe we deze gezamenlijk kunnen aanpakken. Zo benutten we elkaars expertise en capaciteit beter.”
Voor haar eigen professionals ziet Jibb+ een meer initiërende en coördinerende rol weggelegd. Denk aan netwerken opzetten, doorverwijzingen regelen, en vrijwilligers en professionals ondersteunen bij het opstarten van beweegactiviteiten.
Bereikbaar beweegaanbod
De CoL bood Van den Nouwlant en zijn collega’s een mooie kans om de ambities voor de nieuwe aanpak vorm te geven, legt hij uit. “We richten ons in het traject op het vraagstuk: hoe organiseren we passend en structureel aanbod dat aansluit bij de wensen, behoeften en uitdagingen in elke wijk? En wat is daarbij de rol van Jibb+ en andere partners? Daarbij is ons doel dat alle inwoners in de eigen wijk kunnen aansluiten bij beweegactiviteiten die passend zijn. Qua bereikbaarheid, maar ook qua mogelijkheden, bijvoorbeeld fysiek en financieel. Ook kunnen inwoners mogelijk zelf een rol spelen in de uitvoering van het aanbod.”
Bijeenkomst met partners
Jibb+ zette de eerste stap in het opbouwen van een partnernetwerk door een grote bijeenkomst te organiseren. Daar kwamen onder andere fysiotherapeuten, welzijnsorganisaties, ouderenbonden en de gemeente. “We vertelden over de CoL en onze nieuwe aanpak. De reacties waren positief. De volgende stap zetten we in januari 2025, wanneer we bijeenkomsten met alle wijkpartners organiseren in drie pilotwijken. Dan maken we afspraken over passend aanbod en onderlinge samenwerking. Mogelijk gebruiken we hiervoor het succesvolle format van het Sportcafé, waar partners thema’s bespreken en zich committeren aan acties.”
Jibb+ koos uiteenlopende pilotwijken om de nieuwe aanpak te testen, om straks een bredere uitrol in het diverse Helmond makkelijker te maken:
- Een wijk met weinig beweegaanbod
- Een wijk met veel achterliggende gezondheidsproblematiek
- Een wijk met een meer dorps karakter
Bewegen op tv
Tegelijkertijd verkent Jibb+ andere beweegvormen om beter aan te sluiten bij verschillende doelgroepen. “Tijdens de coronaperiode zonden we bijvoorbeeld beweeglessen uit via de lokale omroep. Veel kijkers stroomden later door naar fysiek beweegaanbod. Helaas is dit project wegbezuinigd, maar bij informatiebijeenkomsten over valpreventie refereren mensen er nog steeds aan. Ook partners zoals fysiotherapeuten zagen destijds dat cliënten sneller vooruitgang boekten. Tijdens de CoL-bijeenkomst opperde men daarom om de tv-beweeglessen te hervatten.” Hoewel daar momenteel geen budget voor is, wil Jibb+ de mogelijkheden onderzoeken. “Het biedt mensen die anoniem of thuis willen bewegen een laagdrempelige optie.”
Bereiken
Ook wil Jibb+ senioren in een kwetsbare positie beter bereiken. “Dit is een punt waar we meer aan gaan werken. In de stad is bijvoorbeeld een welzijnsorganisatie die veel mensen met een migratieachtergrond bereikt. We willen met hen in gesprek om te leren hoe zij deze doelgroep betrekken. Ook helpt een gespecialiseerd bedrijf om onze communicatiemiddelen te analyseren. Is onze taal toegankelijk en inclusief genoeg? Hoe laten we onze boodschap beter aansluiten bij diverse doelgroepen? Onze communicatie verbeteren is niet dé oplossing, maar biedt zeker mogelijkheden om meer mensen te bereiken. Daarnaast willen we intensiever samenwerken met partijen die direct contact hebben met senioren in een kwetsbare positie, zoals zorgprofessionals die achter de voordeur komen.”
Meer focus
Deelname aan de CoL bracht vooral meer focus, vertelt Van den Nouwlant. “We richten ons nu explicieter op sporthulpvragen van mensen die bijvoorbeeld door beperkingen of armoede hun beweegwens niet kunnen realiseren. Hoewel deze begeleiding veel tijd kost, kunnen we hiermee echt het verschil maken. Ook zitten er er nu maandelijks buurtsportcoaches bij het Leefstijlloket in het Elkerliek ziekenhuis. De CoL hielp om deze prioriteiten te stellen.”
Bovendien brengt het waardevolle inzichten vanuit andere gemeenten. “Zo inspireerde een gemeente ons om sportverenigingen te stimuleren een sociale beweeghub te creëren. Tot nu toe richtten wij ons vooral op activiteiten zoals OldStars. Maar je kunt op de tennisvereniging ook activiteiten organiseren zoals breien, jeu de boules en koffieclubs. We willen verenigingen nog breder laten denken om ouderen te betrekken.”
Partners meekrijgen
In 2025 stopt de Community of Learning (CoL). “Hopelijk hebben we dan meer beweeggroepen opgestart volgens het nieuwe model, dus toewerkend naar zelfstandigheid of begeleiding door andere partners. En idealiter denken wijkpartners tegen die tijd proactief mee over hun bijdrage aan gezamenlijke doelen in de wijk. Dat is meteen ook de grootste uitdaging. Hoe krijg je iedereen mee?” Daarbij helpt het volgens Van den Nouwlant om te benadrukken wat het een organisatie en de samenleving kan opleveren. “Bij sportverenigingen leg ik bijvoorbeeld uit wat een beweeggroep voor senioren ze kan opleveren, zoals meer vrijwilligers of een bredere maatschappelijke rol voor de vereniging. Het helpt ook om te laten zien hoe je samen met alle wijkpartners het verschil kunt maken.”
Schotten weghalen
Heeft Van den Nouwlant tot slot een extra tip voor andere gemeenten? “Haal de ‘schotten’ weg tussen organisaties. Het is belangrijk dat iedereen de eigen kracht benut, maar wel de verbinding zoekt en aansluit bij wat al goed loopt. Een goed voorbeeld hiervan is de ketenaanpak Valpreventie. Daar werkt het prachtig: iedere partij brengt een eigen expertise en bijdrage in, en door die samen te voegen ontstaat er 1 + 1 = 3. Door samen te werken in een keten of netwerk bereik je het beste resultaat.”
