Alex is 52 jaar en komt uit Veendam. Hij is getrouwd en heeft een kind van 21 jaar. “Ik kom uit een zogenaamd arbeidersgezin. Wij leefden, achteraf gezien, in armoede. Ik heb m’n jeugd ervaren als liefdevol, maar sport was niet aan de orde.” Het was voor zijn ‘soort’ niet gewoon om te sporten. Ook associeerde Alex sport met gepest worden. “Ik was altijd het kindje dat als laatste gekozen werd.”
Geen geld en schaamte
Tijdens zijn jeugd miste Alex het sporten niet, maar achteraf gezien had hij graag op een teamsport gewild. “Vanwege die gezamenlijkheid.” Momenteel vindt hij sporten moeilijk, vanwege zijn financiële situatie. “Het kost heel veel geld. En omdat ik dik ben, ben ik eigenlijk ook bang om weer gepest te worden. Ook is er een vorm van schaamte als ik vraag of ik elk moment van het jaar m’n abonnement kan opzeggen.”
En mocht Alex al genoeg geld hebben om een club te betalen, dan is er altijd nog de derde helft. “Dan komt er de vraag: kun jij ook eens een rondje geven? Daar heb ik het geld niet voor. Omdat ik in armoede ben opgegroeid, heb ik te maken met patronen en mechanismen die het me moeilijk maken. Omdat sporten niet in mijn systeem zit.”
Dochter kon sporten via fonds
Vanwege de financiële situatie thuis sportte Alex’ dochter jarenlang niet. Totdat zijn vrouw op het schoolplein eens werd benaderd door een andere moeder, die haar vertelde dat haar kind kon sporten dankzij een fonds. “Zo kwamen wij ook bij dat fonds en hebben we er gebruik van gemaakt. Ik merk dat m’n dochter gelukkig wordt van sporten als ze urenlang vertelt over haar sport en wat het met haar doet. Ze heeft me ook eens verteld dat ze het gevoel heeft dat ze er weer bij hoort.”
Alex besluit: “Mijn tip aan mensen in dezelfde situatie zou zijn: ga je schaamte voorbij.”
Meer over armoede
Goed aansluiten bij mensen in armoede begint met goede kennis en weten wat er in hun (leef)wereld omgaat. Naast deze videoserie kun je in deze serie met kindportretten lezen wat er bij gezinnen achter de voordeur speelt. Om gemeentelijke voorzieningen te laten aansluiten bij de leefwereld van gezinnen, is het nodig om deze niet in te richten vóór hen, maar mét hen. De artikelenreeks gemeentelijk armoedebeleid rondom volwassenen in armoede biedt informatie, tips en praktijkvoorbeelden van andere gemeenten. Eenzelfde reeks is er over gemeentelijk armoedebeleid rondom jeugd in armoede, sport en bewegen.
‘Het vraagt iets om een aanvraag te doen’
Laura Butselaar is specialist Jeugd bij Kenniscentrum Sport & Bewegen. Zij wijst op Alex’ onbekendheid met financiële ondersteuning vanuit de gemeente om zijn dochter te laten sporten. “En dat het iets van je vraagt om een aanvraag te doen. Dat horen we vaker. Vooral ook dat het heel ingewikkeld is.”
Laura vervolgt: “Schaamte speelt een grote rol en zorgt ervoor dat mensen in armoede niet snel om hulp vragen. Ze hebben vaak veel aan hun hoofd. En mensen weten vaak niet goed waar ze terecht kunnen of dat ze überhaupt om hulp kunnen en mogen vragen.” Laura geeft aan: “Het is dus goed dat er regelingen zijn, maar we moeten ons beseffen – gemeenten, uitvoeringsorganisaties – dat er vaak meer nodig is voor deze mensen om gebruik te kunnen maken van die financiële ondersteuning.”
Positieve effecten
Sport en bewegen kunnen voor deze doelgroep veel positieve effecten opleveren. Sport en bewegen zijn een belangrijk middel om sociale competenties te verbeteren. Het kan structuur en richting geven en hen helpen om actief deel te nemen aan de maatschappij. Ze kunnen meedoen. Andere positieve effecten zijn meer zelfvertrouwen, leiderschap, betere studie- of werkresultaten en vele gezondheidseffecten. Lees meer in dit artikel over de effecten van sport en bewegen.
Bewustwording creëren
Met deze video’s willen Laura Butselaar en Jamilla Vervoort, ook specialist Jeugd bij Kenniscentrum Sport & Bewegen, bewustwording creëren en beleidsadviseurs en uitvoerende professionals uitdagen om met een blik kritisch naar hun beleid en voorzieningen te kijken. “Praat met deze mensen. Dat levert waardevolle inzichten op, zeker ook voor het inrichten en uitvoeren van je beleid.”
Alex Schepel is als ervaringsdeskundige werkzaam bij expertisecentrum Sterk uit Armoede. In deze reeks van Kenniscentrum Sport & Bewegen verschenen ook de video’s met Riane Kuzee-Hoogeveen: ‘Ik had er geen ruimte voor in m’n hoofd’, en Lilith Smidts-Lefever: Armoede en sport: ‘Het is ingewikkelder dan het lijkt’.
