Wijzigingen in de regeling vanaf 2023
Een van de belangrijkste wijzigingen in 2023 is dat de Brede Regeling Combinatiefuncties (BRC) is ondergebracht onder de Brede Specifieke Uitkering (SPUK). De Brede SPUK is gericht op gezondheid, sport- en beweegstimulering, cultuurparticipatie en het versterken van de sociale basis[2]. Hiermee zijn voor het eerst de belangrijkste programma’s en akkoorden (onder andere het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) en Sportakkoord II) over gezonde leefstijl, zorg, sport, cultuur en leefomgeving integraal met elkaar verbonden[3]. De Brede SPUK bestaat uit drie hoofdthema’s:
- sport, bewegen en cultuur
- gezondheid en sociale basis
- ondersteunende onderdelen.
Daaronder vallen 15 onderdelen, waaronder het lokaal sportakkoord en de BRC. De nieuwe regeling loopt van 2023 tot en met 2026.
Meer weten over de Brede SPUK-regeling?
- Kijk dan eens op onze overzichtspagina Brede SPUK-regeling van Kenniscentrum Sport & Bewegen. Hier vind je kennisproducten, praktijkvoorbeelden en interventies om jou op weg te helpen.
- Lees het artikel Eén uitkering voor gezondheid, sport en bewegen, cultuur en sociale basis voor een gedetailleerde analyse van deze brede regeling.
- Raadpleeg de website van Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport voor uitgebreide informatie over de hoofdthema’s en de specifieke onderdelen die deel uitmaken van de Brede SPUK-regeling.
De belangrijkste afspraken van de BRC-inzet vanaf 2023 zijn:
- De ambities en doelen uit het Sportakkoord II, het Programma School en Omgeving in het funderend onderwijs en de meerjarenbrief De kracht van creativiteit (2023-2025) worden als leidraad genomen bij de inzet van de BRC. Verderop in dit artikel gaan we in op de gestelde doelen.
- Er is ruimte voor zes profielen in de BRC: buurtsportcoach, cultuurcoach, combinatiefunctionaris onderwijs, clubkadercoach (inclusief verenigingsmanager en sportparkmanager), beweegcoach en coördinator sport en preventie. Verderop in dit artikel gaan we hier verder op in. Ook kun je terecht op de website van Sportindebuurt voor aanvullende informatie.
- De domeinen waarbinnen de functionarissen werkzaam zijn, zijn: sport, bewegen, cultuur, onderwijs, preventie, gezondheid, zorg & welzijn en het sociaal domein. Er is hierbij altijd sprake van een combinatie van minimaal twee domeinen, waarbij sport en cultuur leidend zijn.
- De inzet van de functionarissen hangt samen met de doelen die zijn afgesproken in de andere programma’s zoals het GALA. Om ervoor te zorgen dat hier verbinding mee wordt gelegd, wordt er een coördinator sport en preventie aangesteld. Lees hier verder over wie de coördinator Sport en Preventie is en wat deze moet doen.
- 2% van de lokale middelen dient beschikbaar te zijn voor opleidingen en het versterken van de kwaliteit van functionarissen. Voor buurtsportcoaches specifiek is hier het carrièrepad voor ontwikkeld.
Hierboven lichten we een aantal afspraken uit. Alle nieuwe afspraken lezen? Bekijk dan het document: Bestuurlijke afspraken Brede Regeling Combinatiefuncties 2023-2026.
Wat verandert er financieel?
Gemeenten kunnen financiële middelen aanvragen voor de gestelde thema’s en onderdelen binnen de Brede SPUK, waaronder de BRC. Voor toekenning van deze middelen moeten ze een plan van aanpak indienen. Het gehanteerde financieringsmodel is niet langer gebaseerd op een vastgesteld normbedrag. De verdeling van de Brede SPUK-middelen over gemeenten is gebaseerd op het inwonersaantal en het aantal inwoners met gezondheidsachterstanden, waarbij dat laatste bepaald wordt aan de hand van inkomens- en opleidingsniveaus[4]. Bekijk hier het overzicht van de beschikbare bedragen per gemeente. Tijdens aanvraagperiode 1 (februari tot en met maart 2023) hebben alle gemeenten een aanvraag ingediend voor de Brede SPUK. 98% daarvan heeft alle 15 onderdelen aangevraagd[5].
Wat zijn de doelstellingen?
De komende jaren wordt ingezet op het versterken van de toeleiding en begeleiding naar sport-, beweeg- en cultuuraanbod, zodat meer mensen actief betrokken raken en deelnemen aan sport, bewegen en cultuur en daarmee gezonder, actiever en fitter worden. De doelen die daarbij horen zijn:
- Meer kinderen, jongeren en volwassenen die sporten, bewegen en meedoen aan cultuur. Het gaat hierbij ook om kwetsbare groepen en mensen die achterblijven in sport-, beweeg- en cultuurdeelname.
- Sterke aanbieders in sport, bewegen en cultuur waarbij kwaliteit, veiligheid en toegankelijkheid geregeld is.
- Een sterke verbinding tussen sport, bewegen en cultuur met andere domeinen en programma’s (onderwijs, gezondheid, zorg, welzijn en sociale zaken/armoede en schulden) die bijdragen aan de bovenste twee ambities.
Ook zijn de gestelde doelen in het Sportakkoord II, het Programma School en Omgeving in het funderend onderwijs en de meerjarenbrief De kracht van creativiteit (2023-2025) belangrijke speerpunten.
Tools en producten voor de buurtsportcoach
Bekijk het overzicht relevante producten en tools van Kenniscentrum Sport & Bewegen die bruikbaar zijn voor de buurtsportcoach. Ook versturen zij regelmatig een buurtsportcoach-update waarin ze producten en artikelen delen. Deze update ontvang je automatisch zodra je een account aanmaakt en een buurtsportcoach-product gebruikt.
Wat doet een buurtsportcoach?
Buurtsportcoaches hebben de taak om meer mensen te laten sporten en bewegen in de gemeente. Ze leggen verbinding tussen aanbieders van sport en bijvoorbeeld welzijn, gezondheidszorg, jeugdzorg, kinderopvang en onderwijs. Een buurtsportcoach kan in dienst zijn van een gemeente, maar ook van een school, vereniging of stichting. Er zijn buurtsportcoaches met de opdracht om een specifieke doelgroep in beweging te krijgen of om sport te verbinden met een specifieke setting, zoals de jeugdzorg. Andere buurtsportcoaches richten zich binnen een wijk op alle inwoners.
Sommige buurtsportcoaches geven sport- en beweegactiviteiten en begeleiden groepen. Terwijl andere buurtsportcoaches vooral een coördinerende en verbindende rol hebben. Er zijn veel verschillende manieren om een buurtsportcoach in te zetten. Deze keuzes voor doel, doelgroep, uitvoering/verbinding en werkgeverschap worden lokaal gemaakt. Gemeenten voeren de regie en kunnen de ‘buurtsportcoachregeling’ dus volledig op maat inzetten. Andere termen die worden gebruikt voor buurtsportcoaches zijn: beweegmakelaar, leefstijlmakelaar, gezondheidsmakelaar, beweegcoach, beweegconsulent, sportconsulent of talentcoach.
Tipsheet
Hoe zorg je ervoor dat je de buurtsportcoach duurzaam en efficiënt inzet? Bekijk succesfactoren en tips in de tipsheet Duurzame inzet van de buurtsportcoach. De tipsheet is bedoeld voor gemeenten, werkgevers en teamleiders/coördinatoren van buurtsportcoaches, maar is ook waardevol voor buurtsportcoaches zelf.
Profielen
Voor enig houvast voor gemeenten en werkgevers bij het aanstellen en/of blijvend inzetten van buursportcoaches, zijn er (zoals hierboven al kort benoemd) zes profielen opgesteld: buurtsportcoach, cultuurcoach, combinatiefunctionaris onderwijs, clubkadercoach (inclusief verenigingsmanager en sportparkmanager), beweegcoach en coördinator sport en preventie.
De buurtsportcoach kan worden ingezet om verbinding te leggen met andere domeinen en brengt mensen in de buurt in beweging. De combinatiefunctionaris onderwijs versterkt het sport-, beweeg- en cultuuraanbod op en rond scholen. Een beweegcoach brengt kwetsbare mensen die weinig of niet sporten en bewegen duurzaam in beweging. De clubkadercoach versterkt de sport- en beweegaanbieders en de cultuurcoach zorgt ervoor dat inwoners betere toegang tot cultuurdeelname krijgen. Ten slotte is er de coördinator sport en preventie die voor samenhang en verbinding zorgt tussen de verschillende thema’s en onderdelen van de Brede SPUK gezondheid, sport en bewegen en sociale basis.
Deze profielen hebben verschillende functieomschrijvingen en een bijbehorend raamwerk. De functionarissen kunnen namelijk op verschillende niveaus werkzaam zijn, afhankelijk van de opdracht die ze meekrijgen. Bijvoorbeeld een buurtsportcoach A heeft een begeleidende rol, een buurtsportcoach B een uitvoerende rol, een buurtsportcoach C een initiërende rol en een buurtsportcoach D een beleidsmatige/coördinerende rol. De uitgewerkte functieomschrijvingen en raamwerken van de profielen laten je zien hoe de type professionals zich tot elkaar verhouden en welke inschaling wordt geadviseerd.
Het gebruikmaken van de profielen en de bijbehorende raamwerken zorgen voor een carrièrepad dat de kwaliteit, professionaliteit en ontwikkelingskansen van de buurtsportcoaches bevordert. Lokaal maatwerk blijft hierin mogelijk. Gemeenten en werkgevers beslissen zelf of ze de profielen toepassen op hun functionarissen.
Ondersteuning buurtsportcoaches
- In 2018 is WIJ Buurtsportcoaches opgericht: een landelijk netwerk van buurtsportcoaches die werken aan kwaliteit, professionaliteit en het organiseren van ontmoetingen voor en door buurtsportcoaches.
- De Vereniging Sport en Gemeenten (VSG) zet zich actief in ter ondersteuning van gemeenten en buurtsportcoaches bij het succesvol inzetten en handhaven van de nieuwe regeling. Als beheerders van de website Sportindebuurt.nl stellen ze uitgebreide informatie beschikbaar over de BRC-regeling, inclusief talloze voorbeelden, handige documenten en praktische tools. Ook publiceren ze vier keer per jaar een nieuwsbrief die relevante thema’s behandelt in het kader van de BRC-regeling. Om de kennisuitwisseling te bevorderen, organiseert de VSG jaarlijks een landelijke kennisdag voor buurtsportcoaches en regionale expertbijeenkomsten.
- De Landelijke Academie Buurtsportcoaches (LAB) verzorgt een bijscholingsaanbod voor buurtsportcoaches in vijf regionale samenwerkingsverbanden. Ontdek welke scholingsmogelijkheden beschikbaar zijn.
Geschiedenis van de buurtsportcoachregeling
Sinds 2008 kunnen gemeenten gebruik maken van de subsidieregeling van het Rijk. Hieronder zie je een overzicht van de verschillende regelingen en de ontwikkelingen.
| Looptijd | Aantal fte | Focus | |
|---|---|---|---|
| Impuls Brede Scholen, Sport en Cultuur | 2008 t/m 2011 | 2.250 | jeugd tot 18 jaar |
| Brede Impuls Combinatiefuncties | 2012 t/m 2018 | 2.900 | de buurt |
| Brede Regeling Combinatiefuncties | 2019 t/m 2022 | 3.665 | inclusiviteit |
Overzicht van 2008 tot en met 2022
In 2008 stelden de ministeries van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) – en vanaf 2019 ook het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) – 2.250 fte aan combinatiefunctionarissen aan. Hierbij kwam 40% financiering vanuit het Rijk en 60% werd lokaal gefinancierd. Deze combinatiefunctionarissen maakten de verbinding tussen onderwijs en sport-, beweeg- en cultuuraanbieders, zodat meer kinderen konden deelnemen aan sportieve en culturele activiteiten onder en na schooltijd.
Vanwege het succes van de regeling, heeft toenmalig minister Edith Schippers (VWS) in 2012 de regeling verbreed naar de ‘Brede Impuls Combinatiefuncties’. Dit was een verbreding wat betreft aantal fte, maar ook wat betreft doelstellingen en doelgroepen. Ook werd toen de naam ‘buurtsportcoach’ geïntroduceerd. De opdracht voor de buurtsportcoaches was: maak een verbinding tussen de sport- en beweegsector en tenminste één andere sector.
De Brede Impuls Combinatiefuncties werd per 1 januari 2019 De Brede Regeling Combinatiefuncties. Het aantal fte werd uitgebreid met 725 fte. De rijksgelden werden per 2019 voor vier jaar toegekend, dus niet meer jaarlijks. De doelstellingen werden verbreed en richtten zich op het bereiken van een leven lang inclusief sporten, bewegen en beoefenen van culturele activiteiten. Hierbij kwam de nadruk meer te liggen op jeugd, kwetsbare groepen en het verbinden van sport-, beweeg- en cultuuraanbieders.
In 2022 namen 340 van de 344 Nederlandse gemeenten deel aan de BRC. Dit betekent dat er totaal 3.509 fte aan buurtsportcoaches, combinatiefunctionarissen en cultuurcoaches werkzaam waren in Nederland. Dit staat gelijk aan 6.267 mensen. Hiervan werkte 81% in de sector sport en bewegen en 19% in de sector kunst en cultuur. In figuur 1 is weergegeven met welke sectoren de buurtsportcoaches samenwerkten.
Functionarissen werden vanuit de BRC vooral ingezet op de doelgroepen kinderen (91%), jongeren (83%), ouderen (82%), en mensen met een beperking (77%). Qua omvang was de inzet het grootst voor kinderen van 0 tot 12 jaar (1.412 fte) versus 323 fte voor ouderen (65-plussers) en 226 fte voor mensen met een beperking. 357 fte werd ingezet voor mensen met een laag inkomen, lage sociaal-economische status of armoede[1].
Meer lezen?
- De buurtsportcoach: van activiteitengericht werken naar impactgericht werken
- De buurtspeelcoach helpt kinderen in Amersfoort vrij buitenspelen en bewegen
- Tipkaart: zo werk je als buurtsportcoach samen met de zorg
- Handreiking Inzicht in impact voor teamleiders buurtsportcoaches
Bronnen
- Heijnen E, Stam W van, Gómez Berns A, Vrieswijk S. Monitor Brede Regeling Combinatiefuncties 2022. Utrecht: Mulier Instituut; 2022.
- Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Bestuurlijke afspraken Brede Regeling Combinatiefuncties 2023-2026. Beschikbaar via: https://sportindebuurt.nl/dA/9af2a9a8c2. Geraadpleegd op 07-11-2023.
- Van der Maat K. Eén uitkering voor gezondheid, sport en bewegen, cultuur en sociale basis. Allesoversport. 31-03-2023.
- Sport in de Buurt. Procedure. Beschikbaar via: https://sportindebuurt.nl/buurtsportcoach/procedure/. Geraadpleegd op 07-11-2023.
- Dienst Uitvoering Subsidies aan Instellingen. Brede SPUK specifieke uitkering. Beschikbaar via: https://www.dus-i.nl/subsidies/brede-spuk-specifieke-uitkering. Geraadpleegd op: 07-11-2023.
