Alles over sport logo

Jeugd, armoede, sport en bewegen: informatie en voorbeelden voor gemeenten

Kinderen en jongeren die opgroeien in gezinnen met een laag inkomen zijn vaker geen lid van een sportclub dan kinderen en jongeren uit gezinnen met een hoger inkomen. Gemeenten hebben een sleutelrol om deze kinderen te bereiken. Investeren in sport en bewegen kan veel voordelen opleveren. Dit artikel geeft voorbeelden van aanpakken waar je als gemeente op kunt inzetten.

Hoeveel kinderen en jongeren leven in armoede?

In 2021 groeiden ruim 209.000 minderjarige kinderen op in een huishouden dat minstens een jaar onder de lage-inkomensgrens moest leven. Dat is 1 op de 15 kinderen. Deze kinderen kunnen vaker niet meedoen aan schoolreisjes, naschoolse activiteiten of aan sport en bewegen.

Hoe is het lokaal gesteld met armoede?

De website Waarstaatjegemeente.nl van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) vind je veel actuele informatie en bijvoorbeeld ook armoedecijfers per gemeente.

Ook jeugd in armoede wil sporten of bewegen

In het onderzoek ‘Kan ik Meedoen? Sport en bewegen voor iedere jongere’ is jongeren van 12-18 jaar die opgroeien in armoede gevraagd naar beleving, behoeften en interesses op het gebied van sport en bewegen. Nagenoeg alle jongeren gaven aan wel graag te willen sporten of bewegen of daar positief tegenover te staan. Uit eerder onderzoek bleek ook dat sport verreweg de belangrijkste activiteit is voor kinderen in hun vrije tijd. Daarbij gaf een groot deel (75%) van de kinderen die geen lid was van een sportclub aan graag te willen sporten. Sport en bewegen kunnen zeker voor deze doelgroep veel positieve effecten opleveren.

Waarde en effecten van sport en bewegen

Sport en bewegen zijn een belangrijk middel om sociale competenties te verbeteren. Denk aan samenwerken en omgaan met winst en verlies. Ook kan het kinderen structuur en richting geven en hen helpen om actief deel te nemen aan de maatschappij. Ze kunnen meedoen. Andere positieve effecten zijn meer zelfvertrouwen, leiderschap, betere studieresultaten en fysieke effecten. Lees meer in dit artikel over alle effecten van sport en bewegen voor de jeugd.

Regelingen en kindpakketten

Veel gemeenten hebben al een kindpakket of andere voorzieningen om ervoor te zorgen dat zoveel mogelijk kinderen kunnen meedoen. Maar hiermee worden nog niet alle kinderen in armoede bereikt. Bekijk dit overzicht van financiële regelingen, landelijk en lokaal. Hoe bereik je deze kinderen en zorg je voor structurele resultaten in de praktijk? Je hoeft niet zelf het wiel opnieuw uit te vinden. Oriënteer je op bestaande (erkende) interventies die zich in de praktijk bewezen hebben en waarmee je met creativiteit en lokale inbreng aan de slag kunt.

Praktijkvoorbeelden

Onderstaande voorbeelden zijn gericht op jeugd uit gezinnen met een laag inkomen. Ze zijn in te zetten door verschillende partijen of organisaties. Veel aanpakken zetten actief in op de verschillende werkzame elementen voor jeugd in armoede. Meer informatie daarover is te vinden in het Overzichtsrapport jeugd uit gezinnen met een laag inkomen (2020).

Voorbeeld 1: Futsal Chabbab

  • Voor kinderen/jongeren 8-18 jaar, zowel jongens als meisjes
  • Zaalvoetbal wordt als middel ingezet om jeugd te motiveren
  • Goed Onderbouwd

Futsal Chabbab is een erkende interventie die door middel van zaalvoetbal, coaching en huiswerkbegeleiding jongeren bereikt die vaak op straat te vinden zijn. Futsal Chabbab richt zich op wijken waar schooluitval hoog is en er veel overlast op straat wordt ervaren. Bij Futsal Chabbab bouwt de trainer/coach een vertrouwensrelatie met de jongeren op, om hen vervolgens op hun gedrag te kunnen coachen.

Voorbeeld 2: Schoolsportvereniging

  • Voor basisschoolkinderen in wijken waar geen of nauwelijkssportverenigingen zijn gevestigd en de sportparticipatie laag is, met een focus op kinderen uit gezinnen met een laag sociaal economische status en een niet-westerse achtergrond
  • Zorgt voor structureel en duurzaam sporten middels warme doorgeleiding naar een sportvereniging

Met Schoolsportvereniging werken scholen en sportverenigingen samen om het sportaanbod dichter bij de woon- en leefomgeving van de kinderen te brengen. Trainingen worden direct na schooltijd op school of in de buurt verzorgd. Kinderen beginnen met enkele proeftrainingen om kennis te maken met het sportaanbod om vervolgens te worden doorgeleid naar een vereniging.

Voorbeeld 3: BuurtSportVereniging

  • In lage inkomensbuurten of wijken met veel inwoners met een lage sociaaleconomische status (SES)
  • Zorgt voor structureel aanbod in de wijk of buurt

BuurtSportVereniging wordt ingezet in wijken waar veel inwoners een lage sociaal economische status hebben. De aanpak richt zich op verschillende doelgroepen, waaronder jeugd

Lees meer in dit artikel over de BuurtSportVereniging.

Voorbeeld 4: Hockey Foundation

  • Richt zich op kinderen in lage-inkomenswijken
  • Zet nieuwe verenigingen op de wijk
  • Door een pedagogische visie en met veel persoonlijke aandacht worden kinderen begeleid naar een hockeyvereniging

De Hockey Foundation richt zich vooral op aandachtswijken waar geen of weinig sport- en beweegaanbod is. Met de Hockey Foundation leggen ze een verenigingsstructuur in de wijk. Meer over deze aanpak lees je in dit artikel over de Hockeyfoundation.


Artikelen uitgelicht


Meedoen door sport en bewegen
In de wijk, Sportaanbieders
Jongeren, Kinderen
public, professional
praktijkvoorbeeld
financiering en subsidies, lage inkomens, sportdeelname (cijfers)