Medewerkers die naar hun werk fietsen: dat draagt bij aan hun gezondheid en duurzame inzetbaarheid. Toch zijn er meer redenen om actief transport te stimuleren, vertellen Roeland Meijs en Bianca de Wit van Triodos Bank. Meijs is vanuit de afdeling hr verantwoordelijk voor arbeidsvoorwaarden zoals het mobiliteitsbeleid, De Wit is vanuit facility verantwoordelijk voor duurzame bedrijfsvoering. Beiden waren drie jaar geleden betrokken bij het maken van nieuw mobiliteitsbeleid. Meijs: “Daarbij was het belangrijkste doel CO2-uitstoot verminderen. We zijn namelijk een duurzame bank. Dat zit echt verankerd in onze cultuur. Onze medewerkers zijn behoorlijk gemotiveerd om met het ov en de fiets te reizen.” “Bij ons reist 55% met het ov, 27% met de auto en 23% met de fiets. Al een mooie score”, aldus De Wit.
Flexibiliteit
Om de duurzame keuzes aan te moedigen, wil Triodos Bank medewerkers genoeg flexibiliteit bieden. Bijvoorbeeld zodat mensen die soms de auto pakken, ook makkelijk per ov of fiets kunnen reizen. Medewerkers kunnen daarom kiezen uit een flex-pakket of een ov-pakket. Beide pakketten geven volledige ov-vergoeding voor woon-werkreizen, en fietsvergoeding voor woon-werk en zakelijk reizen. Het Flex-pakket biedt naast de ov-vergoeding ook een autovergoeding, terwijl het ov-pakket privégebruik van de ov-kaart vergoedt.
Meijs: “Dat is heel aantrekkelijk. We hebben ook de vergoeding voor eersteklas woon-werkritten verhoogd naar 75%. Voor zakelijke ritten wordt 100% eersteklas vergoed. Bijkomend voordeel van dit soort ov-stimulerende maatregelen is dat mensen meer fietsen. Want mensen nemen eerder de fiets naar het station dan de auto.” Medewerkers kunnen voor €1.500 een fiets aanschaffen, mits ze minstens de helft van hun kantoordagen fietsen. “We meten niet wat het effect op het gedrag is. Maar we geven een stevig signaal aan nieuwe medewerkers: we waarderen het als je fietst.” Er is ook budget voor fietsreparaties en servicebeurten.
Als je reizen per ov stimuleert, gaan mensen ook meer fietsen.
Roeland Meijs
Administratief simpel
De bank koos administratief gemak als derde pijler voor het mobiliteitsbeleid, naast duurzaamheid en flexibiliteit. Meijs legt uit: “Je moet het medewerkers en werkgever makkelijk maken. Wij werken daarom met de mobiliteitskaart van Reisbalans. Het systeem werkt met een gebruiksvriendelijke reisregistratie-app. Mensen kunnen allerlei type reizen invoeren, inclusief ketenreizen [zoals een combinatie van fietsrit en treinreis]. Dit houdt voor medewerkers de administratie snel en eenvoudig.” Ook voor de organisatie versimpelt dit systeem de uitvoering van het beleid. “Als werkgever heb je veel opties, zoals alle reisvormen verschillend belonen. Het systeem is gekoppeld aan de salarisadministratie, dus alles wordt aan de achterkant automatisch goed verwerkt.”
Fysieke omgeving
Naast het mobiliteitsbeleid creëert Triodos Bank een fysieke omgeving die fietsen aanmoedigt:
- Een ruime fietsenstalling in het pand, terwijl automobilisten alleen verderop kunnen parkeren
- Voldoende oplaadpunten voor elektrische fietsen
- Een plek voor fietsreparatie, met gereedschap
- Elektrische leenfietsen
- Goede omkleed- en douchefaciliteiten met voorzieningen zoals zeep en föhn
- Handdoekenservice
- Lockers
- Droogruimte om kleding te drogen
Hoe belangrijk zijn deze aanpassingen in de fysieke omgeving? De Wit: “Douches zijn echt een voorwaarde. Zeker voor mensen die grotere afstanden naar werk (race)fietsen. De rest helpt, maar is vooral een aanmoediging. Met zulke voordelen willen we fietsers het gevoel geven dat ze echt worden gewaardeerd.” Daarbij helpt het dat het pand, gebouwd in 2019, helemaal ingericht is op mobiliteit en duurzaamheid. Meijs: “Het is echt integraal ontworpen, vanuit onze kernwaarden. Zo ligt de parkeerplaats bewust verder van het kantoor dan het treinstation.”
Met voordelen zoals een handdoekenservice willen we fietsende medewerkers het gevoel geven dat ze echt worden gewaardeerd.
Bianca de Wit
Met het BVO-model naar een beweegvriendelijke omgeving
Wil je medewerkers meer laten bewegen? Gebruik het BVO-model (Beweegvriendelijke Omgeving). Dit strategische kader laat zien uit welke elementen een beweegvriendelijke omgeving bestaat:
- Hardware (de fysieke omgeving)
- Orgware (beleid en organisatie)
- Software (de sport- en beweegactiviteiten)
Bekijk het BVO-model voor nuttige handvatten en inzichten.
‘Topic of pride’
Bij de fietsregeling en voorzieningen ligt de nadruk vooral op de samenhang in waarden die voor medewerkers ontstaat. Meijs: “Medewerkers kiezen bewust voor een duurzame werkgever en verwachten dat terug te zien. We willen die verwachting bevestigen en mensen het gevoel geven dat ze op de juiste plek zitten.” Hij vertelt dat deze effecten ook blijken uit het medewerkerstevredenheidsonderzoek, waarin twee arbeidsvoorwaarden structureel worden genoemd als ‘topics of pride’: het gebouw en de mobiliteitsregeling. “Mensen geven ons hier ongevraagd complimenten over. Dat zegt wel iets.”
Mensen geven ons ongevraagd complimenten over ons mobiliteitsbeleid. Dat zegt wel iets.
Roeland Meijs
Fietscampagne
Alle inspanningen bleven niet onopgemerkt: in 2023 werd Triodos Bank uitgeroepen tot beste Fietswerkgever van regio Utrecht. Een mooie kans om het thema te promoten, aldus De Wit. “In het kader van deze prijs organiseerden we in het voorjaar van 2024 een fietscampagne. Aangezien al veel medewerkers fietsen, wilden we vooral de fietscultuur versterken en fietsers in het zonnetje zetten. We deelden hun verhalen, hielden kilometers bij, gaven cadeautjes en plaatsten updates op intranet.” Deze positieve insteek past bij de organisatie. “In plaats van dingen voorschrijven, creëren we liever een duurzame (fiets)cultuur. We laten mensen weten wat het gewenste gedrag is en maken dat makkelijk en leuk. Verder is het aan henzelf.”
Gewenste gedrag als default-optie
Om de duurzame keuze te stimuleren, krijgen nieuwe medewerkers de eerste drie maanden standaard een ov-pakket, om het uit te proberen. Kortom, de gewenste keuze als default-optie. “We zijn gewoontedieren”, vertelt Meijs. “Als mensen ervaren dat het ov of fietsen prettig is, verdwijnen vooroordelen snel.” Hij benadrukt dat kleine beloningen helpen bij gedragsverandering. “Mensen die privé met het ov reizen op kosten van de werkgever, denken telkens bij het inchecken: ‘Weer een paar euro bespaard, bedankt werkgever!’ Het versterkt het gevoel dat ze bij een duurzame werkgever werken en dat hun bewuste keuzes gewaardeerd worden.”
Tips voor organisaties
Niet iedere organisatie krijgt net een nieuw pand dat kan worden ingericht op actief transport. Of heeft de financiële ruimte of capaciteit voor bepaalde mobiliteitsregelingen. Wél kun je kijken hoe je (nieuw) beleid kan vormgeven op een manier die actief transport stimuleert. Wil je een duurzaam fietsstimuleringsbeleid opstellen? Bekijk de Kennisbrochure Fietsstimulering van Kenniscentrum CROW-Fietsberaad voor stapsgewijze begeleiding. Je kunt ook kijken welke mogelijkheden je op kantoor hebt om fietsen aan te moedigen? En geef met kleine gebaren medewerkers het gevoel dat je hun actieve keuze waardeert.
Tot slot enkele tips van De Wit en Meijs voor organisaties die actief transport willen stimuleren:
- Bepaal bij het maken van (mobiliteits)beleid eerst je uitgangspunten. Bijvoorbeeld vitaliteit, duurzaamheid of flexibiliteit. Dat maakt de keuzes daarna makkelijker.
- Straal je beleid uit binnen de hele organisatie. Voorbeeldgedrag van het management is essentieel. Als de hele directie met de auto komt, kun je moeilijk van je medewerkers verwachten dat ze fietsen.
- Praat met je medewerkers. Wat vinden ze belangrijk? Als duurzaamheid relevanter is dan vitaliteit, kun je mensen via die ingang de actieve keuze helpen maken.
