Wat zeggen de cijfers
Uit Sporten en bewegen door Rotterdammers uit 2015 blijkt dat van 13 tot 25-jarige Rotterdammers met westerse achtergrond 67% minstens 12x per jaar sport, met niet-westerse achtergrond is dat 52%. Van de laagopgeleide Rotterdammers sport 46% minstens 12x per jaar, dat is 58% voor de middenopgeleiden en 79% voor de hoogopgeleiden. Daarnaast sport 39% van de jongens van 6 tot 12 jaar 2x per week of vaker, bij de meisjes is dat 21%. Driekwart van de kinderen die aan sport doen, sport bij een sportvereniging. De sportparticipatie ligt bij de jeugd hoger dan bij de volwassenen. Maar juist in de puberleeftijd vindt er een grote daling plaats.
Maak van Rotterdam een sterke sportstad
Om van Rotterdam een sterkere sportstad te maken werkt Sport en Cultuur van de Gemeente Rotterdam samen met diverse partijen, zoals Rotterdam Topsport, Rotterdam Sportsupport en Sportbedrijf Rotterdam. Rotterdam Sportsupport zet zich in voor vitale sportverenigingen in de stad en verzorgt de programma’s, zoals Challenge010, om mensen (structureel) in beweging te krijgen en te houden. Sportbedrijf Rotterdam zorgt voor sportstimulering en daarnaast verhuren zij een groot gedeelte van de sportvoorzieningen in de stad.
Ook doet Sportbedrijf Rotterdam onderzoek naar gedragsverandering op maatschappelijke thema’s. Door deze onderzoeken weten ze waar de behoeftes op sportgebied liggen. Iris Nijland, productspecialist bij Sportbedrijf Rotterdam: “Wij delen deze kennis met sportaanbieders, zodat zij weten wat de diverse doelgroepen nodig hebben en nog missen. “Zo heeft Boksschool E&N in de wijk Delfshaven speciale meidenlessen opgestart”, vertelt Iris. “Eigenlijk brengen we vraag en aanbod samen”.
Sportaanbod meebewegen met pubertijd
Iris: “Bij de overgang naar de middelbare school gaan kinderen naar een andere levensfase. In de puberfase moet sport concurreren met bijvoorbeeld een bijbaantje of andere sociale bezigheden. Ze moeten keuzes maken. Als je het sportaanbod niet mee verandert met een nieuwe levensfase, haken jongeren af. Het valt ons op dat verenigingssport steeds meer prestatiegericht wordt naarmate kinderen ouder worden.
“Sport bij pubers is te veel gericht op uitdaging en te weinig op sociale drijfveren (Iris)”
Een deel van de pubers heeft hier geen zin in, dat wil juist afwisseling of vindt het sociale aspect van sporten juist belangrijker. Wij helpen de sportaanbieders met onze kennis over de verschillende levensfasen om hun aanbod zo aantrekkelijk mogelijk te maken. Wat E&N Sports bij het opstarten van een meidengroep heel goed heeft gedaan, is zich inleven in de doelgroep. Zo wordt fysieke contact nog zoveel mogelijk gemeden. Er is geen competitie. Dat bleek succesvol, want er is nu zelfs een tweede groep gestart.”
Sociale drijfveer belangrijker dan presteren
Iris vertelt dat uit hun onderzoek blijkt dat de manier waarop gymles op de middelbare school wordt gegeven, vaak als sport-afknapper wordt ervaren. “De gymles wordt van spelenderwijs op de basisschool ineens meer uitdagingsgericht op de middelbare school. Opeens wordt er gesport voor een cijfer. Er zullen irritaties ontstaan tijdens de gymles: een meisje dat graag wil scoren, ergert zich bijvoorbeeld aan meisjes die minder fanatiek zijn. Terwijl meisjes met een sociale drijfveer juist graag een goede sfeer willen tijdens de gymles. Deze ervaringen zien we ook bij sportverenigingen. De focus op presteren zorgt dat een deel van de pubers het niet meer leuk lijkt om lid te worden of te blijven van een sportclub.”
Voorbeeld: zaalvoetbal voor meiden
Rochella Becker gaf tot 2017 zaalvoetbaltrainingen voor Challenge010 en deelde met ons de ervaringen die ze opdeed in het werken met meiden. Rochella: “Ik heb veel middelbare scholen bezocht om meiden te werven. Ik leg dan altijd de praktische zaken uit, maar vertel ze vooral hoe leuk het is wanneer je speelt met vriendinnen of nieuwe vriendinnen maakt en dat het niet erg is als je nog niet kunt voetballen. Meiden maken zich vaak druk over hun lichaam of zijn bang dat ze uitgelachen worden. Daarom maakten we de afspraak dat de jongens tijdens trainingen niet bij de meiden mogen kijken en omgekeerd.”
Rochella vervolgt: “Ik heb gezien dat het gedrag van de meiden in de klas verbetert, doordat ze deel uitmaakten van een team. Ze kunnen in sport hun energie kwijt en het team heeft een voorbeeldfunctie voor de rest. Ook als begeleider van meiden kun je een voorbeeld zijn, in wat je zelf kunt bereiken. Niet alleen in voetbal of een andere sport, maar ook daarbuiten. Een goede opleiding, een betaalde baan: dat kunnen zij ook. Wat je leert in de sport, kun je inzetten in het dagelijks leven.”
Voorbeeld: dansles voor meiden
Francis Neslo is dansdocent en verenigingscoördinator bij Sportsupport Rotterdam. Voor Challenge010 geeft zij dansles op middelbare scholen. Ook heeft zij haar eigen onderneming Got2Groove met diverse dansscholen verspreid door Rotterdam. Daar geeft ze les aan meiden van zowel de middelbare, als de basisschool. Francis deelt haar ervaringen over het werken met meiden.
Francis: “Ik geef les aan meisjes met verschillende achtergronden. Rotterdam is een gekleurde, gemengde stad. Voor meisjes zijn er weinig sporten waarin zij geïnteresseerd zijn. Toen ik in de wijk kwam, was er nog geen dansschool, maar de vraag ernaar was enorm. Ik heb ook een groep Marokkaanse meisjes, maar daarvoor moet ik wel eerst de ouders meekrijgen, omdat dansen daar als iets uitdagends wordt gezien.”
Om meiden te werven, bezoekt ze scholen en zorgt ze dat haar verhaal aansluit bij de belevingswereld van de meiden. “Ik vertel over dansprogramma’s op tv of op social media en stel vragen aan de meiden, de docenten op school en de betrokken organisaties. Op middelbare scholen gebruik ik meer straattaal en maak ik grapjes om ze te enthousiasmeren, maar ik blijf wel altijd mijzelf. Bij jongeren ben ik wat strakker op de regels. Niet op tijd zijn, uitdagende kleding, scheldwoorden… dat kan niet en getuigt ook niet van respect voor jezelf en de anderen in de les.”
Meiden behouden voor de sport
Beide dames vinden het belangrijk bereikbaar en toegankelijk te zijn voor als er problemen zijn op school of met vriendinnen. Rochella: “Wanneer je de meiden wilt behouden voor de sport zul je ook de sociale kant moeten benadrukken.” Beiden merken dat ouders goede schoolprestaties verbinden aan het wel of niet mogen sporten. Als het niet goed genoeg gaat op school, moeten de meiden stoppen met sport. Francis: “Ik probeer met ouders in gesprek te gaan, maar soms zijn ook de drempels als contributie of afstand naar de dansschool te hoog. En wanneer ouders zelf alles rondom de sport moeten regelen, gebeurt dit vaak niet. Begeleiding van de scholen in de overgang naar reguliere sport- of dansscholen zou wenselijk zijn.”
Kinderen haken vaak af bij de overgang van de basisschool naar de middelbare school. Francis: “Ik denk dat bij allochtone kinderen speelt dat ze bang zijn dat het niet gaat lukken in de eerste klas. Vooral wanneer zij een hoger schooladvies krijgen, zie je vaak dat ze stoppen. School is dan belangrijker dan dansen. Ik zet dan ook alles in het werk om de lessen af te stemmen op het schoolrooster en denk er zelfs over om met een huiswerkbegeleiding te beginnen. Ik zie die trend ook bij sportverenigingen.”
“Op middelbare scholen gebruik ik meer straattaal, maar ik blijf wel altijd mijzelf (Francis)”
Meer tips over het bereiken van mensen met een gezondheidsachterstand, lees je hier op Loketgezondleven.nl.
Tips om meiden te verleiden tot sporten
- Wees als trainer een rolmodel. Laat zien wat je kunt bereiken ongeacht je achtergrond.
- Ken je doelgroep. Weet waar ze vandaan komen, wat hun achtergrond is, waarin ze geïnteresseerd zijn en hoe actief ze zijn op social media.
- Probeer het gedrag van de meiden te begrijpen. Wanneer ze geen zin hebben, achterhaal dan waar dat aan ligt en heb daar serieus aandacht voor.
- Bouw aan zelfvertrouwen van de meiden. Geef taken en verantwoordelijkheden die ze aankunnen en complimenteer wanneer ze die goed uitvoeren.
- Stem het rooster samen met ze af in verband met schooltijden en schoolwerk.
- Geef continue tekst en uitleg aan de ouders over wat je doet en waarom je het doet.
