In de praktijk
Rens gaat na het ontbijt op zijn scooter naar school. Daar zit hij tijdens de lessen. Tussendoor loopt hij natuurlijk wel naar de kantine en het toilet of haalt hij nog even een broodje bij de supermarkt. Aan het eind van de middag rijdt hij weer op zijn scooter naar huis en ‘s avonds chillt hij bij z’n vrienden. Hoewel het een drukke dag was, heeft Rens amper bewogen en zijn activiteiten waren niet intensief genoeg om aan de beweegrichtlijnen te voldoen. Als alle dagen in de week voor Rens er zo uitzien is hij inactief.
Inactieve mensen
Zitten op school, zittend werken, met de auto reizen, thuis tv-kijken of computerspellen spelen. De gemakken van de moderne tijd zorgen ervoor dat ongeveer 5 procent van de volwassenen van 18 jaar en ouder nooit een halfuur per dag beweegt. Mensen die niet aan de beweegnorm voldoen zijn inactief. Deze manier van leven verkort de levensverwachting en veroorzaakt op termijn chronische ziekten zoals hart- en vaataandoeningen en diabetes type 2. Ook overgewicht en depressie worden in verband gebracht met een inactieve levensstijl.
Beweegrichtlijnen
De Nederlandse Norm Gezond Bewegen (NNGB), de Combinorm en de Fitnorm zijn veranderd in de Beweegrichtlijnen. Meer informatie over deze richtlijnen vind je hier.
In de praktijk
Eva gaat met de trein naar het werk. Ze fietst tien minuten naar het station en loopt vanaf het station in vijf minuten naar kantoor. In de pauze maakt Eva een lunchwandeling, maar verder vergadert ze de hele dag. Op de fietstocht terug vanaf het station fietst ze nog even langs de supermarkt. ’s Avonds komt ze op de bank lekker bij van de drukke werkdag. Als Eva minimaal vijf dagen in de week zo veel beweegt voldoet ze daarmee aan de beweegnorm.
Norm voor inactiviteit
De norm voor mensen die niet genoeg bewegen is als volgt:
- Jongeren (14-17 jaar): onvoldoende actief (minstens zestig minuten matig intensief lichamelijk actief) op meer dan twee dagen per week.
- Volwassenen (18 jaar en ouder): geen enkele dag per week voldoende actief (minstens dertig minuten matig intensief lichamelijk actief).
Steeds meer Nederlanders bewegen niet
Om gezond te blijven moet je eigenlijk een halfuur per dag matig intensief bewegen. Sinds 2006 stijgt het aantal Nederlanders dat inactief is, blijkt uit onderzoek van kennisinstituut TNO. Vooral 4- tot en met 17-jarigen zijn vaker inactief. Twaalf procent van de jeugd is inactief. Van de 75-plussers is 14,5 procent inactief.
Waarom niet of nooit bewegen ongezond is
Niet bewegen in combinatie met veel zitten en liggen is heel ongezond. Het kan bijvoorbeeld afwijkingen in de kransslagaders veroorzaken, die weer leiden tot hartziekten.
Door beweging houd je je hart, longen en bloedvaten in conditie, wat op termijn het risico verkleint op het ontwikkelen van chronische en vervelende ziekten zoals hart- en vaataandoeningen en diabetes type 2. Daarnaast train je je spieren, waardoor ze sterker worden, en dat is weer goed voor botten en gewrichten. Ook overgewicht en depressie hangen samen met een inactieve en zittende levensstijl, maar hier moet nog meer onderzoek naar worden gedaan.
Relatie zitgedrag en overgewicht bij kinderen
Er is een duidelijke relatie tussen te veel zitten en liggen en overgewicht bij kinderen. Kinderen van 6 tot 12 jaar die meer dan twee uur per dag tv-kijken hebben sneller overgewicht en een minder goede fitheid dan leeftijdsgenootjes die minder dan twee uur per dag tv-kijken. Als kleuters en kinderen tot 12 jaar veel tijd doorbrengen met zittende en liggende activiteiten (zoals tv-kijken en computeren) blijkt dat een voorspeller te zijn van overgewicht op volwassen leeftijd.
De remedie? Meer bewegen!
Kortom, inactief leven is heel erg ongezond. De remedie? Dagelijks een halfuur matig intensief bewegen. Daarvoor hoef je helemaal niet naar de sportschool; je kunt dit ook al bereiken door de auto te laten staan en vaker de fiets te pakken naar het werk, wandelend de boodschappen te gaan doen, flink het huis te boenen, regelmatig een blokje om te gaan, de hond uit te laten of een wandeling te maken waarbij je flink doorloopt. Verder is het goed om elk halfuur even op te staan om de benen te strekken en het lichaam in beweging te krijgen en te proberen om niet langer dan twee uur achter elkaar te zitten.
Wil je meer weten over welke activiteit intensief genoeg is om gezondheidsvoordelen te realiseren? Zie dan volksgezondheidenzorg.nl.
Intensiever sporten
Naast iedere dag matig intensief bewegen is het goed om twee tot drie keer per week een intensievere vorm van bewegen uit te zoeken, bijvoorbeeld door een sport te gaan doen die je leuk vindt. Fitness, voetbal, tennis, zwemmen, dansen, intensievere yoga, hardlopen: bij deze intensievere vormen van bewegen gaan de hartslag en ademhaling zodanig omhoog dat je alleen nog in heel korte zinnen kunt praten, en als het goed is krijg je het warm. Hierdoor werk je aan je conditie en train je je grotere spiergroepen.
Meer inzicht in de intensiteit van verschillende activiteiten en sporten vind je in dit artikel.
Volgens Engels onderzoek is inactiviteit een belangrijkere oorzaak van sterfte dan obesitas in Groot-Brittannië. Inactiviteit veroorzaakt twee keer zo veel vroegtijdige sterfgevallen als overgewicht. Het is zelfs zo dat inactieve mensen met een normaal gewicht naar verwachting ruim drie jaar korter leven dan mensen met obesitas die wel actief zijn (Moore e.a., 2012).
Uit onderzoek (British Heart Foundation National Centre for Physical Activity and Health (2013). Making the case for physical activity – pfd) uit het Verenigd Koninkrijk blijkt dat inactiviteit bijdraagt aan:
- 10,5% van de coronaire hartziektegevallen
- 18,7% van de darmkankergevallen
- 7,9% van de borstkankergevallen
- 13,0% van de diabetes type 2-gevallen
- 16,9% van de gevallen van vroegtijdig overlijden
