Sporttalent bij kinderen is te herkennen 

De processen rondom sportief talent verbeteren

Het doel van het lectoraat is het verbeteren van de processen rond een sportief talent. Het kind staat centraal en voor elk bewegingsniveau bestaan passende programma’s. Ook specifiek voor de betere bewegers want die worden soms over het hoofd gezien omdat ze al kunnen wat gevraagd wordt. Verder ondersteunt het lectoraat het Gelders model voor talentontwikkeling in de sport, waarbij scholen, verenigingen en gemeenten kinderen beter leren bewegen en motiveren om te blijven bewegen. Hiervoor ontwikkelt het lectoraat detectietools, (herkennen de betere bewegers op school) en identificatietools (herkennen de betere sporters bij verenigingen en bonden).

De Vlaming dr. Johan Pion is lector Herkennen en Ontwikkelen van Sporttalent bij de HAN en werkzaam als wetenschappelijk stafmedewerker bij de Universiteit Gent in België. Hij licht de lopende projecten en onderzoeken van het lectoraat verder toe.

Beweegniveau van kinderen in kaart brengen met een app 

Eén van die onderzoeken gaat over het beweegniveau van kinderen (HAN-beweegtest) en bewegen op maat (Bewegen moet je leren). Dit onderzoek is vertaald naar de praktijk door de ontwikkeling van leskaarten en een app met een beweegtest. Die app wordt inmiddels al geïmplementeerd in het onderwijs in de omgeving Arnhem en Nijmegen. Dankzij de app kan een vakleerkracht in één uur tijd alle leerlingen indelen op beweegniveau en hun vaardigheden op verschillende oefeningen in kaart brengen.

De eerste reacties van vakleerkrachten zijn enthousiast. Het is een gebruiksvriendelijke app en geen papierwerk of administratie meer. Met de verkregen informatie kunnen ze leerlingen beter verder begeleiden in hun motorische ontwikkeling.

Talent spotten met iLike en iDo-apps 

De iLike app helpt kinderen hun sportkeuze te bepalen op basis van beweegvoorkeuren. De iDo app helpt met de sportkeuze op basis van testresultaten, wat vooral een meerwaarde is voor de betere bewegers.

Gemeenten experimenteren met deze apps om talenten op te sporen en ze te motiveren om voor één of meerdere sport(en) te kiezen. In Vlaanderen worden deze apps ook al geïmplementeerd in het primair onderwijs. Het voordeel hiervan is dat de verbinding tussen school en vereniging door toedoen van de gemeenten veel hechter wordt.

Topsport Gelderland ondersteunt deze gezamenlijke werkwijze omdat professionals in de scholen, gemeenten en verenigingen voortaan op één lijn zitten en elkaars werk verder kunnen voortzetten. Momenteel worden stappen ondernomen om deze apps en werkwijze te implementeren in de hele provincie Gelderland. Het Gelders model voor talentontwikkeling in de sport wordt zo een praktisch systeem dat welzijn, scholen, verenigingen en gemeenten aan elkaar koppelt.

Onderzoek naar verschillen tussen sporten

Het lectoraat onderzoekt op basis van slimme sportkeuzes de verschillen tussen sporten. De specifieke kenmerken van een sport worden in kaart gebracht, waardoor kinderen geholpen kunnen worden bij hun oriëntatie op sporten die passen bij hun kwaliteiten. De kennis voor dit onderzoek komt deels uit het SportKompas en gaat toegepast worden in het Gelders model voor talentontwikkeling in de sport.

Onderzoek naar overeenkomsten tussen sporten (Talent Transfer)

De gelijkenissen tussen sporten vormen de sleutel om overstappen tussen verschillende sporten mogelijk te maken. Breed motorisch opleiden is wel een vereiste. Deze zogenaamde Talent Transfer is nog onontgonnen terrein. Op dit vlak worden wereldwijd systemen uitgedacht voor de topsport wat wij ‘product transfer’ noemen. Maar de HAN is veel meer geïnteresseerd in de ‘proces transfer’ waarbij jonge kinderen via een brede opleiding de overlap tussen sporten aangeboden krijgen.

Talentidentificatie in racketsporten

Ander lopend onderzoek gaat over talent-identificatie in racketsporten; praktijkgericht onderzoek naar talentrijke badmintonspelers. Dat gebeurt niet in Gelderland maar in Kuala Lumpur, waar de University Putra Malaysia en de HAN de instroom in de topsportschool ondersteunen. Johan Pion zorgt in dit onderzoek zelf voor de selectietools en analyses. inmiddels worden deze tools worden wereldwijd opgepakt zoals het talent-identificatiesysteem dat voor de Wereld Badminton Federatie is uitgewerkt.

Van kampioen naar talent

Wereldwijd is de afgelopen jaren veel aandacht besteed aan het identificeren van toekomstige kampioenen. Het lectoraat verlegt de aandacht van kampioenen naar het identificeren van ieders talent en koppelt hier nieuwe ontwikkelingen aan. Ook het oriënteren op een slimme sportkeuze kreeg veel aandacht. Talent Transfer wordt ons volgende project. Waar we bij talent-oriëntatie de verschillen tussen sporten als vertrekpunt hadden, moeten we voor Talent Transfer juist meer rekening houden met de overeenkomsten.

Wat doet het lectoraat bij implementatie van deze plannen?

Samen met topsport Gelderland werkt de HAN aan het proces van talent spotten, verder te ontwikkelen en de benodigde samenwerking tussen partijen te implementeren. Een hele keten van processen. Hierdoor worden zowel talenten als mogelijke dropouts vroegtijdig opgemerkt. De motorische ontwikkeling van kinderen sturen aan de hand van sporttak overstijgende programma’s, is onze volgende uitdaging. Hierbij willen we onze studenten voorbereiden voor een veranderende sportcultuur die gericht is op een brede basis waarbij verschillende mogelijkheden open blijven om te specialiseren.

Meer weten?

• Lees meer over Sportadvies op maat voor kinderen;
• Of lees ons artikel over de werkzame elementen van sportstimulering bij jongeren;
• Bekijk de complete factsheet met werkzame elementen van sportstimulering bij jongeren;
• Of verdiep je verder in het deelakkoord Vaardig in bewegen.
• Kijk ook eens in de Kennisbank Sport en Bewegen voor meer publicaties over talentherkenning of talentontwikkeling.