Voor beleidsmedewerkers sport en bewegen is het een uitdaging om sport, spelen en bewegen in het vizier te krijgen bij diegenen die over de omgevingsvisie gaan in de gemeente. Een inleiding en stappenplan om aan tafel te komen bij het opstellen van een omgevingsvisie is te vinden in dit artikel: De beweegvriendelijke Omgevingswet: een overzicht. De Handreiking sport, bewegen en de Omgevingswet (VSG) laat zien welke kansen de Omgevingswet biedt voor gezonde activiteiten als sport, spelen en bewegen. De handreiking bevat een stappenplan voor het werken met de Omgevingswet en een zestal gemeentelijke voorbeelden.
Aanvullend op die voorbeelden heeft Kenniscentrum Sport & Bewegen nog enkele voorbeelden omschreven die inzoomen op kleinere gemeenten:
- Beweegvriendelijke omgeving in omgevingsvisies van kleine gemeenten
- Ontwerp omgevingsvisie in Staphorst
- Burgerparticipatie in de gemeente Beverwijk
- Bentelo, een dorp in het groen
Instrumenten en publicaties
Hieronder volgen instrumenten en publicaties die kunnen helpen bij het opstellen van een omgevingsvisie, programma’s, omgevingsplannen en omgevingsvergunningen waarbij aandacht is voor lopen, fietsen, spelen, bewegen en sporten in een beweegvriendelijke omgeving.
E-book ‘Bouwstenen van de beweegvriendelijke omgeving’ (Kenniscentrum Sport & Bewegen)
Het e-book ‘Bouwstenen van de beweegvriendelijke omgeving’ geeft handvatten aan beleidsmakers van gemeenten over de beweegvriendelijke omgeving en de vertaling daarvan naar instrumenten van de Omgevingswet. De werkzame mechanismen van een beweegvriendelijke omgeving worden met voorbeelden vertaald naar omgevingsvisies, programma’s en omgevingsplannen. Het document biedt ook inzicht in bouwstenen voor een beweegvriendelijke omgeving op diverse schaalniveaus (woonplaats, wijk en straat) en geeft op verschillende schaalniveaus diverse ontwerpprincipes voor een beweegvriendelijke omgeving, onderverdeeld in actief verplaatsen, recreatief bewegen en sportief bewegen.
Inspiratiedocument ‘Fietsen en lopen in een beweegvriendelijke Omgevingswet’ (CROW)
Fietsen en lopen kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan uitdagingen op het gebied van ruimte, maar ook op het thema gezondheid en andere sociale opgaven. Dit document van CROW/Tour de Force geeft een aantal inspirerende voorbeelden die laten zien hoe het stimuleren van fietsen en lopen is te integreren in de omgevingsvisie, de programma’s en het omgevingsplan, inclusief teksten die je direct kunt gebruiken.
Inspiratiedocument ‘Buitenspelen in een beweegvriendelijke Omgevingswet’ (Kenniscentrum Sport & Bewegen)
Ieder kind wil graag buitenspelen, maar niet ieder kind heeft de mogelijkheid hiertoe. Dit inspiratiedocument bevat achtergrondinformatie over de urgentie en biedt onderbouwing waarom er aandacht moet zijn voor buitenspelen. Ook geeft het voorbeelden over hoe buitenspelen in de omgevingsvisie, het programma en de omgevingsplannen kan worden opgenomen. Tot slot is er aandacht voor de – binnen de Omgevingswet vereiste – burgerparticipatie. Het op een goede manier betrekken van de jeugd en hun ouders leidt tot een beter resultaat.
Artikel ‘De bouw van sportvoorzieningen vereist een omgevingsvergunning’ (Kenniscentrum Sport & Bewegen)
Veel zal veranderen zodra de Omgevingswet wordt ingevoerd, ook omtrent het aanvragen van een omgevingsvergunning. Dit artikel beschrijft, met behulp van een voorbeeld over het aanleggen van nieuwe sportvoorzieningen, wanneer een omgevingsvergunning nodig is, welke typen omgevingsvergunningen er zijn en wat de wijze van aanvragen en verlenen van de vergunning binnen de nieuwe praktijk van de Omgevingswet inhoudt.
Publicatie ‘Toegankelijkheid en Omgevingswet’ (CROW)
Niet iedereen kan zich even gemakkelijk verplaatsen of reizen. Mensen met een beperking hebben soms moeite om zich in de openbare ruimte te verplaatsen. Een goede toegankelijkheid is voor hen essentieel. Deze publicatie van CROW geeft een overzicht van van de belangrijkste instrumenten in de Omgevingswet en hoe je die kunt toepassen op de onderwerpen mobiliteit en toegankelijkheid.
Publicatie ‘Gezondheid in de omgevingsvisie’ (GezondIn)
GezondIn omschrijft in deze publicatie een vijftal voorbeelden van gezondheid in gemeentelijke omgevingsvisies. Ook beschrijven de auteurs vijf relevante aandachtspunten voor inhoud en proces tegen de achtergrond en het doel van de Omgevingswet. De mogelijkheden die het instrumentarium van de Omgevingswet biedt om aandacht te besteden aan gezondheid en gezondheidsachterstanden worden zichtbaar gemaakt.
Handreiking ‘Gezonde leefomgeving in het omgevingsplan’ (GGD GHOR)
De GGD GHOR heeft eerder op het platform Gezonde Leefomgeving de Kernwaarden Gezonde Leefomgeving geformuleerd. De Handreiking ‘Gezonde Leefomgeving in het omgevingsplan’ biedt handvatten hoe deze kernwaarden zijn te vertalen naar planregels in omgevingsplannen. Het laat zien dat het veelal goed mogelijk is om ‘gezondheid’ door te vertalen naar het omgevingsplan.
Informatieblad ‘Omgevingswet: Kansen voor wandelen’ (Wandelnet)
In de nieuwe Omgevingswet vallen ‘routenetwerken voor wandelen’ voor het eerst officieel onder de definitie van ‘infrastructuur’. Dat biedt nieuwe kansen om letterlijk meer ruimte te maken voor de mens te voet. Het informatieblad ‘Omgevingswet en Wandelen’ van Wandelnet geeft tips, achtergrondinformatie en feiten over hoe en waarom wandelen opgenomen moet worden in de omgevingsvisie en het omgevingsplan.
Whitepaper ‘Kansen die de Omgevingswet biedt voor een beweegvriendelijke omgeving’ (BIOR Noord)
Voor het netwerk Beweegvriendelijke Inrichting Openbare Ruimte in Noord-Nederland (BIOR-Noord) hebben SportDrenthe, Huis voor de Sport Groningen en Hanzehogeschool Groningen een whitepaper samengesteld met kansen en voorbeelden voor een beweegvriendelijke omgeving.
Handreiking Sport, bewegen en de Omgevingswet (Vereniging Sport & Gemeenten)
De Handreiking Sport, bewegen en de Omgevingswet is een praktisch hulpmiddel voor beleidsmedewerkers om mee aan de slag te gaan, zodat sport en bewegen de plek binnen de ruimte krijgt die het verdient. Naast een stappenplan komen enkele voorbeelden uit gemeenten aan bod. Bekijk de samenvatting.
