Hiermee lijkt voorlopig een einde aan een discussie of de provincie een eigen rol vervult in deze sector. In het Nationaal Sportakkoord is vooral aandacht voor de samenhang tussen rijksoverheid en lokale overheid, de sport en maatschappelijke organisaties. Maar de rol van de provincie was wat minder uitgesproken. De nu gesloten coalitieakkoorden maken duidelijk dat provincies wel degelijk een taak voor zichzelf zien.
Jo-Annes de Bat, gedeputeerde sport van de provincie Zeeland, formuleert het zelfs sterker: “Een nationaal sportakkoord werkt alleen als de provincies, die per provincie het beste beeld hebben van wat nodig is en kan, de handschoen oppakken en met gemeenten de uitvoering doen.”
Uit de analyse van de coalitieakkoorden komt naar voren dat vrijwel elke provincie aandacht besteedt aan topsport, duurzame sportinfrastructuur en inclusief sporten. Minder in beeld zijn echter de nationale sportakkoord-ambities op het gebied van vitale sportaanbieders/positieve sportcultuur en vaardig in bewegen.
Gedeputeerde sport Overijssel wil sportakkoord
Roy de Witte (CDA) is de nieuwe gedeputeerde sport in Overijssel. Hij is uitermate positief over de rol van sport en heeft dan ook heldere ambities om een provinciaal sportakkoord te sluiten:
“Sport verbindt. Op lokaal niveau en wijken en kernen zie ik dit in activiteiten van verenigingen, maar ook regionaal door prachtige sportevenementen. Gelukkig ontstaan er ook steeds meer mooie verbindingen met cultuur en welzijn: sport en bewegen als middel tot ontmoeting en activering. Ontdekken waar je goed in bent, wat je gezonder maakt en waar je energie van krijgt. Onze prachtige omgeving nodigt uit tot bewegen. Wandelen, fietsen, kanoën. daar geniet ik zelf ook enorm van. Ieder op zijn eigen niveau, met een eigen doel. Onder het motto ‘Levenlangbewegen’ gaan we met onze partners verder aan de slag. Dit resulteert in het voorjaar van 2020 in een Overijssel Sportakkoord.”
De Witte is privé in zijn dorp ook nauw betrokken bij sport, zo blijkt uit een interview dat hij voor JIJ en Overijssel heeft gegeven: “Maandagavond is voor het voetbal in Manderveen. Ik voetbal zelf, maar train ook de F’jes, zevenjarigen, dat is prachtig om te doen. Die kinderen hebben een geweldige instelling. Winnen of verliezen, maakt niet uit, de volgende keer beter zeggen ze dan. Daar kun je wat van leren. Er moet wel iets heel geks aan de hand zijn wil ik die maandagavond verstek laten gaan.”
Ook Zuid-Holland en Utrecht provinciaal sportbeleid
Het Sportcampagne TeamNL, waarin NOC*NSF, sportbonden en VSG samenwerken, spreekt van een positieve trendbreuk, nu zelfs provincies als Zuid-Holland en Utrecht, die eerder geen of weinig woorden besteedden aan sport, dit in hun coalitieakkoord hebben opgenomen.
De verkiezingsprogramma’s voor de verkiezingen van Provinciale Staten in mei 2019 gaven al een indicatie, maar nu wordt daadwerkelijk uit de provinciale bestuursakkoorden duidelijk dat sport en bewegen een betere plek heeft veroverd dan in de vorige bestuursperiode.
Brabant, Overijssel en Zeeland lijken op het eerste gezicht daarbij de provincies die op alle thema’s van het Nationaal Sportakkoord een provinciale invulling geven. In Zeeland is al een provinciaal sportakkoord gesloten; in Overijssel en Brabant is die ambitie genoteerd in het coalitieakkoord. De aanname is dat ze alle onderdelen van het nationaal akkoord volgen en vandaar alle groene vinkjes bij deze provincies in de infographic (red.: deze volgt maandag).
Vijf gedeputeerden sport van CDA-huize
In het artikel ‘Welke aandacht heeft sport in de provincies’ (maart 2019) constateerde Kenniscentrum Sport dat de politieke partijen op sportgebied geen landelijke lijn trekken; de aandacht verschilt per provincie. Daarbij viel het wel op dat CDA, D66 en PvdA het vaakst scoorden op ‘veel aandacht voor sport en bewegen’ in de verkiezingsprogramma’s. Nu de coalities zijn gevormd, zien we dat VVD, CDA en PvdA in elf van de twaalf provincies in het college zitten. CDA heeft daarbij de meeste sportgedeputeerden: vijf in totaal.
Daarbij valt Hanke Bruins Slot als gedeputeerde sport in Utrecht extra op: zij was hiervoor CDA-woordvoerder sport in de Tweede Kamer. Zij zegt over de nieuwe sportambities van de provincie Utrecht: “Sport is maatschappelijk goud. Als provincie kunnen we hier een verbindende rol vervullen. Daar kiezen we nadrukkelijk voor in het nieuwe coalitieakkoord. We willen juist als provincie kijken of wij een toegevoegde waarde kunnen zijn voor de gemeenten.”
Verschil verkiezingsprogramma’s en coalitieakkoorden
Als we de analyse van de verkiezingsprogramma’s en de analyse van de coalitieprogramma’s naast elkaar leggen, zien we behoorlijke verschillen. In de aanloop naar de verkiezingen scoorden de provincies Groningen, Gelderland en Limburg met de meeste aandacht in verkiezingsprogramma’s van zeven geanalyseerde politieke partijen. Overijssel en Zeeland zaten toen in de categorie ‘gemiddelde aandacht’. De koplopers bij de verkiezingsprogramma’s scoren nu gemiddeld in aandacht voor sport en bewegen.
Doen die coalities het dan slechter? Hebben de politieke partijen meer beloofd dan ze konden waarmaken? Dat is nog maar de vraag. Het ligt maar net aan de samenstelling van het college, aan het wisselgeld tijdens de onderhandelingen van het coalitieakkoord en natuurlijk ook aan het succes van het al bestaande beleid. Provincies die al veel hebben geïnvesteerd in sport, hoeven minder ambities te formuleren dan provincies die daarin wat achterlopen. En deze momentopname op basis van tekstanalyse zegt niet alles: zo is er geen rekening gehouden met het beschikbare budget dat is uitgetrokken voor investeringen in sport en bewegen en is het ook een kwestie van interpretatie.
Tot zover de disclaimer. Desalniettemin: het is goed om te blijven volgen wat er na politieke beloften daadwerkelijk in het coalitieakkoord en straks in de uitvoering terecht komt van plannen om sport en bewegen te stimuleren.
Wie zijn de sportgedeputeerden?
| Provincie | Gedeputeerde |
| Groningen | Fleur Gräper (D66) |
| Friesland | Sander de Rouwe (CDA) |
| Drenthe | Henk Brink (VVD) |
| Overijssel | Roy de Witte (CDA) |
| Flevoland | Harold Hofstra (CU) |
| Gelderland | Jan Markink (VVD, 2e termijn) |
| Noord-Holland | Zita Pels (GL) |
| Utrecht | Hanke Bruins Slot (CDA) |
| Zuid-Holland | Anne Koning (PvdA) |
| Limburg | Joost van den Akker (VVD) |
| Noord-Brabant | Marianne van der Sloot (CDA) |
| Zeeland | Jo-Annes de Bat (CDA) |
Alles over sport in de coalitieakkoorden
Hier vind je per provincie apart de sportparagrafen en aanvullende informatie over bijvoorbeeld de politieke kleur van het provinciecollege, het budget en sportakkoord.
- Provincie Groningen sport 2019-2023
- Provincie Friesland – sport 2019-2023
- Provincie Drenthe- sport 2019-2023
- Provincie Overijssel sport 2019-2023
- Provincie Gelderland – sport 2019-2023
- Provincie Limburg sport 2019-2023
- Provincie Noord-Brabant sport 2019-2023
- Provincie Zeeland – sport 2019-2023
- Provincie Zuid-Holland sport 2019-2023
- Provincie Noord-Holland sport 2019-2023
- Provincie Utrecht – sport 2019-2023
- Provincie Flevoland – sport 2019-2023
Kenniscentrum Sport & Bewegen helpt bij sportbeleid
Provincies tonen ambitie om met gemeenten invulling te geven aan het sportbeleid en het sportakkoord in het bijzonder. Kenniscentrum Sport & Bewegen biedt een aantal tools en wijzers die gemeenten en provincies kunnen helpen bij de beleidsvorming, -borging en -evaluatie. Lees hier meer over:
