Het strand is populair en biedt ontspanning voor velen. Naast wandelen en fietsen door de duinen of langs het water, biedt het strand ook kansen voor inspanning. Sporten op zand wint aan populariteit en als het strand niet in de buurt ligt, dan wordt er in steeds meer gemeenten (soms tijdelijk) een kunstmatig strand aangelegd.
Beachvolleybal bestaat al honderd jaar, toch waren er rond 2000 slechts 4 beachvolleybal locaties in Nederland. Anno 2019 zijn dat al 244 locaties, waar volgens de volleybalbond zo’n 40.000 beachvolleyballers actief zijn. Ook als kijksport zit beachvolleybal in de lift: op het WK 2015 in Nederland kwamen 110.000 bezoekers kijken in Amsterdam, Apeldoorn, Den Haag en Rotterdam (82.901 verkochte kaarten) (DSP, 2016).
Volgens de Beach Soccer Bond Nederland liggen er ruim 70 beachvelden en 11 indoor locaties in Nederland waar Beach Soccer op gespeeld kan worden. De KNLTB telt 41 beach tennislocaties en NHV heeft 74 beach handbalteams (2016). Het Beachrugbytoernooi op Ameland wordt in 2019 voor de twintigste keer georganiseerd.
Wat is beachsport?
Beachsport is een categorie sporten die gespeeld wordt op het strand of op een zandondergrond (indoor en outdoor). Beachsporten zijn er in teamverband, in tweetallen en individueel. Enkele voorbeelden:
| Categorie | Disciplines |
| Beach Teamsporten: | Beach Basketbal, Beach Handbal (soms Sandball genoemd), Beach Rugby, Beach voetbal, Beach Hockey, Beach Cricket, Flying disc (frisbee), Beach Lacrosse, Spikeball, Beach Korfbal |
| Beach Duo-sporten: | Beach Tennis, Beach Volleybal, Rebound Beach Volleybal, Footvolley, Beach Wrestling, Matkot / Frescobol, Speed badminton/Crossminton |
| Individuele Beachsporten: | Beach running, Beach Woodball, Sandboarding, Motorcross, Beach Biken, Beachfitness |
Waarom beachsport?
Beachsport heeft tal van pluspunten: het heeft een positief imago, het is relatief goedkoop in aanleg en onderhoud en het trekt een grote diversiteit aan doelgroepen aan. Bovendien is sporten in zand ook interessant voor niet-beachsporters. Onderzoek van het Australian Institute of Sport wijst uit dat trainen in zand leidt tot een grotere trainingsprikkel en minder belasting van gewrichten in vergelijking met trainen op een harde ondergrond zoals gras.
Voorbeeld Beach City Den Haag
Het strand in Scheveningen was in de jaren tachtig van de vorige eeuw het decor voor de jaarlijkse Veronica strandraces. Maar ondanks dit motorcross spektakel werd het 11 kilometer lange strand in Den Haag lange tijd niet als potentiële sportlocatie gezien. Beachsports en de mogelijkheden die het strand kan bieden werden in Den Haag duidelijk na de eeuwwisseling bij het organiseren van de buitenspeeldagen. Vijftien onconventionele sporten (zoals frisbee, zwaardvechten, flag voetbal) werden beoefend op het Scheveningse strand. Naar aanleiding hiervan is men in 2007 gestart met de bouw van Beach Stadium en sindsdien wordt iedere zomer het stadion opgebouwd bij het Noordelijk Havenhoofd. De gemeente is eigenaar van het stadion en werkt samen met Beachsport Stadium BV om topsportevenementen naar het Scheveningse strand te halen, zoals Red Bull Knock out (2018) en het CrossFit evenement de Beach Throwdown (2019).
Maar het Beach Stadium draait niet alleen om topsport. In 2014 is, met een subsidie van € 15.000 van Sportinnovator, gestart met een structureel sportaanbod op het strand voor mensen in de leeftijd van 8 tot 80 jaar (Beach sportpark). Het Beach Stadium werkt samen met diverse partijen om een breed scala aan activiteiten aan te bieden aan diverse doelgroepen:
- Beachsport Programma voor scholen waar meer dan 30 scholen gebruik van maken;
- In de Nationale sportweek nemen meer dan 1800 kinderen deel aan aangeboden programma;
- Er worden sportclinics verzorgd van 3 á 4 dagen voor vluchtelingen;
- Samen met buurtsportcoach van stadsdeel Duindorp worden vanuit de Sportimpuls activiteiten voor de buurt georganiseerd om overgewicht te verminderen en cohesie/binding in de buurt te versterken;
- Samenwerking met fysiotherapeut.
Er zijn diverse mogelijkheden voor breedtesport, zoals beachvolleybal, beachfitness, beachrugby, frisbee at sea, yoga on the beach, boksen op het zand etc. Uniek was de eerste creatie van beachhonkbal met 300 deelnemers dat zelfs veel aandacht kreeg in het buitenland via social media.
Tijdens de Olympische Spelen van Rio 2016 was het beachsport park omgedoopt tot Olympic experience.
Op 27 juni 2017 is door college van B&W van Den Haag een ontwikkelperspectief vastgesteld voor het grootste sportstrand van Europa: Beach City. Deze moet gereed zijn in 2021. Dus van Beach Stadium, via Beach Sportpark naar een Beach City waarin niet alleen het strand maar ook de boulevard en indoor faciliteiten worden meegenomen.
Voorbeelden Beachsport in het binnenland
Er zijn diverse initiatieven, op locaties waar geen strand in de buurt te vinden is, om braakliggende terreinen of gebouwen om te vormen tot beachsport locatie. Ruim 20 jaar geleden werd de Aalsmeerse bloemenveiling (rijksmonument Bloemenlust) omgetoverd tot een grote indoor beachsport locatie beach.nl. In de voormalige Honig Fabriek in Nijmegen is een verwarmd indoorstrand aangelegd. In de Beachfabriek kun je 365 dagen per jaar beachsporten.
Het Gleisdreieck Park in Berlin is, zoals de naam doet vermoeden, een terrein waar voorheen treinen reden en deze is nu tot sportieve buitenruimte ingericht. In het park, waar de treinrails nog liggen, is o.a. een beachpark 61 gecreëerd met 43 beachvolleybalvelden! Een beachvolleybalveld huren kost € 15-17 per uur en gedurende de zomer is het in het weekend afgeladen vol.
Zelf aan de slag met een beachsport locatie?
Tips om aan de slag te gaan met beachsport:
- Zoek partijen bij elkaar voor samenwerking (beachvolleybal, beachsoccer, beachvoetvolley, beachhandbal, etc.);
- Maak een strategisch plan;
- Stap voor stap uitvoeren en niet alles tegelijk;
- Zoek een geschikte toegankelijke locatie.
Bij het aanleggen van een nieuwe beach-accommodatie kom je voor verschillende keuzes te staan. Zoals de afmetingen van het speelveld, welk soort zand, diepte van het zand, drainage, materialen, randafwerking, hekwerk/boarding en een afdekconstructie. Hou op voorhand ook al rekening met onderhoud, opslag van materialen en eventuele faciliteiten als horeca, sanitair, kleedruimte, tribunes. Uitgebreide informatie over aanleg beachvolleybalveld, classificatie: Nevobo.
Het aanleggen van een beachsportveld (de hardware) alleen is niet voldoende. Zorg dat er ook activiteiten, begeleiding, buurtinitiatieven zijn die het gebruik ervan stimuleren (Software). Dit aanbod kan door middel van een vereniging, maar bijvoorbeeld ook via welzijnsorganisaties, fysiotherapeuten of sportieve start-ups (bijv. bootcamp). Grotere evenementen als beachrugby op Ameland of WK beachvolleybal kunnen maatschappelijke (trickle down effect) en/of economische spin-off hebben, zoals uit deze evaluatie van het WK Beachvolleybal en EK Dames Volleybal blijkt.
Meer lezen? Kijk ook eens in de Kennisbank Sport en Bewegen voor meer publicaties over bijvoorbeeld beachvolleybal.
