Wat maakt urban sport populair?
Urban sporters typeren urban sports als ongeorganiseerd en vrij. “Het is een uiting van plezier, cultuur en expressie”, weet onderzoeker Tamara van Batenburg. Ook het inclusieve karakter is illustrerend voor urban sports, iedereen is welkom, jong én oud. De passie voor hun sport is wat hen verbindt. Daar bovenop ervaren urban sporters zowel op fysiek als mentaal vlak een positief effect. Het is goed voor de conditie, je kunt er je gedachten mee verzetten en je emoties er een plek mee geven.
Populair onder jongeren
Er is vaak weinig voor nodig om in de buurt, met wie je maar wilt en wanneer je maar wilt te sporten. De vetste trucs leer je zelf. Niet omdat het moet van een trainer, maar omdat je dat zelf wilt. Die laagdrempeligheid en vrijheid trekken vooral veel jongeren aan. In het bijzonder kinderen vanaf tien jaar voor wie het verenigingsleven met alle verplichtingen en bijkomende kosten minder aantrekkelijk is, weet onderzoeker Dave Bruggeling. Dat is ook net de leeftijdscategorie waarbij er in de georganiseerde sport een zogenoemde ‘drop out’ te zien is. Om deze tieners aan het sporten te krijgen – en te houden – kunnen volgens de onderzoekers urban sports ingezet worden.
Toch kan er een kleine kanttekening geplaatst worden bij het vrije karakter. Sommige sporten kunnen bijvoorbeeld alleen op specifieke locaties worden beoefend. Ook worden er lessen gegeven – bijvoorbeeld in skaten, steppen, dance, freerunnen – die meestal op vaste tijden plaatsvinden.
Gemeenschapsgevoel boven competitiedrang
Een ander veelbetekenend aspect is dat het gemeenschapsgevoel boven de competitiedrang staat. Natuurlijk willen de sporters van elkaar winnen wanneer ze meedoen aan competities, maar daarbuiten is het minder belangrijk. Deze community en lifestyle aspecten rondom urban sports zijn van enorm belang. Zo werd ontdekt dat de sporters tijdens het beoefenen veel nieuwe mensen leren kennen. Willen ze zich ontwikkelen, dan kunnen ze altijd wel bij iemand terecht voor tips en tricks. Het samen ondernemen van dergelijke sporten motiveert bovendien extra om het te doen.
Stigma’s rond urban sports
Ondanks de toenemende populariteit van urban sports, geeft een aantal van de sporters tijdens de interviews aan dat zij nog steeds een bepaald stigma ervaren rondom de term urban sports. Daardoor zijn zij zelf ook minder snel geneigd de term te gebruiken. Redenen zijn onder andere de vaak negatieve (en vaak onterechte) relaties die anderen leggen met overlast en graffiti.
Olympisch succes?
Ook het Internationaal Olympisch Comité (IOC) is zich bewust van de toenemende populariteit van urban sports. Zo werden de Winterspelen de afgelopen edities al verrijkt met nieuwe sporten en onderdelen. Tijdens de spelen in Tokio zouden skateboarden en klimmen voor het eerst op het programma staan. Een deel van de geïnterviewden denkt dat het ‘olympificeren’ van de sporten het positieve beeld over deze sporten vergroot. Ook denken sommigen dat de geformaliseerde urban sports parallel kunnen bestaan naast de ‘vrije’ tak van die sporten.
Maar een ander deel kijkt daar anders tegenaan. Zo staan zij er huiverig tegenover, omdat zij vrezen dat het een deel van de vrijheid en creativiteit zal wegnemen.
Wat zouden urban sporters graag willen?
Het Rotterdamse onderzoek naar urban sports geeft inzicht in de wensen van de sporters en daarmee samenhangend lessen voor gemeenten om de sporten te stimuleren. Een belangrijk aspect om daarin te voorzien zijn de locaties. Want hoewel urban sports oorspronkelijk buiten worden beoefend, groeit de behoefte aan (meer) overdekte locaties. De meeste urban sports zijn namelijk behoorlijk seizoensgebonden, in de herfst en winter wordt er aanzienlijk minder buiten gesport dan in de lente en zomer.
Om hun favoriete sport(en) het hele jaar door te kunnen beoefenen, hebben urban sporters vooral behoefte aan meer indoorvoorzieningen. “Liever niet te groot, maar juist op meerdere locaties verspreid door de stad en met ruimte om meerdere sporten te combineren”, laat een van de respondenten weten. Zo heeft iedereen ‘in de buurt’ een locatie en de nodige variatie, aangezien de sporters doorgaans meerdere vormen van urban sports beoefenen.
De locaties zijn heel waardevol, het zijn vaak meer dan ‘alleen’ sportlocaties. Het zijn ontmoetingsplekken voor jongeren en worden ervaren als positieve plekken waar zij kunnen samenkomen en hun energie kunnen kanaliseren. Toch zijn er nog genoeg kansen bij het opzetten van deze locaties. De urban sporters gaven de volgende wensen aan:
- Mixed environments: plaatsen waar je meerdere (urban) sporten kan doen.
- Meer locaties voor calisthenics. Eenvoudige uitbreiding van bestaande locaties zou in deze wens al voorzien.
- Meerdere kleine locaties verspreid over de stad.
- Meer overdekte locaties, buiten of binnen.
- Binnen locaties wat betreft prijs aantrekkelijker/toegankelijker maken voor jongeren.
- Openbare watertappunten.
Urban sports in Rotterdam
Rotterdam wordt ervaren als een skatebare stad met een zeer levendige scene. De havenstad is een vrij geasfalteerde stad en vormt daarmee een uitermate geschikt decor voor urban sports als skateboarden en steppen. Ook sporters van buitenaf vinden om die reden hun weg naar de Maasstad, ontdekten de onderzoekers.
Ook de verschillende (type) evenementen die in Rotterdam worden georganiseerd, dragen bij aan het positieve imago van de stad onder de sporters. Zo worden er elk jaar diverse multidisciplinaire, straatvoetbal, dance en skate evenementen georganiseerd. Waaronder het populaire Het Rotterdam Street Culture Weekend (RSCW).
Volgens de geïnterviewden doet de gemeente Rotterdam het goed op het gebied van urban sports, al helemaal in vergelijking met andere steden. Zo betrekt de gemeente de doelgroep bij het organiseren van evenementen en het opzetten van locaties. Het vernieuwde skatepark bij Westblaak ‘skateland’ is hier een mooi voorbeeld van.
Als het aan de gemeente ligt, blijft Rotterdam deze koers doortrekken. “Urban sports passen als geen ander bij een rauwe sportstad als Rotterdam”, vertelt Sven de Langen, wethouder Sport. “Het is stoer, grensverleggend en wint steeds meer aan populariteit. Investeren in urban sports is investeren in de weerbaarheid en gezondheid van vele Rotterdammers. Dit onderzoek onderstreept nog eens onze ambities om voorop te lopen in de ontwikkelingen rond urban sports.”
Wat kunnen gemeenten doen om urban sports te stimuleren?
Voor gemeenten liggen er veel kansen om de sportparticipatie van jongeren in hun gemeente te verhogen. De volgende tips zijn afkomstig van de doelgroep zelf en bieden kansen voor alle gemeenten die meer willen inzetten op urban sports:
- Samenbrengen van verschillende sub-communities om tot een gezamenlijk gedragen plan te komen. Dit kan zijn voor de organisatie van evenementen of voor het opzetten van nieuwe locaties.
- Betrekken van de community bij de uitvoering van plannen.
- De weg naar de uitvoering van plannen makkelijker en toegankelijker maken.
- Meer evenementen; dat hoeven niet per se hele grote evenementen te zijn.
- Vergroot het aanbod op scholen.
- Maak de sport toegankelijker voor mensen die minder goed bedeeld zijn.
- Benader jongeren via social media.
- Bijdragen aan een positief imago van urban sporters.
- Meer aandacht voor vrouwelijke urban sporters.
Wil jij meer inzicht krijgen in het onderzoek van Dave Bruggeling en Tamara van Batenburg over urban sports in Rotterdam? Klik hier voor het onderzoek, factsheet of video (lange versie en korte versie).
