Het Calandlyceum in Amsterdam: de sportiefste school van Nederland in 2021

Wie in Amsterdam ‘Calandlyceum’ zegt, zegt: topsport. Niet gek als je de hall of fame ziet van bekende kampioenen die er op school hebben gezeten. Of als je de taxi’s ziet die de talenten uit de Ajax-jeugd ’s ochtends op school afzetten.

Maar met alleen het topsport-stempel doen we de school tekort. Deze Daltonschool voor vmbo tot en met gymnasium in het diverse Amsterdam-West heeft als slogan: ‘Ontdek wat jij kunt bereiken’. En dat geldt volgens directeur Wendelien Hoedemaker voor álle kinderen. “We willen alle leerlingen kansen bieden en in aanraking brengen met wat ze niet kennen. We willen ze de wereld leren kennen, ze enthousiast krijgen voor hun eigen ontwikkeling en ze in beweging brengen.” 

Het in beweging krijgen van de leerlingen doet het Calandlyceum op veel verschillende manieren. Wendelien: “De leerlingen krijgen geen twee, maar vier uur gymles per week. In de Daltonuren organiseren we veel leuke, sportieve activiteiten. Ook doen we een Calandloop: een rondje van 5 kilometer om de plas hier, waar alle leerlingen vanaf de brugklas voor trainen.”

Een gezond kind kan leren

In de visie van het Calandlyceum is een gezond kind een kind dat kan leren. Dat betekent sociaal, mentaal en fysiek gezond. Bewegen en voeding krijgen daarom veel aandacht op school. “Alle kinderen krijgen een dopper zodra ze op school komen en we wijzen ze naar de waterpunten”, vertelt Wendelien. “Nu in coronatijd hebben we dertig fietsen in de kelder staan, dus zodra een klas een uitje heeft, pakken we de fiets en niet de tram – zoals veel kinderen gewend zijn. Ook hebben we sportkampen zoals surfen en skiën, waar alle leerlingen welkom zijn. De leerlingen met een kleine portemonnee helpen wij financieel een handje, zodat ze ook mee kunnen.”

Welzijn van leerlingen centraal

De directeur en haar collega’s onderstrepen dat school niet alleen om cognitief leren gaat, maar ook om welzijn, verbinden en het doorbreken van eenzaamheid. “Mede daarom hebben wij in de coronamaanden heel bewust de sport- en toneelactiviteiten wél laten doorgaan”, licht zij toe. “Wij zetten als school niet krampachtig in op leerachterstanden wegwerken na corona. We investeren juist in leerlingen laten bewegen om ze weer goed in hun vel te krijgen. Dan volgen de prestaties vanzelf.” 

Bekijk het jurybezoek aan het Calandlyceum*

Inclusiever beweegprogramma 

De school heeft een divers aanbod voor kinderen met een specifieke interesse of talent. Zoals een gymnasium, een technasium en een cultuurprofiel. Ook zijn er topsportklassen voor kinderen met de officiële topsportstatus en kinderen die basketballen in de basketbalacademie.

Wendelien benadrukt graag hoe belangrijk het is om ook kinderen te steunen die van thuis het sporten niet hebben meegekregen. Of waar thuis geen geld is om lid te worden van een vereniging. “Er zijn genoeg kinderen die intens gelukkig zijn als ze een bal in handen krijgen en eindeloos op straat voetballen. Maar omdat ze geen lid zijn van een vereniging, hebben ze ook geen officiële status als talent voor een topsportklas. Los van de hoeveelheid talent van deze kinderen, zien wij het plezier dat ze hebben in bewegen. En willen wij hen dus ook de ruimte geven om extra te bewegen. Tot nu toe kregen deze leerlingen extra sport in onze Daltonbanden.”

Maar het Calandlyceum gaat verder. Om de extra beweeglessen inclusiever te maken, lanceert de school komend schooljaar de Sportacademy. Die is eigenlijk een uitbreiding van de bestaande topsportklassen. Naast de bestaande focus op basketbal heeft de school dan ook samenwerkingen met andere sporten in de stad. Kinderen die op hoog niveau sporten bij een club, kunnen naar de topsportklas onder de noemer ‘sportfocus’.

De Sportacademy staat ook open voor kinderen die sport gewoon heel leuk vinden. “Die laatste groep maakt kennis met veel verschillende sporten om te kijken waar hun talent ligt”, legt de directeur uit. “Aanvullend krijgen ze ook attitudelessen, over bijvoorbeeld doorzettingsvermogen en discipline. En die vaardigheid hebben ze best nodig om naast al dat sporten bij te blijven bij hun compacte rooster van reguliere vakken.”

Extra naschools bewegen

Vanuit de sportklassen is er nauw contact met lokale sportverenigingen en met de gemeente Amsterdam. Zoals met het naschoolse Topscore-programma, dat de gemeente financiert. Daar krijgen kinderen voor wie sport niet vanzelfsprekend is extra aandacht en leuke sportactiviteiten na school. Bij Topscore trainen leerlingen elke week samen met medescholieren en maken ze kennis met vijftien verschillende sporten. Ook spelen ze wedstrijden en bezoeken ze activiteiten en evenementen. De trainers van Topscore laten de leerlingen zien waar ze in hun eigen buurt kunnen sporten. Voor iedere leerling wordt bekeken waarin ze geïnteresseerd zijn – en plezier staat voorop. Ook de eigen vakdocenten besteden veel aandacht aan leerlingen de weg wijzen naar lokaal sportaanbod en alle subsidies die dat mogelijk maken.

Geef je vaksectie de ruimte

Wat betekent al die focus op bewegen voor de sfeer op school? “Nou, er wordt extreem veel gebasketbald in de pauzes, onder mijn raam”, lacht Wendelien. “Door jongens en meiden. Op veel scholen zie je alleen de brugklassen nog bewegen in de pauzes, maar bij ons gaat dat door tot en met het eindexamen.” Ook ziet ze zelf veel kinderen die gezonder en fitter worden – én meer zelfvertrouwen krijgen.

Ze besluit met enkele tips voor andere scholen: begin gewoon met extra bewegen op school. Zet bewegen voldoende op het lesrooster, gebruik je vrije ruimte voor beweegactiviteiten en maak het een examenvak. “En vooral: geef je vaksectie alle ruimte. Die gasten barsten van de goede ideeën, óók voor de minder sportminded leerlingen. Want het is een feit: kinderen worden gelukkig van bewegen.”

Contact

Heb je nog vragen, of wil je met jouw school meedoen aan de volgende verkiezingen? Neem dan contact op met Nathalie Termorshuizen van de KVLO of Shanna Kulik van Kenniscentrum Sport & Bewegen.

*De jurybezoeken zijn afgelegd tijdens de coronapandemie. Daardoor weerspiegelt het filmpje niet het reguliere beweegaanbod van de scholen. Vakleerkrachten, schooldirectie en leerlingen hebben tijdens het bezoek vragen van de jury beantwoord.

Lees meer

Dit artikel is onderdeel van een reeks artikelen over scholen die ofwel de sportiefste schoolverkiezing hebben gewonnen of daarvoor waren genomineerd. Zie hier de andere artikelen die horen bij deze reeks:

• Zo zorgen deze vier sportieve basisscholen voor beweging tijdens en na schooltijd 
• Streef je naar sportief VO? Dit doen de sportiefste scholen van 2021
• Voorbeelden van scholen die sporten en bewegen effectief inzetten 
• Sportiefste basisschool van Nederland: ‘Veel bewegen op school moet gemeengoed worden’
• Meer sport en bewegen in het speciaal onderwijs? Zo pakken de sportiefste scholen dat aan