Publiek Private Samenwerking: tips voor gemeenten en sportaanbieders

Om lokale sportprojecten en -activiteiten te laten slagen, is samenwerking een voorwaarde. Gemeenten, sportaanbieders, onderwijs en zorginstellingen weten elkaar steeds beter te vinden. Samenwerking met het lokale bedrijfsleven is echter vaak nog onbekend terrein en gaat niet veel verder dan sponsoring. Publiek Private Samenwerking (PPS) is een meer intensieve vorm van samenwerking met het bedrijfsleven. Het betekent tijdelijk samen optrekken om individuele organisatiedoelen, gezamenlijke samenwerkingsdoelen en maatschappelijke doelen te behalen.

Wat is publiek private samenwerking?

Oorspronkelijk komt de term PPS uit de bouwwereld. Bij de aanbesteding van grote infrastructurele projecten maakte de overheid aanvullende (maatschappelijke) afspraken met de commerciële uitvoerder van het project. Die vorm van samenwerking slaat over naar andere sectoren, zoals de sport. Kern is dat zowel publieke als private partijen, met verschillende doelstellingen, belangen en maatschappelijke functies, samenwerken. Daarbij profiteren ze van elkaars sterke punten. Met publieke partners worden vaak overheidsorganisaties bedoeld. Maar ook maatschappelijke organisaties die de sociale of ideële belangen van specifieke doelgroepen behartigen, zoals sportverenigingen, kunnen een partnerschap met het bedrijfsleven aangaan.

Waarom kiezen voor PPS?

De landelijke nota gezondheidsbeleid uit 2011 geeft antwoord op die vraag: ‘Over sommige omgevingsfactoren heeft de overheid direct zeggenschap, over de meeste echter niet. Daarom is ook inzet van private partijen van groot belang.’

Een lokaal maatschappelijk probleem is dan ook veelal de aanleiding voor een PPS. Betrokken partijen voelen zich allemaal probleemeigenaar, maar zijn niet direct – of niet alleen – verantwoordelijk voor de oplossing. Een voorbeeld is wangedrag van jongeren dat zich uit op sportvelden, maar dat ook leidt tot vernielingen in winkelcentra. Zowel de sportvereniging als de winkeliers als de gemeente hebben er belang bij om de ongewenste effecten van dat gedrag (minder sportplezier, kosten door vernielingen, onveilige buurt) te beperken. Door de krachten te bundelen kan het vraagstuk vanuit ieders expertise aangepakt worden. Een PPS draagt zo bij aan breed maatschappelijk draagvlak.

Redenen voor sportclubs om samen te werken

• Een PPS geeft toegang tot kennis en netwerkcontacten. Een marketingbureau heeft bijvoorbeeld kennis over hoe een sportorganisatie haar aanbod beter aan kan laten sluiten op nieuwe doelgroepen. Een financiële instelling kan menskracht leveren om de financiële huishouding van een sportstimuleringsproject beter in te richten. En een bedrijf kan via de ondernemersvereniging bestuurders van een sportvereniging introduceren in zijn bedrijfsnetwerk.
• Sportorganisaties kunnen hun communicatiekracht vergroten door via bedrijven gebruik te maken van ruimte in media, winkels, websites, jaarverslagen en andere communicatiekanalen. Daarnaast kunnen bedrijven advies geven over de communicatie-uitingen van sportorganisaties.
• Sportorganisaties kunnen profiteren van interventies die de bedrijven zelf hebben ontwikkeld. De recente AH-sportweken in Utrecht zijn een voorbeeld daarvan, waarbij het spaarsysteem van Albert Heijn gebruikt wordt om klanten te laten sparen voor gratis proeflessen bij sportclubs.
• Sportorganisaties kunnen behoefte hebben aan aanvullende financieringsbronnen of vervolgfinanciering van activiteiten na afloop van een projectfinanciering.

Redenen voor bedrijven om samen te werken

• PPS biedt bedrijven een kans om MVO-beleid (maatschappelijk verantwoord ondernemen) op thema’s als gezondheid, participatie en integriteit te versterken en lokale uitstraling te geven.
• Bedrijven hebben soms al sponsorrelaties met de sportclubs. PPS biedt de kans om versnipperde sponsoring te bundelen en krachtiger te maken.
• Bedrijven kunnen iets terugdoen voor de wijk waarin ze gevestigd zijn of de sportclub waarvan hun medewerkers lid zijn. Hun medewerkers zijn de ouders van toekomstige werknemers.
• Medewerkers van bedrijven worden actief bij het thema, bijvoorbeeld gezondheid, betrokken. Dat zorgt voor bewustwording binnen het bedrijf.
• Een PPS stelt bedrijven in staat om met creatieve en innovatieve oplossingen te experimenteren en geeft toegang tot bestaande en nieuwe doelgroepen.
• Bedrijven zien PPS vaak als een middel om hun concurrentiepositie te versterken. Een PPS kan de zichtbaarheid en positionering van een onderneming positief beïnvloeden.
• Een PPS maakt activiteiten op het gebied van MVO concreet en dat is goed voor het imago en de werknemerstevredenheid.

Grenzen vaststellen

Door de verschillen tussen publieke en private organisaties is de kans op spanningen uiteraard ook aanwezig en is een start niet altijd gemakkelijk. Dit vraagt vanaf het begin aandacht. Zo is het belangrijk om duidelijke afspraken te maken over de bijdrage, coördinatie en betrokkenheid van alle partijen. Baken met elkaar de scope van de samenwerking goed af. Een PPS is een tijdelijke organisatievorm die eindigt op de einddatum die contractueel is vastgelegd, of eindigt als de doelen behaald zijn.

10 tips om te starten met een PPS

Kenniscentrum Sport en Sport & Zaken stelden samen tien succesfactoren op voor sportverenigingen om een goede samenwerking met bedrijven op poten te zetten.

1. Weet als vereniging wat je visie en ambitie zijn. Wat wil je zijn en bereiken, voor je leden, maar ook voor je omgeving?
2. Doe inspiratie op bij andere projecten en samenwerkingsverbanden tussen sportaanbieders en bedrijven.
3. Ken je sterke punten en bedenk wat jij te bieden hebt voor bedrijven. Presenteer dit bijvoorbeeld bij de lokale ondernemersvereniging, dan bereik je meerdere bedrijven tegelijk.
4. Ga op zoek naar een enthousiaste kartrekker binnen je vereniging. Kies iemand die begrijpt dat bedrijven meer te bieden hebben dan alleen geld. Iemand die affiniteit heeft met het bedrijfsleven en misschien al ervaring heeft op dit gebied.
5. Maak een lijstje met bedrijven die interesse kunnen hebben in samenwerking met jouw sportorganisatie, neem contact op met bedrijven en ga het gesprek aan. Of organiseer een ontmoeting tussen meerdere lokale sportverenigingen en bedrijven.
6. Zet vooroordelen over je potentiële (commerciële) samenwerkingspartner overboord. Ga in gesprek en stel je open. Vertel over je dromen, je visie, je belangen en de dingen waar je tegenaan loopt.
7. Werk samen vanuit een behoefte en zoek aansluiting bij de wensen van het bedrijf. Door de verschillen in doelen en belangen is samenwerking niet altijd logisch voor verenigingen, maar ook niet voor bedrijven.
8. Presenteer het aanbod aantrekkelijk en professioneel richting (potentiële) bedrijven.
9. Maak duidelijke plannen en afspraken, en besteed ook aandacht aan monitoring en evaluatie.
10. Zorg voor continuïteit, door werknemers op sleutelposities (hoger management) te laten ervaren wat je vereniging te bieden heeft, en investeer in de relatie, ook als de samenwerking goed verloopt.

Ter afsluiting

PPS is een vorm van samenwerking met het bedrijfsleven waarbij er met gesloten beurzen aan een gezamenlijk doel wordt gewerkt. Er is sprake van gelijkwaardigheid en gezamenlijke belangen. Dit vergroot de kans op het behalen van individuele en gezamenlijke doelen. Voor zowel sportorganisaties als bedrijven zijn er meerdere voordelen te halen uit PPS. Daarmee is PPS een vorm van samenwerking die zeker de moeite waard is om te verkennen als sportorganisaties en bedrijven ambities hebben om een bijdrage te leveren aan maatschappelijke vraagstukken.

Dit artikel verscheen eerder in het blad SPORT Bestuur en Management.