Op de Waterhof zitten de kinderen niet langer dan 30 minuten achter elkaar stil. Na elke 30 minuten wordt er minimaal 5 minuten bewogen.
Uit: visie van de Waterhof
Bewegingsonderwijs
Alle kinderen van de Waterhof krijgen twee keer per week bewegingsonderwijs van de vakdocent. Deze lessen worden gegeven in de gymzaal, speelzaal of op het plein. Tijdens de les is er een breed aanbod van verschillende beweegactiviteiten. We werken vaak in lessenreeksen van drie lessen. In deze drie lessen krijgen de kinderen dezelfde beweegactiviteiten aangeboden.
In les 1 ligt de nadruk op bewegen regelen, in les 2 op bewegen verbeteren. We werken vanuit vaste groepjes waarbij de kinderen beter gaan bewegen en de bewegingsactiviteit beter met elkaar gaan regelen. In les 3 ligt de nadruk op ‘het bewegen waarderen’. Dit betreft een vrije les waar kinderen in kleine zelf samengestelde groepjes aan de slag gaan met de beweegactiviteiten. In deze les is er veel aandacht voor autonomie. De kinderen bepalen welke activiteit(en) ze doen, hoe lang, met wie en met welke regels. Ook zijn ze vrij om hun creativiteit aan te spreken en de beweegactiviteit aan te passen.
Bewegen tussen het leren
‘Bewegen tussen het leren’ omschrijven we als een onderbreking van een passief lesdeel – zittend rekenen of taalles – door een actieve onderbreking. Bewegen tussen het leren doen we aan de hand van beweegtussendoortjes. Rond de tafel in de klas, jongleren, twister, mini kingen in de klas, een ‘haka’ of een spelletje uit de ‘beweegpot’ zijn verschillende mogelijkheden om het zitten te onderbreken. Elke groep heeft daarnaast een beweegkist. In de kist zitten allerlei materialen om beweegtussendoortjes mee te organiseren. Denk aan een tafeltennisnetje, jongleermaterialen, mikado XXL, en roze stuiterballen.
We begeleiden en ondersteunen leerkrachten bij het inzetten van beweegtussendoortjes in de klas. In deze ondersteuning zit een doordachte opbouw. Groepsleerkrachten starten eerst met klassikale beweegtussendoortjes zonder materiaal. Wanneer dit goed verloopt, dan kunnen er ook materialen worden ingezet en uiteindelijk kunnen deze materialen worden aangeboden in circuitvorm. Een goed klassenmanagement en pedagogisch klimaat zijn belangrijke voorwaarde om dit tot een succes te maken.
De beweegtussendoortjes zorgen op een laagdrempelige manier voor meer bewegen gedurende de schooldag. Relatief gezien makkelijk en snel inzetbaar. Bij de groepsleerkrachten is deze manier van bewegen tussen het leren enorm populair.
Op onze school doen we veel aan beweegactiviteiten. Want wij vinden het belangrijk om veel te bewegen. Zo doen we aan beweegwijs. We bewegen om het half uur. Ik vind het ook fijn om te bewegen. Want dan kan ik al mijn energie kwijt. En dan kan ik me beter concentreren op mijn werk.
Veerle Makkes, leerling uit groep 8
Buitenspelen met Beweeg Wijs
Het buitenspelen is georganiseerd aan de hand van Beweeg Wijs. Beweeg Wijs is een goed onderbouwde speelpleinmethode gebaseerd op de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen. Op het plein is er een breed beweegaanbod. Er zijn traditionele activiteiten zoals voetbal, basketbal, trefbal en tikspelen. Maar ook vernieuwende activiteiten zoals het balspel, kingen, spike bal, boogschieten, jongleren, ninja warrior line en boksen. Het buitenspelen wordt aangestuurd door een speelpleinbegeleider die bij de school in dienst is. Groepsleerkrachten en juniorcoaches uit groep 7 en 8 ‘regelen’ het bewegen.
Tijdens het buitenspelen worden er ook activiteiten aangeboden die kinderen tijdens de les bewegingsonderwijs al eens hebben gespeeld. Op deze manier vindt er een transfer plaats tussen de les bewegingsonderwijs en het aanbod op het plein. Het doel van deze transfer is dat de leerlingen zelfstandig de ‘nieuwe’ activiteit kunnen uitproberen op het plein omdat ze hier al eens mee in aanraking zijn gekomen. Door het inzetten van Beweeg Wijs tijdens het buitenspelen zien we dat kinderen meer en beter bewegen. Ook zijn er minder conflicten op het plein en zorgt het voor een betere sfeer tussen de kinderen. De leerkrachten ervaren dit als positief. Zij hoeven tijdens de les minder tijd te besteden aan het oplossen van conflicten en ervaren zelf ook plezier tijdens de pauze. Ze spelen lekker mee met de kinderen.
Juniorcoaches
Voor het bevorderen van ‘socialisatie’ en het ontwikkelen van burgerschapsvaardigheden werken we aan het domein ‘bewegen regelen’. Ieder kind wordt tijdens hun eigen gymles een aantal keer per jaar juniorcoach. Als juniorcoach heb je een sturende rol binnen het organiseren van activiteiten met de groep. Door de school heen is er sprake van een doorlopende leerlijn als het gaat om het ‘samen bewegen regelen’. In groep 6 worden de kinderen uit de klas gehaald om tijdens de gymlessen van de kleuters te assisteren. Zij krijgen daar verschillende regeltaken. In groep 7 begeleiden de juniorcoaches het buitenspelen bij de kleuters. De kinderen uit groep 8 zijn juniorcaches op het plein tijdens het buitenspelen van groep 3 tot en met 8.
De vakleerkracht en de speelpleinbegeleider begeleiden de juniorcoaches en reflecteren samen met hen op de activiteiten die zij hebben begeleid. Op deze manier leren kinderen terug te kijken op hun ervaringen en kunnen zij van daaruit leerdoelen opstellen voor hun volgende activiteit als juniorcoach. Kinderen die vaak juniorcoach zijn geweest hebben geleerd om zich uit te spreken en durven andere kinderen aan te spreken op hun gedrag. Daarnaast weten zij hoe ze met elkaar onderwerpen kunnen bespreken. Met vertrouwen voor een groep staan, is een belangrijke vaardigheid die we de kinderen leren.
Het gedrag van kinderen wordt verbeterd en het draagt bij aan hun algemene gezondheid en welbevinden. Door actief te leren worden kinderen aangemoedigd om te ontdekken, te experimenteren en creatief te denken. Dit bereidt hen voor op een steeds veranderende wereld.
Nora Bolderheij, directeur
Bewegen na schooltijd
Al een aantal jaren hebben we een structurele samenwerking met ‘Delft voor Elkaar’. Dat is een krachtig samenwerkingsverband van zorg-, sport- en welzijnspartijen in de gemeente Delft. We hebben met elkaar een buurtsportvereniging opgezet. De buurtsportvereniging organiseert allerlei incidentele en structurele beweegactiviteiten op het plein naast de school.
Incidenteel komen er verenigingen clinics en workshops aanbieden. Denk aan circuslessen of lessen honkbal. Structureel zijn er op drie middagen na schooltijd beweegactiviteiten in de gymzaal of op het plein. Dit gebeurt onder leiding van de buurtsportcoach, vakdocent, studenten van de sportacademie en/of het Mondriaan College. Ook zijn er op woensdagmiddag op het plein sport-en-funactiviteiten. Dit vindt plaats onder begeleiding van de buurtsportcoach.
De meeste kinderen die deelnemen aan deze activiteiten na schooltijd hebben affiniteit met bewegen en sport. We zijn op donderdagmiddag ook gestart met een groep kinderen die na schooltijd niet graag bewegen. Deze speciaal geselecteerde groep kinderen gaat direct na schooltijd naar de gymzaal aan school en bepaalt met de vakdocent welke spel er gespeeld gaat worden. We zien bij deze kinderen enorm veel plezier in het deelnemen aan beweegactiviteiten.
Beweegteam
Al het bewegen in en rond de school wordt aangestuurd door het beweegteam van de Waterhof. Het Beweegteam is een delegatie van het leerkrachtenteam dat inspireert, informeert en adviseert over al het bewegen in en om school. We willen dat de dynamische schooldag gedragen wordt door de gehele school en externe partners en vanuit verschillende perspectieven wordt bekeken. Leerlingen, ouders, groepsleerkrachten, buurtsportcoach, studenten van de ALO en de GGD Haaglanden zijn allemaal betrokken partners. Hierdoor ontstaat er draagvlak, enthousiasme en motivatie bij de verschillende stakeholders.
Naast het verzorgen van alle gymlessen heb ik een bredere rol binnen de school en de stichting (SCO Delft). Voor de Waterhof ben ik de coördinator van het beweegteam en voor de stichting heb ik een bovenschoolse aanstelling als ‘coach dynamische schooldag’. Binnen de school sta ik regelmatig tijdens het buitenspelen op het plein om activiteiten te begeleiden of kom ik in de klas om beweegtussendoortjes aan te bieden aan de kinderen. Samen met collega’s geven we bewegend leren rekenen circuits buiten op het plein.
Nick Keijser, vakdocent
Effecten van de dynamische schooldag
Het team van de Waterhof doet samen met het lectoraat ‘Bewegen in en om School’ (BioS) van de Hogeschool van Amsterdam onderzoek naar de effecten van de dynamische schooldag. We onderzoeken wat de invloed is van extra beweegmomenten tijdens de schooldag op het beweeggedrag van kinderen, het gedrag in de klas en het welbevinden van kinderen. Daarnaast willen we de kinderen mee laten denken over het (nog) beweegvriendelijker maken van de school.
Om dat in kaart te brengen, hebben we twee soorten metingen. De beweegmeter houdt bij hoeveel een kind beweegt. Met deze apparaten kunnen we meten waar kinderen tijdens de schooldag bewegen en waar ze minder bewegen. Wij hebben ook het gedrag in de klas geobserveerd. We keken hierbij in de les naar welk gedrag (regelmatig) voorkomt; (opstaan, friemelen, praten met een ander, staren/hoofd naar beneden). Ook zetten we enquêtes uit onder ouders en leerkrachten om meer informatie te achterhalen over de ervaringen met de dynamische schooldag.
