Over deze serie
De Sustainable Development Goals (SDG’s) zijn 17 duurzame ontwikkelingsdoelen. Ze zijn door de Verenigde Naties (VN) vastgesteld als de nieuwe mondiale duurzame ontwikkelingsagenda voor 2030. Sport en bewegen kunnen bijdragen aan deze doelen op het gebied van armoede, onderwijs, gelijkheid en klimaatverandering.
Wordt sport als middel op waarde geschat en goed toegepast? Dit vierluik laat zien hoe je als gemeente met lokaal sportbeleid aansluiting kunt vinden bij de ontwikkelingsdoelen.
- Met sport en bewegen bijdragen aan de Sustainable Development Goals
- Sport en SDG’s: bestrijding van armoede en ongelijkheid
- Sport en SDG’s: gezondheid en onderwijs
- Sport en SDG’s: duurzaamheid en de economie
Steeds meer gemeenten doen mee
Gemeenten zijn bij uitstek geschikt om een impuls te geven aan de duurzame ontwikkelingsdoelen. Het belangrijkste blijft: met gezamenlijke inspanningen kun je als gemeente ook op kleinschalig niveau een belangrijke bijdrage leveren aan een betere wereld.
Steeds meer gemeenten hebben de SDG’s dan ook verbonden aan hun gemeentelijk beleid. Begin 2022 hebben 117 gemeenten zich aangesloten bij Gemeenten 4 Global Goals, van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Hierin wil de VNG zoveel mogelijk gemeenten inspireren en ondersteunen om de SDG’s te realiseren. Op het platform staan verschillende voorbeelden hoe gemeenten zich inzetten om SDG’s te bereiken. In de lokale coalitieakkoorden 2018-2022 benoemde slechts 11% van de gemeenten deze doelen[1].
Handleiding voor bestuurders
Voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2022 riep de VNG op om de SDG’s als richtinggevend kader voor duurzaamheid en brede welvaart te gebruiken in de coalitieakkoorden voor 2022-2026[2]. Ze roepen de nieuw te vormen colleges op om de SDG’s als referentiekader te gebruiken in het beleid. De VNG heeft voor bestuurders een handleiding gemaakt waarbij concrete voorbeelden staan per SDG om dit in het beleid toe te passen[3].
Doelen vertalen naar concrete acties
Het CBS heeft een monitor in Nederland uitgevoerd in 2022, waarbij de SDG’s worden geëvalueerd. Hieruit blijkt dat onder andere de SDG’s geen armoede (1), geen honger (2), kwaliteitsonderwijs (4), gendergelijkheid (5), en klimaatactie (13) een positieve ontwikkeling hebben doorgemaakt tussen 2014 en 2021.
De SDG’s industrie, innovatie en infrastructuur: mobiliteit (9), ongelijkheid verminderen: financiële houdbaarheid (10), duurzame steden en gemeenschappen: wonen en leefomgeving (11) en leven op het land (15) raken juist verder verwijderd van het doel[4]. Ten opzichte van Europa is in Nederland wat te winnen op klimaatactie (SDG 13), terwijl in Nederland op zich wel een positieve trend zichtbaar was[4]. Nederland is wel opgeschoven naar de middenpositie, terwijl Nederland zich eerst bij de laatste van Europa bevond bij deze SDG.
PwC toont in een evaluatie dat Nederland nog veel vooruitgang kan behalen in de ontwikkeling van de SDG’s. Bijvoorbeeld door SDG’s een integraal onderdeel te laten zijn van het beleid, snel zelf aan de slag te gaan en inspiratie op te doen bij organisaties die al veel verder zijn[1]. Met een monitor op de website waarstaatjegemeente.nl is met een set indicatoren per SDG de voortgang op lokaal niveau bij te houden.
Sport en bewegen als katalysator
Een groeiend aantal gemeenten heeft structurele aandacht voor de duurzame ontwikkelingsdoelen. Welke bijdrage kunnen sport en bewegen op lokaal niveau leveren bij de realisatie van deze doelen?De VN onderkennen het belang van sport en bewegen als instrument om de wereld beter te maken. Zij pleiten voor een prominentere rol van sport en bewegen om de SDG’s te realiseren. Een eerste stap is om het potentieel van sport en bewegen te verbinden aan de SDG’s die in het lokale beleid worden verankerd. Voor de ene SDG is de bijdrage van sport en bewegen logischer dan voor de andere. Zo is de link met gezondheid (goede gezondheid en welzijn, SDG 3) en sport en bewegen makkelijk te maken. Voor de bijdragen aan ongelijkheid verminderen of klimaatactie is wat meer uitleg nodig.
Elkaar inspireren
Onderzoeken laten zien dat sport en bewegen een positieve betekenis hebben voor de sociaal-economische doelstellingen van een gemeente. Het blijft nog zoeken wat de daadwerkelijke bijdrage is aan SDG’s. Dat vraagt om een integrale aanpak, zodat sport en bewegen gericht zijn in te zetten om in de gemeente een bijdrage te leveren aan de SDG’s. Belangrijk hierbij is om niet te lang te wachten, de SDG’s een centrale plaats te geven in het gemeentelijk beleid, keuzes te maken voor kansrijke projecten en samenwerken op de verschillende beleidsterreinen om maximaal bij te dragen aan de ontwikkelingsdoelen. Het belangrijkste is om met elkaar voorbeelden te delen zodat in de samenleving de aansluiting kan worden gevonden.
Meer informatie
- SGD Nederland: Alles over de Sustainable Development Goals
- Kenniscentrum Sport & Bewegen: Sport and the Sustainable Development Goals
- Kenniscentrum Sport & Bewegen: Enhancing the contribution of sport to the Sustainable Development Goals (2017)
- SDG Fund: UN presents a new toolkit for action on how sports can contribute to achieve SDGs
Bronnen
- PWC. Toepassing van SDG’s door Nederlandse organisaties. PWC; 2019. Geraadpleegd van: https://www.pwc.nl/nl/actueel-publicaties/assets/pdfs/pwc-sdg-booster-2019.pdf. [Op 18 maart 2022].
- VNG. Een duurzaam coalitieakkoord met Global Goals als kompas. Geraadpleegd van: https://vng.nl/nieuws/een-duurzaam-coalitieakkoord-met-de-global-goals-als-kompas
- VNG. De Global Goals in het gemeentelijk beleid. [Internet]. Geraadpleegd van: https://vng.nl/publicaties/de-global-goals-in-het-gemeentelijk-beleid. [Op 16 maart 2022].
- CBS. Duurzame ontwikkelingsdoelen; SDG’s in Nederlandse context; 2022. Geraadpleegd van: https://www.cbs.nl/nl-nl/dossier/brede-welvaart/monitor-brede-welvaart-sustainable-development-goals-2022/sdg-s/samenvatting [Op 18 maart 2022].
