Kinderen in gezinnen die leven rond het bestaansminimum krijgen van het Jeugdfonds Sport & Cultuur de kans om aan sportieve of culturele activiteiten mee te doen. Als hun ouders of verzorgers de contributie aan een sportvereniging of culturele instelling niet kunnen betalen, doet het fonds dat. Het Jeugdfonds Sport & Cultuur is sinds 1999 actief.
23 interviews met kinderen
Het Mulier Instituut heeft 23 kinderen gevraagd naar de manier waarop zij hun sport- of cultuurdeelname beleven en wat die volgens hen betekent voor hun ontwikkeling. In het onderzoek komen enkele belangrijke thema’s aan de orde. Die maken duidelijk hoe de geïnterviewde kinderen hun leven ervaren en welke rol sport of cultuur daarbij inneemt.
Voetbal als uitlaatklep
De geïnterviewde kinderen zien sport als een uitlaatklep. Ze kunnen hun emoties kwijt en vinden rust en afleiding in sport en cultuur. Uit de verhalen blijkt dat sport voor kinderen een dagelijkse uitlaatklep is en extra betekenis heeft voor kinderen met structurele problemen.
Zo zegt een jongen van 12 jaar: “Ik heb voetbal gewoon heel erg nodig, omdat ik dan een uitlaatklep heb. Ik heb ADHD, waardoor ik wat drukker ben. In voetbal kan ik het loslaten. Ik kan dan mijn energie en agressie kwijt. Ik zou eigenlijk de hele wedstrijd willen voetballen. Dat heb ik eigenlijk wel nodig. Daarom vind ik keeper zijn ook leuk, dan sta je de hele wedstrijd erin.”
Via sport krijgen de kinderen meer grip op hun emoties en gedragsschommelingen. In het geval van passieve ouders kan dat voor een kind extra veel betekenen.
Aansporing om door te zetten
Alle kinderen geven aan dat sport of cultuur in hun beleving aan zelfontplooiing bijdraagt. Het sport- of cultuurlidmaatschap zorgt ervoor dat ze zich niet vervelen. Ook spoort het hen aan om door te zetten en doelen te stellen. Ze leren bijvoorbeeld dat ze goed moeten oefenen voordat ze op een instrument een lied goed kunnen spelen, en dat ze moeten trainen om bij sportwedstrijden goed te kunnen presteren.
Zo zegt een meisje van 16 jaar: “In december is dan het eerste toernooi en kun je eindelijk laten zien waar je al die tijd voor getraind hebt. Dat voelt dan echt goed. Als je de punten ziet die je hebt behaald als je goed gedanst hebt, dan denk je echt bij jezelf: hier doe ik het voor. Door het dansen heb ik geleerd om nooit op te geven. Door blijven gaan, niet achterom kijken, altijd blijven lachen. Ons motto was: zet ’m op, blijven lachen. Dat is ons altijd aangeleerd, niet laten zien als er iets fout is gegaan. Dat heb ik ook in mijn echte leven meegenomen, als er iets fout gaat, altijd blijven lachen en niet laten zien dat het je pijn heeft gedaan.”
Vechtsporten maken weerbaarder
Een speciale rol is weggelegd voor vecht- en verdedigingssporten. Juist bij deze sporten is te zien dat kinderen weerbaarder worden: ze leren zichzelf te verdedigen en op de ander te anticiperen. Hierdoor worden ze zich meer bewust van hun eigen positie ten opzichte van anderen. Sommige ouders en verzorgers hebben hun kinderen bewust op een vecht- of verdedigingssport gezet om weerbaarder te worden.
Zo zegt de oma van een meisje van 12 jaar: “Ik heb haar op judo gedaan om weerbaar te worden en daar kon ze zich ook psychisch in ontplooien en zelfvertrouwen krijgen. Bij judo moet je nadenken wat je doet en kijken naar de tegenstander.”
Vooral kinderen die gepest zijn of een moeilijke of onveilige thuissituatie hebben (gehad), kunnen veel baat hebben bij vecht- en verdedigingssporten. Zo vertelt een jongen dat hij op karate is gegaan om weerbaarder te worden en zichzelf beter te kunnen beheersen: “Ze hebben me vroeger altijd gepest voor hoe ik eruit zie met mijn ogen en dat vind ik niet leuk. Daar heb ik ook heel veel moeite mee gehad. Nu zit ik op een zelfverdedigingssport en ik gebruik het niet om… ik mag het niet gebruiken… ik mag niet zomaar iemand aanvallen. Als ze mij aanvallen, mag ik mezelf verdedigen.”
Dromen van de top
Sport en cultuur bieden kinderen een toekomstperspectief. Net als veel andere kinderen willen kinderen die aan sport of cultuur kunnen deelnemen via een van de fondsen later van hun hobby hun beroep maken. Het Jeugdfonds Sport & Cultuur maakt het mogelijk dat zij kunnen blijven dromen van een toekomst als profvoetballer of professioneel danser.
Praktijkvoorbeelden
- Het verhaal van ijshockeyster Emily (10)
- Het verhaal van zaalvoetballer Saïd
- Het verhaal van intermediair en buurtsportcoach Bregje
- Het verhaal van intermediair en maatschappelijk werker Nadia
Meer lezen?
- Veelbetekenende kansen. Een kwalitatief onderzoek naar de bijdrage van het Jeugdfonds Sport & Cultuur door de ogen van kinderen, opgesteld door het Mulier Instituut.
- Kennis en praktische tools, die je kunt inzetten om kinderen in armoede te laten sporten en bewegen, vind je in dit overzichtsartikel.
- Wil je als sportvereniging een handje helpen? Download de Toolkit Sport om ouders en bezoekers te laten kennismaken met het Jeugdfonds Sport & Cultuur.
- Bekijk hoe je als gemeente aansluit bij het Jeugdfonds Sport & Cultuur om meer kinderen gelijke kansen te bieden.
- Lees welke financiële hulp je kinderen verder kunt bieden om hen te laten sporten.
