Het gemeentelijk sport- en beweegbeleid is breder dan sport alleen. Het beleid wordt vaak ontwikkeld in samenwerking met andere beleidsafdelingen en in interactie met het lokale speelveld. Zo koppelen gemeenten de doelen van het sportbeleid aan gezondheid en de bredere maatschappelijke betekenis van sport en bewegen. Dit zijn enkele conclusies uit de eerste Monitor Lokaal Sportbeleid die het Mulier Instituut in samenwerking met Vereniging Sport en Gemeenten heeft uitgevoerd.
Download hier het eindrapport Monitor Lokaal Sportbeleid: faciliteren, activeren en inspireren
Inzicht in breed aantal onderwerpen
61 procent van de Nederlandse gemeenten gaf in het onderzoek inzicht in de (politieke) aandacht voor sport, het traject van beleidsontwikkeling, de inhoud van beleid, financiële kaders van het beleid en de monitoring en evaluatie van het beleid. Hiermee is voor 2016 een breed inzicht in het gemeentelijk sportbeleid ontstaan en een basis gelegd om toekomstige metingen aan te spiegelen.
Ruime politieke aandacht, nauwelijks ‘nieuw’ sportbeleid
Bij gemeenten is voor sport ruime politieke aandacht, zichtbaar in de aanwezigheid van een wethouder sport en de aandacht voor sport in collegeprogramma’s. Lokaal spelen sportverenigingen een belangrijke rol en landelijk heeft vooral de Brede Impuls Combinatiefuncties invloed gehad. Opvallend is dat sportbeleid maar beperkt in een actuele nota is verankerd. Het aantreden van een nieuw college in 2014 heeft nauwelijks tot nieuw sportbeleid geleid.
Als je als beleidsadviseur binnen je gemeente aan de slag gaat met het formuleren van nieuw beleid dan is de vernieuwde Beleidswijzer Sport en Bewegen wellicht een handig hulpmiddel.
Sport vaker middel dan doel
Met het bevorderen van de gezondheid en het meer in beweging brengen van de samenleving als voornaamste doelen van het sportbeleid, raakt sportstimulering als centraal doel op het tweede plan. De intersectorale samenwerking om tot integraal sportbeleid te komen, draagt bij aan deze verschuiving en maakt dat sport steeds meer ten behoeve van andere thema’s wordt benut.
Bij de ondersteuning van sportaanbieders is een duidelijk streven naar vitale verenigingen en het versterken van kader. Sportstimulering is gericht op jeugd, ouderen en kwetsbare groepen. De combinatiefunctionaris/buurtsportcoach wordt gezien als belangrijke schakel en impuls voor de ontwikkeling van sport in de gemeenten.
Ontwikkelingen in accommodatiebeleid
Bij de beleidsuitvoering gaat het om het voorzien in sportaccommodaties, het ondersteunen van sportverenigingen en sportstimulering. Accommodatiebeleid betreft capaciteitsvraagstukken en thema’s als beheer/onderhoud (privatisering, verzelfstandiging), tarieven, multifunctionaliteit en medegebruik, en verduurzaming. De nadruk ligt op kostenbesparing en verhogen van effectiviteit. De aandacht voor sport en bewegen in de openbare ruimte neemt toe.
Lees ook: 8 inspirerende voorbeelden van hoe gemeenten hun sportaccommodaties inzetten.
Beperkte daling sportbudgetten
Gemeenten ervaren in beperkte mate een daling van het sportbudget. Toch zijn bezuinigingen op sport of kostenbesparingen binnen het sportbeleid actuele thema’s. Dit betekent dat sport weliswaar wordt ontzien, maar bij lokale bezuinigingen niet geheel buiten beeld blijft. Dit kan weleens betekenen dat het hoogtepunt aan sportuitgaven is bereikt en het de komende jaren minder gaat worden.
Lees ook het artikel over wat gemeenten uitgeven aan sport.
Weinig monitoring en evaluatie
Gemeenten hebben beperkt aandacht voor monitoring en evaluatie en tussentijdse bijsturing van beleid. Dit maakt dat onduidelijk is in hoeverre het sportbeleid zijn doelen haalt. Zeker met het oog op de steeds bredere doelstellingen die sport beoogt, is het gewenst om de aandacht hiervoor te vergroten, adviseert het Mulier Instituut. Om in de toekomst ook bij andere afdelingen in beeld te zijn, is het belangrijk dat sport aantoont wat de inzet van sport en bewegen oplevert.
Lees hier hoe je als gemeente je sport- en beweegbeleid kunt evalueren.
Meer lezen? Vind publicaties over gemeentelijke sportbeleid (waaronder veel gemeentelijke sportnota’s) in de Kennisbank Sport en Bewegen.
