Overzicht huidig beleid
Het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) heeft de volgende akkoorden en beleidsplannen geïnitieerd:
- Integraal Zorgakkoord (IZA)
- Nationaal Actieplan Nederland Beweegt
- Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA)
- Sportakkoord II
- Programma Wonen en Zorg voor Ouderen (WOZO)
Hieronder lichten we deze akkoorden en beleidsplannen toe.
Integraal Zorgakkoord (IZA)
Het IZA (2022) is een samenwerking met als opgave: de zorg voor alle Nederlanders toegankelijk, kwalitatief goed en betaalbaar houden. Daarbij staat samenwerking centraal, zowel binnen het zorgdomein, als tussen het zorg-, sociaal en publiek domein. Het IZA kent acht thema’s, waaronder Gezond Leven en Preventie. Er staan onder meer afspraken in over het structureel inbedden van leefstijl in de reguliere zorg. Ook is er aandacht voor bewegen als onderdeel van het behandelplan.
Leefstijlcoalitie
Een van de ambities binnen IZA is dat de inzet op leefstijl een integraal onderdeel wordt van de reguliere zorg voor mensen met een gezondheidsklacht, aandoening of ziekte. Om deze ambitie te realiseren, is er de Coalitie Leefstijl in de Zorg. Dit is een samenwerking van zorgprofessionals, kennisinstellingen, onderwijs en patiëntenorganisaties. Ze werken aan vier subdoelen:
- Patiënten maken leefstijl onderdeel van hun zelfmanagement en behandeling
- Professionals zetten leefstijl in als onderdeel van de reguliere zorg
- Wetenschap en praktijk werken samen aan ontwikkeling en implementatie van leefstijl in de zorg vanuit een gedeelde kennisinfrastructuur
- Komen tot een stelsel van financiering, kosten en bekostiging die implementatie van leefstijl maximaal ondersteunt.
Zeven teams werken aan het realiseren van deze doelen. Samen met deze teams werkt Kenniscentrum Sport & Bewegen aan het breder kenbaar maken van beschikbare tools onder zorgprofessionals, zoals de Beweegcirkel. Ook werken zij samen met andere kennisinstellingen aan betrouwbare informatie over leefstijl voor patiënten(organisaties).
Actieplan Nederland Beweegt
Om bewegen breed op de agenda te krijgen is er vanuit Directie Sport van VWS het actieplan Nederland Beweegt (2023) opgesteld. Er wordt onder andere ingezet op bewegen sterker verankeren in beleid van andere directies en departementen, waaronder de zorg. De focus in dit plan ligt op groepen waar de grootste gezondheidswinst te behalen is, zoals jongeren, ouderen en mensen met een lagere sociaaleconomische positie (lage SEP). Het RIVM evalueert het actieplan, samen met het kernteam bestaande uit VWS, Kenniscentrum Sport & Bewegen en de Beweegalliantie.
Beweegalliantie
De Beweegalliantie is een netwerkorganisatie en heeft als doel om meer maatschappelijk initiatief te creëren voor bewegen door aan te jagen, obstakels weg te nemen en het veld te verbinden. Deze alliantie is onderdeel van het Nationaal Actieplan Nederland Beweegt. Partijen worden geholpen om structureel samen te werken en bewegen in het dagelijks leven te toe te passen. Daarbij richten ze zich op vijf domeinen: leefomgeving, onderwijs, werk, vrije tijd en zorg.
Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA)
In het GALA (2023) hebben gemeenten, maatschappelijke partners, zorgverzekeraars en VWS afspraken gemaakt over preventie, gezondheid en welbevinden. Zij zetten samen in op een gezond en actief leven met een stevige sociale basis. Ook bewegen als onderdeel van het preventiebeleid behoort hiertoe. Met het GALA wordt ingezet op een gerichte, lokale en regionale aanpak.
Sportakkoord II
Het Sportakkoord II (2023) is het vervolg op het Nationaal Sportakkoord. Het doel is gemeenten en de sportsector versterken. Dit is verpakt in drie ambities:
- het versterken van het fundament van de sport;
- het vergroten van het bereik van de sport;
- meer betekenis geven aan sport.
Brede SPUK
Sportakkoord II en GALA zijn, samen met de Brede Combinatiefunctie Regeling (BCR), verankerd in dezelfde financiële regeling. Lees in dit artikel meer over de Brede SPUK. In de Brede Spuk sport- en beweegwijzer vind je per Brede SPUK-thema kennisproducten, praktijkvoorbeelden en interventies van sport en bewegen.
Programma Wonen en Zorg voor Ouderen (WOZO)
Een van de actielijnen van het WOZO (2022) is ‘Samen vitaal ouder worden’. Met als doel dat ouderen zo lang mogelijk zelfstandig kunnen zijn en regie houden op hun eigen leven. Een gezonde leefomgeving met aandacht voor bewegen en ontmoeten speelt hierbij een belangrijke rol.
Van beleid naar praktijk
De genoemde akkoorden en beleidsplannen vragen uiteindelijk lokale uitwerking en uitvoering. Als het gaat om de samenwerking tussen de zorg en de sport-en beweegsector zijn er al vele mooie voorbeelden. Lees ook meer over hoe het Jeroen Bosch Ziekenhuis in ‘s-Hertogenbosch leefstijl inzet in de praktijk en integraal samenwerkt.
Lees meer
- Ontdek toepasbare kennisproducten om bewegen in te zetten in de zorg, zoals instrumenten, stappenplannen, factsheets en whitepapers.
- Lees ook hoe de gemeente Gouda sport en bewegen verbindt met de GALA-doelen.
- Op zoek naar een aanpak die jou helpt jouw (maatschappelijke) doelen te realiseren? Neem een kijkje in de database met sport- en beweeginterventies. Hier staan aanpakken die collega’s in het land al succesvol hebben ingezet. Je kunt een interventie aanpassen aan jouw dagelijkse praktijk voor maatwerk.
Beluister de podcasts van de Leefstijlcoalitie of de podcasts van het Nederlands Tijdschrift voor Leefstijlgeneeskunde (TNvL).
