Hoe ga je met ouders in gesprek over bewegen?
In gesprek gaan over het beweeggedrag van kinderen is soms lastig, zeker wanneer er geen bijzonderheden zijn rondom bewegen. Zoals een motorische achterstand of overgewicht. Niet elke ouder zit te wachten op zo’n gesprek. De een vindt het beweeggedrag van hun kind belangrijker dan de ander.
Bovendien maken ouders zich in de praktijk eerder zorgen over bijvoorbeeld het slapen en eten van hun kind en stellen ze daar vragen over. En dus niet over bewegen. Ook zijn er al veel onderwerpen die je graag met ouders bespreekt in de beperkte beschikbare tijd die je hebt voor een consult. Alles bespreken is onmogelijk. Toch loont het om bewegen een vast onderdeel van je lijstje met gespreksonderwerpen te maken.
Veel en gevarieerd bewegen levert namelijk een essentiële bijdrage aan een goede motorische, sociaal-emotionele en cognitieve ontwikkeling. Er bestaat een relatie tussen bewegen en andere thema’s die je belangrijk kunt vinden in de opvoeding en ontwikkeling van jonge kinderen. Denk aan gezondheid, plezier, zelfvertrouwen en slaap.
De Gezondheidsraad1 geeft aan hoeveel beweging minimaal nodig is voor een goede gezondheid. Voor kinderen van 0 tot 4 jaar is dat het beweegadvies. Voor kinderen van 4 tot 18 jaar is dat de beweegrichtlijn.
Waarom ben jij de juiste persoon?
Als jeugdarts, jeugdverpleegkundige, verpleegkundig specialist en (dokters)assistente in de jeugdgezondheidszorg (JGZ) zie je veel kinderen en hun ouders. Jij hebt veel ervaring op het gebied van gezondheid en ontwikkeling van jonge kinderen. En ouders weten dat ze bij jou terecht kunnen voor informatie en ondersteuning op het gebied van gezonde en veilige ontwikkeling en positief opgroeien. Je bent daarom de juiste persoon om het thema ‘bewegen voor kinderen’ met ouders te bespreken.
Richtlijn ‘Houding en bewegen’
De JGZ richtlijn ‘Houding en bewegen’ (2020) laat zien dat de JGZ een belangrijke rol kan spelen in het stimuleren van gezond beweeggedrag. De belangrijkste thema’s uit de richtlijn zijn verwerkt in deze video. Meer informatie over de richtlijn vind je op de website van het Nederlandse Centrum Jeugdgezondheid.
Praktische tools die je kunt inzetten
Om je te helpen het gesprek over bewegen te voeren en ouders te overtuigen van het belang van voldoende bewegen, ontwikkelde Kenniscentrum Sport & Bewegen verschillende praktische tools in samenwerking met jouw werkveld.
Inspiratiegids Beweegstimulerende inrichting bij de JGZ
De manier waarop een ruimte is ingericht heeft veel invloed op het bewegen van kinderen, zowel buiten als binnen. De Inspiratiegids beweegstimulerende inrichting bij de JGZ biedt informatie en praktische tools die je inspireren om de wachtruimte of spreekkamers zo in te richten dat het uitnodigt tot bewegen en het gesprek daarover. Denk aan een hinkelpad in de gang, een beweegspiegel of oefeningen voor bij het aankleedkussen. De Inspiratiegids is het resultaat van een pilot van vijf JGZ-organisaties in 2020, aangevuld met een drie nieuwe praktijkvoorbeelden in 2024.
Meer weten hoe organisaties aan de slag gingen? Lees dan de volgende praktijkverhalen:
Als ik een kindje zie spelen met beweegstimulerend materiaal terwijl ik de wachtkamer binnenkom, is het voor mij heel makkelijk om meteen het gesprek over bewegen te beginnen.
Jeugdarts
Nut en Noodzaak van bewegen voor kinderen
De toolbox Nut en Noodzaak biedt jou als JGZ-professional de juiste informatie en handvatten om het thema ‘belang van bewegen voor kinderen’ met collega’s en ouders te bespreken. Kinderen houden van spelenderwijs bewegen en ontdekken. Maar waar heeft bewegen precies effect op en belangrijker nog: hoe stimuleer je kinderen gedurende de dag te bewegen? Nut en Noodzaak geeft antwoord op deze vragen. Het bestaat uit drie verschillende tools, bepaal zelf wat jij fijn vindt werken:
- Online publicatie: achtergrondinformatie op basis van wetenschappelijke literatuur over het belang van bewegen bij kinderen. Eén pagina is specifiek gericht op ouders. Deze pagina met handige tips en adviezen kun je met ouders delen.
- Flyer: informatie voor ouders, in de vorm van een kubus om mee te geven
- Poster: langgerekte poster met meetlint en beweegweetjes voor in de wacht- of consultruimte
Het is een aantrekkelijke poster en nodigt ouders uit tot het stellen van vragen.
Adviseur Nederlands Centrum Jeugdgezondheid over de poster met beweegweetjes
Argumentenkaartjes en e-learning typen ouders
Soms lijkt het niet echt tot ouders door te dringen waarom het belangrijk is dat hun kind voldoende sport en beweegt. Sommigen schieten zelfs in de weerstand, bijvoorbeeld als je begint over overgewicht. Herkenbare situaties? Misschien bieden de Argumentenkaartjes uitkomst.
Met deze gesprekstool krijg je meer inzicht in wat ouders belangrijk vinden voor hun kind. Je begint dan niet bij wat je zelf belangrijk vindt, het sporten en bewegen, maar bij waar de ouder waarde aan hecht. Vanuit dat perspectief leg je vervolgens uit op welke manier sport en bewegen daar een positieve bijdrage aan kunnen leveren. Win-win!
Wil je meer leren over hoe je een gesprek voert met ouders over bewegen? Volg dan de e-learning typen ouders.
Ik ervaar de Argumentenkaartjes als een leuk praktisch middel om samen met ouders een positief gesprek over sport en bewegen aan te gaan!
Jeugdarts
Mini-learning motorische ontwikkeling
Ook voor baby’s, dreumesen en peuters is voldoende en gevarieerd bewegen al van grote invloed, met name op de motorische ontwikkeling. In deze mini-learning motorische ontwikkeling kom je meer te weten over motorische ontwikkeling en het belang van bewegen voor jonge kinderen.
Daarbij introduceren we de Beweegspelletjes en Praatplaten: twee praktische tools die je helpen om met meer bewegen aan de slag te gaan. Na het volgen van de Mini-learning kun je de Beweegspelletjes en Praatplaten aanvragen.
De praatplaten werken heel goed bij cliënten waar een taalbarrière is. Dus
hier op inzetten is voor mij een echte meerwaarde.
Jeugdverpleegkundige
Beweegrichtlijnentest
Om na te gaan waar kinderen staan met hun beweeggedrag, kun je de Beweegrichtlijnentest gebruiken. Dit kan voor kinderen vanaf vier jaar. Met een aantal korte vragen kun je snel nagaan in hoeverre een kind voldoende matig intensief beweegt en of hij of zij voldoende spier- en botversterkende activiteiten doet. Zodra je het huidige beweeggedrag in kaart hebt, kun je samen met ouder en kind bepalen hoe je meer beweging in de dag kunt brengen. De test duurt een paar minuten en kan een ouder ook al voorafgaand aan een afspraak invullen.
Aan de slag
Hopelijk helpen deze praktische instrumenten jou in je werk. Benieuwd wat Kenniscentrum Sport & Bewegen jou nog meer kan bieden? Neem een kijkje op de website.
- Onafhankelijke wetenschappelijke adviesraad met als wettelijke taak regering en parlement te adviseren op het brede terrein van de volksgezondheid en gezondheidszorg. ↩︎
