Het noorden van Pakistan is heel geschikt voor bergsporten omdat er drie hooggebergtes samenkomen. Vooral wandelen en bergbeklimmen worden steeds populairder onder toeristen. Wat voor de lokale bevolking van oudsher een manier van voortbewegen is, wordt door de komst van toeristen een inkomstenbron. Belangrijker nog, de gidsen ontlenen status aan hun nieuwe functie en krijgen zicht op een betere toekomst.
De bekendste bergtop van Pakistan is de K2. Het is de tweede hoogste bergtop ter wereld (na de Mount Everest) en het moeilijkst te beklimmen. Vorig jaar is er voor het eerst iemand skiënd vanaf gekomen. Waarom, kan je je afvragen, want de top is echt beter geschikt om te beklimmen. Maar de Red Bull campagne gaf Pakistan wel mooie reclame als bergsportland. Hoewel de Pakistaanse bergen nog steeds niet zo veel worden bewandeld als bijvoorbeeld de Nepalese bergen zijn er zeker mogelijkheden. Wij hebben die mogelijkheden ontdekt.
Gids als bestaansrecht
Als westerling val je op in het bergsport plaatsje Skardu. Het duurde dus niet lang totdat we in contact kwamen met Ali Haider. Trots vertelde hij dat hij al jarenlang toeristen begeleidt – van wandeltochten tot expedities – naar de K2. Hij wordt inderdaad genoemd in de verschillende reisgidsen die hij liet zien en uitgegeven zijn rond 1995. Ook de referenties van bekende en minder bekende mensen dateren uit die tijd.
Ali is inmiddels op leeftijd, maar verdient nog steeds zijn geld als gids. Het is zijn leven en hij haalt er zijn bestaansrecht vandaan. Met zijn enthousiasme overtuigde hij ons en wij gingen drie dagen met hem wandelen in de bergen.
Lokale economie
Naast onze gids kregen wij een kok en twee dragers mee. Met onze westerse blik hebben we ons verbaasd over de efficiëntie. We waren blij dat zij onze tent en matjes tilden maar de rest leek ons enigszins onnodig. Zo werd onder andere een hele gasfles, vijf liter olie, verse groenten, kip en brandhout naar boven gesjouwd. Maar met een Pakistaanse blik zie je drie extra mensen die drie dagen werk hebben en leren hoe het is om toeristen in de bergen te begeleiden.
Vaak groeien de dragers door naar kok en worden misschien zelfs gids. Bergwandelen is voor ons een sportieve activiteit, maar voor hen werk én status. Want als je het schopt tot gids dan ben je heel belangrijk voor de lokale economie.
Lees ook de andere artikelen van het drieluik over sport in Pakistan:
Standbeeld van nationale held
Onderweg naar de start van onze wandeling reden we langs een standbeeld van een bergbeklimmer. Toen ik Ali er naar vroeg vertelde hij trots over zijn dorpsgenoot Hassan Satpara. Het is de eerste Pakistaan die zes bergtoppen boven de 8000 meter heeft beklommen, waarvan vijf zonder extra zuurstof. Een lokale en nationale held.
Zijn levensverhaal begint zoals die van de meeste gidsen uit de omgeving van Skardu. Hij komt uit een arm gezin, ging nooit naar school en begon als drager. Hij bleek talent te hebben voor klimmen en groeide uit tot een professional. Zo ver heeft Ali het nooit geschopt, maar het standbeeld geeft wel hoop aan veel jonge jongens die dromen over een betere toekomst.
Nieuwe deuren openen
De wandeling met Ali was prachtig en heldhaftig. Hoewel het slapen in een tentje bij -10 graden en de extreem steile paden spannend waren, smaakte het naar meer. We ontmoetten een jonge man, Siddiq, die ons uitnodigde voor een wandeling en later bij zijn familie thuis. Hij werkte nog maar net als officiële gids en nam ons mee op een door hem ontdekte wandeling. Weer werden we verwend met prachtige uitzichten en uitdagende paden. In vergelijking met Nepal, waar veel wandelroutes uitgestippeld zijn, zijn de paden in Pakistan ruig en is veel nog niet ontdekt. Gidsen zijn daarom voor toeristen onmisbaar.
Siddiq is de oudste zoon uit een groot gezin en kreeg als enige de kans om te studeren. In Islamabad leerde hij Engels en begreep hij meer van de Westerse cultuur. Het gaf hem de mogelijkheid om als gids te werken en zo buitenlanders naar zijn dorp te trekken. Niet eerst als drager dus. De nieuwe generatie kan soms met opleiding meteen als gids aan de slag.
Als hoogopgeleide Pakistaan is het niet makkelijk een baan op niveau te krijgen. Maar in zijn dorp geeft zijn werk veel aanzien. Met ons als gast, is hij een belangrijke man. Aan elke al dan niet toevallige voorbijganger moest hij even uitleggen wat wij kwamen doen. Hij verdient nog niet veel geld als gids, maar hij gelooft dat het contact met toeristen nieuwe deuren voor hem opent. Wij kunnen alleen maar voor hem hopen.
Betere toekomst
Pakistan heeft ons een fantastische avontuurlijke wandelervaring gegeven. De faciliteiten zijn misschien niet zo goed als in de voor de hand liggende bergsportlanden als Nepal en India. Maar het avontuur en de persoonlijke verhalen maken het wel veel kleurrijker.
En hopelijk heeft onze komst een klein beetje bijgedragen aan het vooruitzicht op een betere toekomst voor de gidsen en dragers die wij ontmoetten.
Foto’s: Erik van Bemmel
