1. Locatie
Voor een outdoor beachsportveld zijn bijna alle soorten ondergrond geschikt. Of het nu zandgrond, klei of asfalt is. Let wel op dat een veld niet te dicht bij bomen wordt aangelegd. De bladeren, vruchten of zaden die bomen verliezen, maken het onderhoud een stuk tijdrovender en kostbaarder.
Bij het kiezen van een locatie is het belangrijk dat een outdoor beachsportveld niet vol in de wind komt te liggen. Ook is het slim om rekening te houden met mogelijke geluidsoverlast en sociale veiligheid. Soms betekent dat dat een locatie in het zicht met veel aanloop de voorkeur heeft, en soms juist een locatie wat verder van woningen. Neem de wensen van de buurtbewoners mee in een dergelijk proces. Arnoud Wildschut geeft aan dat gemeenten vaak een plek kiezen bij bestaande sportlocaties, omdat er dan al voorzieningen zijn als kleedruimte, kantine en parkeerplaatsen. Houd er rekening mee dat outdoor beachvelden niet te combineren zijn met schaats- of skeelerbanen en gravel tennisvelden.
De meeste outdoor beachsportvelden zijn niet in de winter te gebruiken omdat het zand dan te koud wordt. Wel is het mogelijk om er een (tijdelijke) overkapping te plaatsen. Zo werkt Beachsport Vereniging Werkendam met verwarmd zand buiten (10 graden Celsius), waar de vereniging in de winter een tent overheen plaatst. Wind en regen hebben dan geen invloed.
2. Aanbod van sport(en)
De verschillende sporten die je wilt aanbieden, en het niveau waarop gespeeld gaat worden, bepalen het programma van eisen voor de beachsportaccommodatie. Ook is de aard van de locatie (tijdelijk of vast) bepalend voor de eisen.
Standaardkeuzes
- De afmetingen van het speelveld zijn afhankelijk van de keuze aan beachsporten die je op die locatie wil aanbieden:
- Beachkorfbal (20×10 meter)
- Beachhandbal (27×12 meter)
- Beachhockey (30×20 meter)
- Beachsoccer (35-37×26-28 meter)
- Beachrugby (60×35 meter)
Verschillende sportbonden (beachhandbal, beachvolleybal, beachkorfbal) hebben hun eigen handboeken of brondocumenten waar een accommodatie aan moet voldoen. De netsporten (beachvolleyball, beachtennis, footvolley, airbadminton) zijn goed met elkaar te combineren op eenzelfde veld (16×8 meter). Maar voor het combineren van deze netsporten met andere sporten kost het ombouwen van het veld tijd en geld. Dan zijn aparte velden praktischer (zoals in Emmen).
- Het type zand dat je gebruikt, heeft invloed op het spel, maar kan ook effect hebben op je kleding. Sport op hoog niveau vraagt om zacht zand, maar dat maakt het ombouwen lastiger. Een veldje ombouwen kost voor twee personen met ervaring minimaal 20 minuten. Hoe fijner het zand, hoe moeilijker het is om een kuil te graven. Een beachsportveld heeft een hoogte van minimaal 40 centimeter zand nodig.
- Het afvoeren van zand kan kostbaar zijn. In plaats van afvoeren kun je het ook gebruiken voor een zandwal rond het beachsportveld of voor een tribune.
- De randafwerking van het speelveld is belangrijk om het wegwaaien van zand te beperken en wegrollende ballen op te vangen (0,80-1,20 centimeter). Gebruik hekwerk of boarding met een contrastkleur en beperk het aantal ballenvangers (hoge hekken). De opsluitbanden, van bijvoorbeeld beton, worden idealiter buiten het hek geplaatst om risico op blessures te verminderen.
Optionele keuzes
- Overdekking of overkapping voor in de herfst en winter. Het afdekken van het zand in de herfst en winter met fijnmazige netten (gaasdoek) is slim: dit borgt de kwaliteit van het zand, en voorkomt dat het veld verandert in een openbare kattenbak. Om tijdens de herfst en winter nog gebruik te maken van het beachsportveld, zijn er verschillende dakconstructies:
- Een verwijderbaar dak, zodat het veld ook in de zomer gebruik wordt (indoorhallen worden in de zomer niet gebruikt).
- Een opblaashal van 7 tot 9 meter hoogte (zoals in Groningen). Let op: hoe hoger de hal, hoe windgevoeliger het is.
- Een constructie van hout met flexibel zeil.
- Een aluminium tent waarbij overkapping tijdelijk kan worden weggehaald (zoals in Werkendam).
- Drainage/wateropvang is soms noodzakelijk. Let op: graaf je dieper dan 50 centimeter, dan geldt andere wetgeving.
- Verlichting is een optie als je ook ’s avonds gebruik wil maken van het veld. Let wel op dat je geen lichthinder veroorzaakt.
- Duurzame materialen zijn goed om in je overweging mee te nemen. Gemeenten willen graag een onderhoudsvriendelijke omgeving, maar ook duurzame materialen.
- Opslag van sportmaterialen verdient ook aandacht. Denk aan bijvoorbeeld een container voor ballen, netten en rackets.
- Overige faciliteiten zoals horeca, sanitair, kleedruimte en tribunes.
3. Activatie en onderhoud van beachsportaccommodatie
Het succes van een beachsportaccommodatie wordt niet alleen bepaald door de keuze van een locatie en het programma van eisen ten aanzien van de aanleg. Belangrijk zijn ook de activatie, de organisatie en het beheer van het beachsportaccommodatie.
Voorbeeld beachvelden in openbare ruimte in Ede
Het beachvolleybalveld op het sportpark Peppelensteeg ligt achter het zwembad en is vrij toegankelijk voor iedereen. Buurtsportcoach Danny Fluit geeft aan dat de vrije toegang eerder heeft geleid tot vandalisme (net kapot of gestolen, hek kapot, glas en peuken in het zand). De gemeente is verantwoordelijk voor het onderhoud en het zand zeven of aanvullen kost tijd en geld. De volgende oplossingen zijn bedacht:
- Het net wordt binnen in de opslag bewaard, gebruikers kunnen het na het zetten van een handtekening gratis ophalen. Een mogelijke consequentie hiervan is dat het spontane gebruik van het veld afneemt.
- Het beachvolleybalveld heeft verlichting gekregen zodat mensen er ook ’s avonds gebruik van kunnen maken. Door op een knop te duwen, gaat het licht voor een half uur aan.
- Straathoekwerk houdt toezicht en controle.
- Achter het veld is een Jongeren OntmoetingsPlek (JOP) gerealiseerd: bedoeld om te voorkomen dat de jeugd op het beachsportveld rondhangt en overlast veroorzaakt.
De buurtsportcoaches in Ede organiseren soms sport- en beweegactiviteiten op het naastgelegen sportveld en de skateplek. Ze gebruiken dan ook het beachvolleybalveld. Op beide plekken is een QR-code aanwezig, die doorverwijst naar filmpjes met voorbeelden van hoe het veld te gebruiken is (Scan & Play). Ook is er iemand voor twee dagen per week aangesteld om sport en bewegen te stimuleren en het gebruik van de beachsportvelden te monitoren.
Achter de Van der Knaaphal in Ede ligt een ander beachvolleybalveld. Deze wordt vaker gebruikt dan die bij het zwembad door onder andere de opleiding Sport & Bewegen van de aangrenzende hogeschool. Beide veldjes liggen dus achter een groot gebouw en dat zou gebruikers kunnen afschrikken in verband met sociale veiligheid.
Voorbeeld beachvelden van Beachvolleybalvereniging Nuovo in Oosterbeek
Ten tijde van het WK beachvolleybal in 2016 zorgde de provinciale subsidie ervoor dat sportpark De Bilderberg een aanvraag kon doen om een beachsportveld aan te leggen ter grootte van vier beachvolleybalvelden, meldt Ineke Kalkman van volleybalvereniging Nuovo Oosterbeek (120 leden). Het beachsportpark is eigendom van de gemeente Renkum, maar de vereniging heeft recht van opstal en doet het beheer.
De vereniging vraagt een apart lidmaatschap voor het gebruik van beachsportpark. De 60-80 leden spelen ’s avonds op maandag, dinsdag, woensdag en donderdag met een groep van maximaal 20 spelers. Op zaterdag is er vrije toegang voor alle leden en de gehele jeugd van Nuovo traint zes weken in de zomer buiten. Ineke merkt op dat de recreanten van Nuovo en de wedstrijdspelers, die doorgaans in een andere sporthal zaalvolleybal spelen, elkaar in het beachvolleybal meer lijken te vinden en dat zorgt voor meer verbinding in de club.
Naast de verenigingsleden maakt een middelbare school uit Doorwerth zo nu en dan gebruik van de accommodatie. Als particulier kun je de locatie ook huren van de vereniging via de website, maar vanuit de volleybalvereniging is er geen interesse in het aanbieden van andere sporten. Het ombouwen van het veld voor andere beachsporten kost tijd van vrijwilligers en die extra vrijwilligers heeft de vereniging niet. Ook beschikt de vereniging over voldoende middelen, dus ontbreekt de drive om meer te doen om de bezettingsgraad te verhogen.
Tips
- Voor het activeren van een nieuw beachsportveld zijn verschillende vormen. Dat kan onder andere door de gemeente, accountmanagers van sportbonden, scholen en verenigingen.
- Maak plan voor onderhoud en beheer: wie doet wat per week, maand en jaar (bijvoorbeeld het zand reinigen en onderhoud aan het hekwerk).
- Sta open voor multifunctioneel gebruik, maar houd bij de programmering rekening met het inplannen van verschillende sporten. Het uitgraven van palen kost tijd. Een mogelijke oplossing is om per dag(deel) één sport aan te bieden.
- De locatie bij traditionele sportverenigingen is bepalend voor het gebruik. Overweeg bijvoorbeeld de locatie bij urban- of watersporten.
