Bewegen bij MOE-landers: speel in op de motivaties en belemmeringen

De onderzoekers keken naar inwoners met een Poolse, Bulgaarse, Roemeense en Russische achtergrond in een lage SEP-positie in Carnisse, een wijk in Rotterdam. Ook tussen deze groepen zijn verschillen te zien. Zo geven geïnterviewde Bulgaarse en Roemeense inwoners en Poolse inwoners zonder kinderen aan vaak alleen in Nederland te zijn om te werken en niet van plan zijn hier langer te blijven. Zij spreken vooral de eigen taal en voelen niet de behoefte hier aan sport en bewegen deel te nemen. Terwijl Poolse inwoners met kinderen vaak meer integreren in Nederland, omdat zij van plan zijn hier langer te blijven. Zij zijn ook meer bereid om deel te nemen aan sport- en beweegaanbod.

Wat vinden de MOE-landers belangrijk bij sport en bewegen?

De meeste geïnterviewde MOE-landers geven aan positief tegenover sport en bewegen te staan, maar het vaak niet zelf te doen. In het land van herkomst is sporten heel normaal, vooral balsporten en kracht- en vechtsporten. Zowel mannen als vrouwen vinden sport ook belangrijk voor hun uiterlijk. De meeste Polen zien de sportactiviteit zelf als doel, waarbij de focus ligt op presteren. Sport is bij presteerders vaak alles of niets. Wanneer werk als belangrijkste wordt gezien, hebben sport en bewegen vaak minder prioriteit.

Herken de barrières

MOE-landers ervaren regelmatig (te) veel belemmeringen om te sporten en bewegen. De meest voorkomende zijn: 

• Relatief kort verblijf of wisselende woonplaatsen in Nederland: dit zorgt ervoor dat ze zich niet willen binden aan sport- en beweegactiviteiten. Dit geldt overigens niet voor alle MOE-landers, een deel wil graag langer in Nederland blijven en staat hier wel voor open.
• Taalbarrière en culturele achtergrond: Nederlandse informatie is lastig te begrijpen en er wordt veel schaamte ervaren als zij de Nederlandse taal niet spreken. Ze blijven bewust weg van Nederlandse organisaties en aanbieders. Ze nemen het liefst deel aan activiteiten met dezelfde culturele achtergrond en halen ook kennis uit eigen netwerken zoals supermarkten of slijterijen. 
• Verplicht karakter van sport- en beweegaanbod: hier willen ze niet aan vastzitten.
• Tijd en prioriteit: vaak hebben ze lange werkdagen met fysiek zwaar werk, werken ze ook nog op weekenddagen of avonden. De overige tijd besteden ze liever aan andere dingen dan sport.

Sluit aan bij de behoeften

De geïnterviewde MOE-landers geven verschillende aspecten aan die zij belangrijk vinden als het gaat om sport- en beweegaanbod:

• Herkenning van hun cultuur: MOE-landers – en met name Polen – zijn trots op hun cultuur. Ze nemen het liefst deel aan aanbod dat herkenbaar is in hun cultuur, met iemand van dezelfde afkomst of wanneer er in de communicatie specifiek wordt aangegeven dat het voor hun doelgroep is. Een MOE-landse sport- of beweegaanbieder is een sleutel tot succes. Specifiek geven ze aan dat degene die het aanbod verzorgt het liefst dezelfde afkomst heeft, gedisciplineerd is, duidelijkheid schept en voor voldoende uitdaging zorgt.
• Vrijblijvendheid: ze willen niet vastzitten aan verplichtingen. Een vrijblijvende teamsport zou kunnen werken. Of wanneer zij zelf in weekenden of vakanties een activiteit kunnen organiseren.
• Hygiëne: Sportlocaties moeten schoon zijn, de uitstraling van de locatie is belangrijk.
• Fysiek fit blijven: met name voor de doelgroep die veel werkt of zwaar werk uitvoert. Een fit (en gezond) lichaam is een langere garantie voor inkomsten. Aan de andere kant wordt sport of bewegen door hen soms ook als ‘bedreiging’ gezien, omdat ze bang zijn om geblesseerd te raken waardoor ze niet meer kunnen werken. 

Soort sport- en beweegaanbod

Een aantal soorten sportaanbod spreekt MOE-landers aan, zoals krachttraining/fitness, balsporten (waaronder voetbal en volleybal), wandelen, hardlopen en vechtsporten. 

Sportscholen die relatief goedkoop zijn en een Engelse naam hebben, zoals Basic-Fit, spreken de doelgroep aan. Ook zijn er verschillende vrouwen die thuis fitnessen met YouTube-video’s. Ook spreken veel balsporten Poolse mannen en vrouwen aan, omdat die in hun thuisland ook erg populair zijn. Wel hebben ze behoefte aan vrijblijvend aanbod. Toernooien in de eigen wijk of aanbod vanuit een aanbieder met dezelfde culturele achtergrond spreken wel aan. Mannen zijn daarnaast geïnteresseerd in vechtsporten die veel beoefend worden in eigen land. Ook recreatief, dus zonder competitieverplichtingen.

Wandelen wordt daarnaast regelmatig benoemd door inwoners die niet meer sporten vanwege gezondheidsklachten of mensen die niet durven te sporten vanwege de taalbarrière. Met name de vrouwen hebben interesse in een wandelclub, met vrouwen met dezelfde culturele achtergrond. Randvoorwaarde is dat honden kunnen mee wandelen, omdat het hebben van een hond gewoon is binnen deze culturen.

Aanknopingspunten: speel in op motivaties en barrières

• Sluit in eerste instantie aan bij de cultuur. Zorg voor herkenbaarheid van de cultuur, zorg voor informatie in de eigen taal en uitvoering van het aanbod door iemand met dezelfde achtergrond. Hierdoor speel je ook direct in op hun behoefte om samen te komen met andere MOE-landers. Differentieer hierin wel in taal en cultuur tussen MOE-landers. 
• Vind de juiste intermediair/sleutelfiguur. MOE-landers vermijden veelal Nederlandse instellingen (vooral gemeentelijke) en zoeken vooral informatie binnen hun eigen kring. Reik informatie aan via deze sleutelfiguur.
  • Werkgevers: zij spreken vaak de eigen taal, informatie wordt vaak aangenomen.
  • Basisschool, peuteropvang of taalles: hier ontmoeten vrouwen ook andere MOE-landse vrouwen. Zij vertalen informatie voor elkaar of leren hoe ze informatie over sport en bewegen kunnen begrijpen.
  • Religie: enkele Poolse en Russische inwoners geven aan dat zij naar de kerk gaan en dat informatie via die weg hen goed bereikt.
• Gebruik afbeeldingen, flyers of posters om aanbod kenbaar te maken en vraag of deze verspreid kunnen worden via lokale winkels en MOE-landse ondernemers. Hier wordt informatie ook gelezen (mits in de eigen taal).

• Geld is geen barrière om te gaan sporten, maar vaak zijn MOE-landers wel voorzichtig met het afsluiten van abonnementen in verband met de taalbarrière. Het zou helpen als iemand bij het aanbod in hun eigen taal uitleg kan geven over het aanbod, de kosten en de betalingswijze. 
• Vrouwen met kinderen zien kansen om thuis te sporten of tijdens schooltijd. De weekenden zijn bestemd voor recreatieve activiteiten met het gezin of vrienden. Mannen zien kansen om ‘s avonds of in het weekend te sporten.
• Veel MOE-landers weten niet goed wat een zorgverzekering inhoudt. Er liggen kansen om mogelijkheden tot sport en bewegen die vergoed worden door de zorgverzekeraar onder de aandacht te brengen. 
• MOE-landers zien kansen om gebruik te maken van buitenfaciliteiten om te sporten, waar ze met hun eigen sociale kring naartoe kunnen gaan.

Meer lezen

• Sport en bewegen voor volwassenen in armoede: een overzicht
• Social marketingonderzoek helpt Rotterdams beweegaanbod op jonge kinderen te laten aansluiten
• Bewegen bij werkenden in een lage SEP: speel in op de motivaties en belemmeringen 
• Bewegen na zwangerschap voor moeder en baby: speel in op motivaties en belemmeringen
• Bewegen bij peuters: speel in op de motivaties en belemmeringen van ouders
• Bewegen bij kleuters: speel in op de motivaties en belemmeringen van ouders