Succesvol bereiken van senioren, lessen uit Amersfoort

Hoeveel senioren bereiken jullie?

Als buurtsportcoaches bereiken wij ruim 1.600 senioren. Maar dat is lang niet alles: veel senioren bewegen bij geschikt aanbod van onze partners of zijn lid van een sportschool,  tennis- of atletiekvereniging. Hier richten wij ons niet op. We krijgen subsidie om niet-actieve senioren – mensen met een lage sociaaleconomische positie en weinig sociale contacten – in beweging te krijgen en houden.

We zijn in de loop van de tijd steeds beter geworden in het bereiken van senioren. Dit komt onder andere door een gemeentegids met informatie over sport- en beweegactiviteiten, wat in 2023 heeft geleid tot 80 nieuwe deelnemers voor diverse ‘Blijf Fitbeweeggroepen’. Ook hebben we circa 500 senioren succesvol doorverwezen naar bestaand aanbod.

Hoe bereiken jullie de senioren?

Dit doen we op veel verschillende manieren. We zijn daar constant mee bezig. Zo organiseert de buurtsportcoach elk jaar per wijk een gezondheidsmarkt – waar workshops over gezondheid en een fitheidstest met advies wordt aangeboden – met partners uit de wijk. Het is belangrijk om samen te werken met partners die in contact staan met de doelgroep. Als buurtsportcoaches zorgen we ervoor dat we aanwezig en zichtbaar zijn tijdens bijeenkomsten van andere organisaties, wijkborrels en evenementen.

Op deze momenten verspreiden we een eenvoudige boodschap: ‘Bewegen is goed, meer bewegen is beter. Bewegen is het middel om veroudering te vertragen. En samen bewegen schept een band en je krijgt er (nog meer) waardevolle contacten door.’ We zorgen er altijd voor dat mensen een contactformulier kunnen invullen om ze later te benaderen. Dat werkt erg goed en je kunt een bestand opbouwen om senioren per nieuwsbrief op de hoogte te houden van sport- en beweegactiviteiten. Ook onze website en lokale huis-aan-huisbladen gebruiken we om activiteiten bekend te maken. En via de gemeente kunnen we eenmalig en onder strikte voorwaarden een gerichte groep senioren voor de interventie Sociaal Vitaal bereiken.

Wat is verder belangrijk voor een groot bereik?

De basis is dat je sport- en beweegaanbod hebt aangepast aan de samenstelling van de wijk en dat een volledig en up-to-date overzicht beschikbaar is. Verder krijgen wij veel individuele vragen, waarbij wij advies op maat geven. Dat helpt mee om meer senioren naar aanbod toe te leiden en daar te behouden. De eerste kennismaking met een activiteit is belangrijk. Als het tegenvalt, ben je ze kwijt. We hebben ervaren dat je heel duidelijk moet zijn in je aanbod en geen activiteiten voor verschillende leeftijdsgroepen samen moet organiseren. Als de naam van een activiteit verandert, komen senioren in het vervolg niet. In de communicatie van aanbod werkt goed beeldmateriaal, waar deelnemers zich mee kunnen identificeren.

Met wie werk je samen?

We werken samen met verschillende partners uit zorg, sport en welzijn om senioren te bereiken. Ik denk dat het netwerk rondom de gezonde wijkaanpak in Amersfoort helpt om samen te werken, senioren te bereiken en op de hoogte te blijven van het sport- en beweegaanbod.

Jaarlijks krijgen we circa 200 doorverwijzingen vanuit de eerstelijnszorg en de sociale wijkteams. De zorgverlener geeft senioren het advies om meer te bewegen, maar laat senioren ook direct in contact komen met iemand die ze op maat kan helpen, waardoor senioren ook aan de slag gaan. Met de fysiotherapeuten werken we bijvoorbeeld samen binnen de Nationale Diabetes Challenge, waarbij we de sportvereniging betrekken door vanaf hun locatie te starten met elke wandeling. Op deze manier raken senioren bekend met de sportvereniging en is de drempel minder hoog om lid te worden.

Verder werken we samen met welzijn, ouderenbonden, kerkelijke organisaties, woonzorginstellingen en landelijke organisaties als het Nationaal Ouderenfonds en Doortrappen. De samenwerking met het Ouderenfonds heeft geleid tot diverse walking sportvarianten bij sportverenigingen.

Hebben jullie ook aanbod voor mensen die niet meer zelfstandig wonen?

Ja, daarvoor hebben we ‘Fit bij de koffie’ in een woonzorginstelling. Dat is inmiddels een groot succes, terwijl mensen het in eerste instantie niet zo nodig vonden. We hebben dan bewust geen aparte beweegles georganiseerd, maar het dus aan laten sluiten bij de koffie.

Hebben jullie afgebakende groepen?

Behalve bij Sociaal Vitaal is eigenlijk elke senior bij ons welkom. Wij merken niet dat die sterke afbakening zo belangrijk is. In de groepen is er verschil in fitheid. Soms omdat een groep allang bij elkaar is en de één meer beperkingen krijgt dan een ander. Zo’n groep blijft dan toch bij elkaar en de docent past het programma aan, zodat iedere senior op zijn eigen niveau mee kan doen. Wel moeten de verschillen binnen een groep binnen bepaalde grenzen vallen.

Zijn er senioren die jullie niet bereiken?

Er zijn altijd senioren die heel duidelijk aangeven dat ze niet willen, vooral niet in een groep. Die gaan we niet overtuigen. Maar we zien ook dat senioren zelfs na jaren nog kunnen veranderen. In een buurthuis of sportvereniging waar een beweeggroep niet van de grond komt, kan het een jaar later wel lukken door een ander bestuur of ander aanbod. Wat ons wel zorgen baart zijn de senioren voor wie het lastig is om een paar euro per keer bij te dragen. We proberen de kosten te beperken, zonder iets helemaal gratis te maken. Dat geeft een verkeerd signaal en dan lopen we zelf vast.

Zijn er nog andere manieren om kosten te beperken?

Wij laten de contributie regelen via een contactpersoon die zelf deelnemer is en hiervoor zelf slechts de helft van de contributie hoeft te betalen. Zo hoeft de docent geen extra uren te maken, is er altijd actuele informatie over de groep en ontstaat er nog meer binding in de groep. 

Wandel- en fietsgroepen faciliteren we en laten we begeleiden door een vrijwilliger. Ook ‘Fit bij de koffie’ wordt door vrijwilligers gegeven na een scholing door ons. Wij bieden hen ook ondersteuning in de vorm van evaluaties en bijscholingen.

Aan welke eisen moeten docenten van groepen dan voldoen?

We zetten mensen in die bij voorkeur fysio- of oefentherapeut zijn, de ALO hebben gedaan of speciale opleidingen tot seniorensportleider gevolgd hebben. Mensen met deze achtergronden zijn waardevol, maar moeten wel affiniteit hebben met de doelgroep. Om de kwaliteit van de lesgevers op peil te houden, organiseren we kaderbijeenkomsten.

Heb je nog succesfactoren die je onder de aandacht wil brengen?

Ik noemde al goed aanbod, goede docenten, aantrekkelijke flyers en de website bijhouden, omdat senioren ook steeds meer gebruikmaken van sociale media. Een mooi boekje met ons aanbod helpt ook, en het uitdragen van onze huisstijl. Als laatste is het belangrijk om de docenten te waarderen en enthousiast te houden, zodat ze lang en met plezier blijven lesgeven aan senioren.

Samenwerken aan sport en bewegen in de wijk

Gezond opgroeien en vitaal ouder worden vraagt om samenwerking in de wijk, ook op het gebied van sport en bewegen. Daar valt nog een wereld te winnen. De online Wijktekening van Kenniscentrum Sport & Bewegen helpt professionals in onder meer de domeinen sport, onderwijs, zorg en welzijn om elkaar te vinden. Ook biedt de Wijktekening een format waarmee je een lokaal overzicht kunt maken van relevante contactpersonen. Met het lokale beweegnetwerk in kaart versimpel je het doorverwijzen naar sport- en beweegaanbod en doorverwijzing tussen professionals en organisaties.

Benieuwd naar de Wijktekening en hoe dit jou kan helpen? Bekijk de Wijktekening hier.