Naar schatting zijn er in Nederland ruim 110.000 kinderen met een beperking, variërend van intellectuele en motorische aandoeningen tot doof- en blindheid. Dat is ongeveer 3,5 procent van alle minderjarigen. Voor hen is de waarde van sport extra belangrijk, denkt Marije Baart de la Faille-Deutekom. Zij komen over het algemeen minder goed mee in de samenleving. Sporten zorgt voor sociale integratie en geeft zelfvertrouwen. Daarnaast kan sportparticipatie leiden tot meedoen in andere takken van de samenleving. Ondanks inspanningen ingegeven door o.a. het ministerie van VWS is het niet gelukt om de sportparticipatie van mensen met een handicap op hetzelfde niveau te krijgen als van mensen zonder handicap. Die eerste groep sport gemiddeld vier uur per week. Bijna een uur korter dan de mensen zonder beperking.
Nederland en Europa vergeleken
Dat probleem speelt ook elders in Europa, blijkt uit een inventarisatie van zeven Europese landen die hun krachten bundelen in het project Sport Empowers Disabled Youth (SEDY), waarvan het lectoraat Kracht van Sport de leiding heeft. In Nederland, Engeland en Finland zijn relatief veel initiatieven voor sportparticipatie. In eigen land is er bijvoorbeeld het sportstimuleringsprogramma Special Heroes voor leerlingen in het speciaal onderwijs en in de revalidatie is er het Sportloket.
“Vooral voor kinderen met een verstandelijke beperking is hier relatief veel aanbod”, zegt Baart de la Faille-Deutekom. “Deze groep krijgt vaak specifiek onderwijs waardoor het makkelijker is interventies toe te passen. Kinderen met lichamelijke beperkingen of gedragsproblemen zitten meer verspreid over onderwijsinstellingen.”
De minder goed georganiseerde landen zijn Litouwen, Italië, Portugal en Frankrijk. “Daar zien we een interessante discrepantie. Sportverenigingen geven aan dat ze geen initiatieven ontwikkelen omdat er geen vraag is. En ouders zeggen ‘we gaan er niet om vragen, want het is er toch niet.’”
Studenten als persoonlijke coach voor kinderen met een beperking
Nu de inventarisatiefase erop zit ligt de focus op het ontwikkelen en uitvoeren van een aantal pilots. In Finland loopt momenteel een pilot waar studenten optreden als persoonlijke coach van kinderen met een beperking. In Engeland gaan onderzoekers na hoe je het beste focusgroepen kan houden waar ook kinderen met beperkingen aan deelnemen. “Het gaat vaak over wat onderzoekers, docenten en ouders denken wat qua sporten belangrijk is voor kinderen. Maar wat willen ze zelf? We hebben hun stem nodig om het aanbod en daarmee de participatie te verbeteren.”
Vertaalslag naar onderwijs
Na afronding van de pilots hoopt het onderzoeksteam een aantal aanbevelingen te kunnen doen over wat er anders moet. Een overzichtelijke website waar sportmogelijkheden netjes zijn gerangschikt is de basisvoorwaarde om vraag en aanbod bij elkaar te brengen, volgens Baart de la Faille-Deutekom. Voor landen als Litouwen en Portugal zal dat de eerste stap zijn. Maar belemmeringen omtrent het brengen en ophalen van kinderen bij een sportclub zijn er bijvoorbeeld niet mee opgelost. “Mijn streven is dat we de boel in Nederland goed georganiseerd gaan krijgen en dat nieuw aanbod gekoppeld wordt aan bestaande initiatieven als de website en app Uniek Sporten. Wat ik voor me zie is dat zo’n website een tabblad heeft waarop kinderen met een beperking aan kunnen geven dat ze een sportmaatje zoeken, waarna ze worden doorgelinkt naar studenten van de hogescholen. Zo maken we met dit project ook een vertaalslag naar het onderwijs.”
Andere onderzoeksprojecten binnen het lectoraat Kracht van Sport:
- Wheels: De ‘Wheelchair exercisE and lifestyle study’ heeft tot doel een online leefstijlprogramma en begeleidingstraject te ontwikkelen voor rolstoelgebruikers.
- Jeugdsportfonds: Dit onderzoek is erop gericht meer inzicht te krijgen in de effectiviteit van de activiteiten van het jeugdsportfonds in Amsterdam, bedoeld om kinderen uit financieel achtergestelde gezinnen te laten sporten.
Dit artikel maakt deel uit van een reeks artikelen met lectoren die deel uitmaken van het Lectorenplatform Sport & Bewegen. Lees ook de andere artikelen uit deze reeks.
- Beweegparcours meet motorische vaardigheid binnen één minuut
- Duurzaam en verantwoord hardlopen met intelligente apps
- Een beweegprogramma voor meer vitaliteit
- Grensoverschrijdend gedrag: het andere gezicht van sport
- Tablets, camera’s en video’s in de gymles
- Sportadvies op maat voor kinderen
Lectorenplatform
Alles over praktijkgericht onderzoek vind je op het lectorenplatform: Sportenbeweegonderzoek.nl.
Contactgegevens lectoraat Kracht van Sport
Hogeschool Inholland, Bijdorplaan 15, 2015 CE Haarlem
Hogeschool van Amsterdam, Dokter Meurerlaan 8, 1067 SM Amsterdam
www.inholland.nl/lectoraatkrachtvansport & www.hva.nl/lectoraatkrachtvansport
