Alles over sport logo

10 tips voor het inzetten van beweeggames voor Gen Z

Alleen 65-plussers voldoen minder aan de beweegrichtlijnen dan 12- tot en met 17-jarigen[1]. Beweeggames kunnen effectief zijn voor jongeren om hen in beweging te krijgen, zo blijkt uit onderzoek. Wel zijn er uitdagingen om deze technologieën structureel in te zetten[2,3]. Charlotte van Tuyckom, onderzoeker bij het Gen Z lab en de Sportinnovatiecampus, zet al jaren beweeggames in om deze doelgroep te laten bewegen. In dit artikel geeft Gen Z lab tien tips voor jeugdprofessionals om deze games effectiever toe te passen.

Wat zijn beweeggames?

Beweeggames zijn videogames waarbij (grove) fysieke beweging en inspanning nodig zijn om de game te spelen. Denk aan Pokémon Go, Just Dance, Zwift en Beat Saber. Synoniemen zijn Active Videogames (AVG) en exergames. Lees meer over de effecten ervan op gezondheid.

1. Bepaal een doel dat aansluit bij de doelgroep

Waar, wanneer en waarom wil je jouw doelgroep aan het sporten en bewegen krijgen? Van Tuyckom: “Een beweeggame kopen, wil niet zeggen dat je hem overal zo maar kan toepassen. Elk doel vraagt om een andere begeleiding en soms een andere game.” Zo kan het verbeteren van kracht of snelheid een doel zijn voor fanatieke sporters, terwijl bij ouderen of jongeren het verbeteren van de mentale of sociale gezondheid een doel is. Voor het verbeteren van taal- en rekenvaardigheden zijn weer andere type games nodig. 

2. Stem af met en op de doelgroep

Welke videogames, bordspellen of sporten interesseren jouw doelgroep? Wat gebeurt er in hun online leefwereld? Ga in gesprek met ze en kom erachter waar hun interesse ligt, welke vaardigheden ze willen leren en waar ze willen spelen. Bepaal samen de locatie en communicatie rondom de activiteiten. Van Tuyckom: “Als je inactieve jongeren in beweging wilt krijgen, is het slim om in jouw activiteiten de term gamen te gebruiken en het op een plek te organiseren die niet gebonden is aan sport,zoals een jongerencentrum. Sport en bewegen spreken de doelgroep niet aan, maar gamen wel.”

3. Zorg voor goede begeleiding

Je kunt elke game inzetten voor verschillende doelen, maar de begeleiding hierin is cruciaal, volgens Van Tuyckom. “We krijgen regelmatig de vraag of de technologie de rol van professionals overneemt. Wij zien juist dat de lesgever ontzettend belangrijk is vanwege de pedagogische en didactische toevoegingen.” Ook zijn de professionals verantwoordelijk voor de veiligheid tijdens het gebruik. In virtual reality heb je bijvoorbeeld geen zicht op de echte omgeving wat ongelukjes kan veroorzaken.

4. Stimuleer multiplayer

Uit de ervaringen van het Gen Z lab en de Sportinnovatiecampus komt vaak naar voren dat jongeren games het liefst samenspelen. Diverse beweeggames speel je met meerdere spelers, maar je kunt ook jouw begeleiding aanpassen door in groepen de spellen te spelen of het te combineren met andere oefeningen die tegelijkertijd plaatsvinden. 

5. Zoek balans in de gamificatie

Blijf jouw begeleiding en game aanpassen door spelelementen te veranderen. Denk aan het aanpassen van puntensystemen, nieuwe badges en leaderboards. Dit zorgt voor nieuwe uitdagingen, houd hierin wel de balans met jouw doel en doelgroep.

Betrouwbaarheid van de tips

De tien tips zijn opgesteld door onderzoekers van Sportinnovatiecampus Brugge en het Gen Z lab verbonden aan de Hogeschool Howest (West-Vlaanderen). In de afgelopen negen jaar testten ze meer dan vijftig bewegingstechnologieën met studenten, kinderen, volwassenen en ouderen. De tips zijn sterk praktisch onderbouwd, en ook toepasbaar op andere doelgroepen. De onderzoekers zijn onafhankelijk en hebben geen (financiële) afspraken met de ontwikkelaars van de games.

6. Bedenk een pakkende verhaallijn

Een verhaallijn, zoals je vaak in videogames, series en boeken ziet , kan helpen om jouw lessenreeks structuur te geven. Hierdoor voorkom je dat jouw beweeggame eenmalig werkt, waardoor de kans op het bereiken van het lange termijn doel klein is. “In een lessenreeks met games kun je bijvoorbeeld wekelijks punten verzamelen samen met andere kinderen waarmee je de wereld kunt redden. Een extra laag kan helpen om de doelgroep te motiveren”, geeft Van Tuyckom aan ter illustratie.

7. Personaliseer de games

Personalisatie helpt bij de motivatie. Door gebruikersprofielen te creëren kun je de voortgang van jouw doelgroep bijhouden. Inzicht in de voortgang helpt om de begeleiding aan te passen op het niveau van de deelnemers, voldoende afwisseling te bieden in spelvormen en te motiveren door records te verbeteren. Doordat games data verzamelen, is dit makkelijk bij te houden.

8. Zorg voor goed werkende technologie

Naast je invloed op de keuze en begeleiding van games, is de werking van technologie net zo belangrijk. Gen Z’ers zijn digitale natives, en vinden het belangrijk dat technologie goed werkt. Test zelf games en vraag je af: worden punten goed geteld en mijn bewegingen goed gedetecteerd? Van Tuyckom ziet dat de technologie steeds beter wordt: “Tegenwoordig kun je ook al beweeggames spelen met je smartphone of met gebruiksvriendelijke camera’s. Je hebt geen dure en ingewikkelde sensoren meer nodig. Dat zorgt ervoor dat dit soort games ook toegankelijker worden als beweeginterventie.”

9. Kies voor gebruiksvriendelijke technologie

Technologie moet niet alleen goed werken, maar ook gebruiksvriendelijk zijn. “Het is mens-eigen om terug te vallen op het bekende. De meeste professionals zijn niet dagelijks bezig met technologie, waardoor het gebruik lastig kan zijn. Hierdoor komen goede technologieën regelmatig in de kast te liggen”, zegt Van Tuyckom. Door te kiezen voor games die toegankelijk zijn, is de kans groter dat meerdere begeleiders de games inzetten. Duurt het lang voordat ik een spel kan opstarten? Is het menu overzichtelijk? Zijn de spellen intuïtief, of is er een uitleg nodig? 

10. Werk samen en borg het intern

Implementeren van bewegingstechnologie kan uitdagend zijn. “Op onze hogeschool werd een interactieve spelvloer gelegd. Onze onderhoudsploeg moest deze vloer ook schoonmaken, maar liep tegen problemen aan. Daarom was er eerst weerstand, maar door hen mee te nemen in proces zijn ze nu trots op de vloer”, vertelt Van Tuyckom. Ook het vertrek van de verantwoordelijke professionals kan zorgen voor een uitdaging, omdat dan specifieke kennis de organisatie verlaat. Door de games bij minimaal twee verantwoordelijke te beleggen, borg je de kennis beter.

Gebruik de tien tips

Of je nu jongeren wilt activeren, sporters wilt uitdagen of een nieuwe dynamiek in je lessen wilt brengen – beweeggames bieden talloze mogelijkheden. Met deze tien tips heb je de bouwstenen in handen om technologie en beweging succesvol te combineren. Er is geen one-size-fits-all formule. Resultaten uit onderzoek zijn overwegend positief, maar niet altijd. Evalueer daarom altijd de voortgang en de gemaakte keuzes met een monitoring- en evaluatieplan.

Wil je meer praktische voorbeelden en inspiratie? Bekijk dan de whitepaper met tien gouden regels om jouw exergame een hit te maken.

Bronnen

  1. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Beweegrichtlijnen | Sport en bewegen in cijfers [Internet]. Den Haag: CBS; 2024 [cited 2025 Apr 1]. Available from: https://www.sportenbewegenincijfers.nl/kernindicatoren/beweegrichtlijnen
  2. Moller AC, Sousa CV, Lee KJ, Alon D, Lu AS. Active video game interventions targeting physical activity behaviors: systematic review and meta-analysis. J Med Internet Res. 2023;25:e45243. doi:10.2196/45243
  3. Goodyear VA, Skinner B, McKeever J, Griffiths M. The influence of online physical activity interventions on children and young people’s engagement with physical activity: a systematic review. Phys Educ Sport Pedagogy. 2023;28(1):94-108. doi:10.1080/17408989.2021.1953459

Auteur(s)

Artikelen uitgelicht


Beweegstimulering
In de wijk, Sportaanbieders
Jongeren, Kinderen
public, professional
tips
in beweging brengen, sportmateriaal, trends en innovatie