‘Van jong tot oud, iedereen kan ongeacht beperking/belemmeringen een leven lang met plezier sporten en/of bewegen.’ Deze ambitie heeft de gemeente Helmond geformuleerd in de Sport- en beweegnota 2021-2030. Deze nota focust zich op inwoners van alle leeftijden in een kwetsbare positie. Gezien het relatief hoge percentage armoede wil de gemeente Helmond de drempel verlagen om te gaan bewegen. Daarbij bepaalt de gemeente de speerpunten en schept zij de kaders waar de uitvoerende partijen invulling aan geven.
Dit is Jibb+
Jibb+ is de organisatie die binnen de gemeente Helmond sport, bewegen en gezonde voeding stimuleert en laagdrempelig maakt. Deze uitvoeringsorganisatie krijgt de ruimte om doelstellingen te formuleren op basis van wat zij hoort en ziet in de verschillende wijken van de stad. Jibb+ borgt deze doelstellingen in het jaarplan en het strategische beleidsplan en geeft jaarlijks bij de gemeente aan op welke doelstellingen uit de kadernota (uitvoeringsplan) ze aansluit.
Rob van der Wijst, algemeen manager van Jibb+ zegt: “Naar partners hebben wij een verbindende en netwerkende rol door aan te sluiten bij netwerkstructuren op wijk- en stadsniveau. Naar inwoners nemen we een uitvoerende, initiërende en organiserende rol in voor de uitvoering van programma’s, activiteiten, projecten en evenementen.Voor zowel partners als inwoners hebben we de makelaarsrol voor de toeleiding naar sport en bewegen.”
Vijf buurtsportcoaches voor ouderen
Voor de doelgroep ouderen heeft Jibb+ in Helmond vijf buurtsportcoaches in dienst. Zo’n 70% van de tijd zijn zij in de uitvoering actief om activiteiten aan te bieden en het contact met deelnemers te onderhouden. De resterende 30 procent besteden de buurtsportcoaches aan het vormgeven van programma’s en activiteiten, projecten organiseren, afstemming of overleggen met wijkpartners. Hieronder valt ook de ondersteuning van sportverenigingen met het opzetten van aanbod voor 55-plussers.
Dit takenpakket leidt er in Helmond toe dat de buurtsportcoaches zichtbaar zijn in de wijk, dat ze aan een vertrouwensband met wijkbewoners werken en een divers beweegaanbod in de wijk aanbieden. Voor de kwetsbare ouderen biedt Jibb+ onder meer beweeglessen in verzorgingstehuizen aan en verzorgt het beweegtuinlessen: lessen op beweegtoestellen om aan spierkracht, balans en het uithoudingsvermogen te werken. Het project Samen Fit brengt, in samenwerking met kinderopvang- en zorgorganisaties, jong en oud letterlijk samen. De vitale ouderen kunnen deelnemen aan onder andere GoldenSports, waar aandacht is voor fysiek, sociaal en emotioneel welzijn. Ten slotte bieden zij in elke wijk om de twee jaar een gratis gezondheidscheck aan om meer informatie over gezondheid en voeding te geven. Dit doen zij in samenwerking met lokale ouderenbonden en zorgpartners. De activiteiten zitten bijna allemaal vol en laten wekelijks 850 ouderen in beweging komen.
Het beweegaanbod kent in principe geen leeftijdsbepaling, maar door de activiteiten overdag aan te bieden zien de buurtsportcoaches hier voornamelijk de gewenste doelgroep, namelijk 55-plussers. De buurtsportcoaches weten ouderen te bereiken door hun zichtbaarheid en aanbod van activiteiten in de wijk. Ook verwijzen de partners actief door naar het sport- en beweegaanbod. Een tweejaarlijkse activiteitengids maakt het sport- en cultuuraanbod voor 55-plussers inzichtelijk voor zowel de inwoners als deze partners.
Wijkgerichte teams
De buurtsportcoaches voor ouderen werken samen met de andere buurtsportcoaches van Jibb+ in een wijkgerichte aanpak. Deze aanpak houdt in dat iedere buurtsportcoach actief is in een aantal wijken. Degenen die in dezelfde wijk(en) actief zijn vormen, ongeacht de verantwoordelijke doelgroep, een wijkteam. Elk wijkteam heeft de taak om de wijk in beeld te brengen en ontwikkelingen in de gaten te houden. Om dit te realiseren houden de buurtsportcoaches in elk wijkteam onderling contact en overleggen zij een aantal keer per jaar.
De wijkgerichte aanpak was een bewuste keuze voor Jibb+, dat heeft geleerd dat gemeentebreed werken ertoe leidt dat je juist alleen de mensen die wel willen sporten en bewegen bereikt. Door op wijkniveau te opereren zitten de buurtsportcoaches veel dichter bij partners en inwoners, waardoor zij zichtbaar zijn, behoeften horen en daarop kunnen inspelen. Ook de verbinding met gezonde voeding kan daardoor sterker gemaakt worden, bijvoorbeeld door het organiseren van ‘drink water wandelingen’.
De behoeften halen de buurtsportcoaches ook op via de lokale zorg- en welzijnsorganisaties. Deze professionals komen achter de voordeur en voeren gesprekken met (kwetsbare) ouderen, waarin bewegen ook een onderwerp is. Tot slot spelen de buurtsportcoaches in op de gezondheidsmonitor van de GGD en halen ze input uit de gesprekken bij de gezondheidschecks.
Samenwerken aan sport en bewegen in de wijk
Gezond opgroeien en vitaal ouder worden vraagt om samenwerking in de wijk, ook op het gebied van sport en bewegen. Daar valt nog een wereld te winnen. De online Wijktekening van Kenniscentrum Sport & Bewegen helpt professionals in onder meer de domeinen sport, onderwijs, zorg en welzijn om elkaar te vinden. Ook biedt de Wijktekening een format waarmee je een lokaal overzicht kunt maken van relevante contactpersonen. Met het lokale beweegnetwerk in kaart versimpel je het doorverwijzen naar sport- en beweegaanbod en doorverwijzing tussen professionals en organisaties.
Benieuwd naar de Wijktekening en hoe dit jou kan helpen? Bekijk de Wijktekening hier.
‘Warm bad’
Kristian van den Nouwlant, teamcoördinator en buurtsportcoach bij Jibb+, zegt: “Deelnemers komen vanwege de aanpak in een warm bad terecht. Wij gebruiken een positieve benadering door te laten zien wat de mogelijkheden van bewegen zijn en dat bewegen leuk is. Daarnaast hebben we oog voor de mens, besteden we aandacht aan het sociale aspect en is ons aanbod laagdrempelig en toegankelijk. Door een subsidieovereenkomst met de gemeente Helmond zijn alle Jibb+-activiteiten gratis. Ook gaan de activiteiten – waar mogelijk – elke vakantie door.”
Tips uit Helmond
- Begin (nieuwe) projecten met een visie.
- Zorg dat je voorafgaand aan activiteiten de borging hebt geregeld.
- ‘Learn by doing’. Inwoners komen niet altijd met behoeften naar je toe, dus moet je soms zelf beginnen en testen om te ervaren of iets succesvol kan worden.
- Wees zichtbaar in de wijk.
- Durf samen te werken met partners (gemeenschappelijk doel, de inwoner). Stap hiervoor ook over je eigen grenzen heen door niet alleen je eigen doelen centraal te stellen.
- Bied structurele activiteiten aan.
- Zorg voor differentiatie aan type activiteiten.
- Durf jong en oud met elkaar samen te brengen.
- Bied persoonlijke aandacht aan binnen je activiteiten. Bijvoorbeeld als iemand afwezig is.
- Maak gebruik van muziek. Muziek als middel werkt inspirerend om 55-plussers in beweging te brengen.
- Bied beweegactiviteiten in de buitenlucht aan, aangezien ouderen buiten bewegen prettiger vinden dan binnen.
Kennisupdate Ouderen
Wil je op de hoogte blijven van kennis omtrent het stimuleren van sport en bewegen voor ouderen? Meld je aan voor de kennisupdate Ouderen van Kenniscentrum Sport & Bewegen.
