De gemeenteraad van Apeldoorn stemde in november 2021 unaniem in met de kadernota Sport & Bewegen: Een bewegend Apeldoorn! Die kadernota is gebaseerd op het lokale sportakkoord. “De totstandkoming van het sportakkoord was heel positief”, zegt Nathan Stukker (CDA), wethouder breedte- en topsport (evenementen). “We hebben een actieve sportraad die op een constructieve manier spreekt als belangenbehartiger namens de sportverenigingen. We hebben ambassadeurs gezocht uit het onderwijs, het bedrijfsleven, de sport [oud-volleyballer Bas van de Goor] en de provincie. Zij hebben ervoor gezorgd dat hun achterban deelneemt aan het sportakkoord.”
De kadernota – het ‘sport-DNA’ van Apeldoorn – is uitgewerkt in vier thema’s: een masterplan voor de fysieke infrastructuur, sportstimulering & verenigingsondersteuning, gezonde leefstijl en topsport (en -evenementen). “De kadernota begint bij de basis: sport als middel. Om sportverenigingen goed te laten functioneren, zijn goede locaties nodig en een verenigingsstructuur die toekomstbestendig is. Daarom is de kadernota opgebouwd met hoe de gemeente daarmee een bijdrage kan leveren aan de gezondheid van bewoners, en hoe dit een integraal onderdeel van het beleid van de gemeente wordt.”
Goede sportinfrastructuur
Stukker geeft de infrastructuur als voorbeeld. “De eerste stap is een investeringsbudget waarmee we verenigingen helpen om de locatie op peil te houden en als vereniging te groeien. Een van de doelen daarna is buitenruimte voor iedereen: wij noemen dat Buitenkansen. We hebben dertig schoolpleinen ‘vergroend’ bespeelbaar gemaakt om kinderen uit te dagen buiten te sporten. We leggen per jaar een aantal sportvelden en beweegparken aan. En in het kader van het WK volleybal dit jaar in Apeldoorn gaan we door de stad tijdelijke volleybalvelden neerleggen.”
De initiatieven hebben effect, zegt Stukker. “Van de scholen krijgen we terug dat de schoolpleinen met een programma werken. Kinderen raken enthousiast en spelen meer buiten, waardoor ook het leervermogen van kinderen wordt gestimuleerd. Maar het effect van corona is wel dat minder kinderen sporten dan daarvoor, dus er ligt ook echt een uitdaging.”
Zien sporten is doen sporten?
Apeldoorn zet ook topsport in om zijn bewoners in beweging te krijgen. De gemeente heeft gekozen voor drie kernsporten: atletiek, fietsen en volleybal. Dankzij de A-status van multifunctionele sportaccommodatie Omnisport is dit de enige locatie in Nederland waar Europese- en wereldkampioenschappen baanwielrennen en atletiek mogen worden gehouden. Ook is Apeldoorn een van de drie speelsteden van het WK volleybal voor vrouwen dat in september 2022 plaatsvindt.
Stukker: “Breedtesport kan niet zonder topsport – en andersom. Maar talentontwikkeling is niet alleen vanuit de bond gezien de beste tien sporters eruit pikken. Talentontwikkeling gaat ook over de doorgaande lijn van persoonlijke ontwikkeling in sport en bewegen. We moeten erover nadenken hoe een sportvereniging kan bijdragen aan die doorgaande lijn. Een gesprek dat de gemeente best mag opstarten.”
Apeldoorn in cijfers
De gemeente Apeldoorn heeft ruim 164.000 inwoners, met relatief veel gezinnen met jonge kinderen. In Apeldoorn voldoet 49% van de volwassenen aan de beweegrichtlijnen – iets onder het landelijk gemiddelde. Van de Apeldoorners is 24,1% aangesloten bij een sportvereniging, gelijk aan de cijfers voor heel Nederland. Van de 18-plussers doet 23% aan fitness, 11% aan hardlopen en 3% aan wielrennen; bijna de helft sport wekelijks. (Sportopdekaart, 2020)
De gemeente grijpt het WK in ieder geval aan om in samenwerking met volleybalbond Nevobo en Jongeren op Gezond Gewicht (JOGG) jongeren op evenementen rond het toernooi in contact te brengen met gezonde voeding. Stukker: “Zien sporten is doen sporten. Het is niet meetbaar, maar ik geloof er heilig in dat als je een trackrecord opbouwt waarbij je inwoners jaar op jaar in contact brengt met topsport, dit een positief effect heeft op de uitstraling van de gemeente en de sportbeleving van de inwoners. Ik hoop heel erg dat het nieuwe college en de nieuwe gemeenteraad deze lijn voortzetten.”
Dat laatste zou zonder Stukker gebeuren. Hij verlaat na de verkiezingen de lokale politiek en gaat voor consultant BMC werken.
Ongewenst gedrag in de sport
Met alle lof voor de rol van sport en bewegen in Apeldoorn, is de wethouder zich tegelijkertijd ook bewust van gevaren als ondermijning, racisme, uitsluiting en grensoverschrijdend gedrag. “Laat ik beginnen met te zeggen dat grensoverschrijdend gedrag en uitsluiting moeten worden aangepakt. En ook dat we daar als overheid een rol in hebben. Het is een lastig, maatschappelijk vraagstuk dat door recente misstanden extra in de aandacht staat.”
Stukker onderzoekt hoe de gemeente dat verder moet invullen dan nu al gebeurt. “In Apeldoorn hebben we de bestuurdersacademie, een partij die cursussen aan verenigingen aanbiedt. In hun programma’s zitten trainingen rond dit vraagstuk. Ook hebben we het onderwerp grensoverschrijdend gedrag weer op de agenda gezet. Daarover gaan we binnenkort met de verenigingen in gesprek, op zoek naar een verdiepende aanpak en bijpassende maatregelen.”
Sport is overal
Met de kadernota kan Apeldoorn vooruit, zegt Stukker. “Ik heb het als positief opgevat dat sport nu voor iedereen een belangrijk onderwerp is. Het belang van sport en bewegen voor de gezondheid, als ontmoetingsplek, zie ik nu overal terugkomen. Waar ik nu naar op zoek ben, is de ‘next step’, bijvoorbeeld voor mensen die we nu nog moeilijk bereiken met sport en bewegen. We hebben lokale sport- en beweegakkoorden, maar als we de stap willen maken naar een gezonde levensstijl en preventie voor echt iedereen: wat moeten we dan doen?”
Het is een voor- en een nadeel dat sport nog geen wettelijke taak is, zegt Stukker. “En ik hink op twee gedachten met het idee van zo’n Sportwet. Als gemeente wil je lokaal invulling geven aan wat er speelt en wij delen onderling al heel veel goede voorbeelden en kennis. Ik geloof in de vrijheid die we hebben voor een wijkgerichte aanpak, met de buurtsportcoaches. Maar hoe ga je massa maken? Zou een Sportwet daarin helpen? Dat is een mooie politieke vraag voor de komende jaren.”
Over deze serie
16 maart 2022 zijn de gemeenteraadsverkiezingen. In een serie van vijf artikelen vertellen wethouders over het sport- en beweegbeleid van hun gemeente en hun eigen rol daarin. Lees alle afleveringen:
