Het eerste deel gaat over trends en ontwikkelingen. In dit tweede deel beschrijven we de tips en trucs vanuit het werkveld om de opbrengsten te verhogen en de kosten te verlagen.
Tips om de opbrengsten van de accommodatie te verhogen
“Zet in op ouderen en zorgbehoevenden”
Het werkveld is uitgesproken over de kansen om, met de toenemende vergrijzing, sportaccommodaties in te zetten voor ouderen en zorgbehoevenden. Ga (meer) samenwerken met welzijnsorganisaties en zorginstellingen. Een sportaccommodatie kan het ‘beweegsteunpunt’ zijn om ouderen in beweging te krijgen en te houden. Maak de accommodatie (meer) geschikt voor ouderen. Door bijvoorbeeld de toegankelijkheid van accommodaties te verbeteren, of de accommodatie in te zetten voor ander gebruik dan sport en bewegen (denk aan fysiotherapie). Ook kun je buurtsportcoaches koppelen aan locaties, zodat er vaste begeleiding is voor de ouderen.
Bekijk het praktijkvoorbeeld van Vitality Club.
“Zorg voor een goed reserverings- en toegangssysteem”
Zet betere ‘verhuur- en toegangstechniek’ in. Daarmee kun je de drempel om een accommodatie te huren verlagen en flexibiliteit in de huur voor de gebruiker verhogen. Een veelgenoemd middel is een online reserveringssysteem waarmee je de accommodatie op afstand kunt verhuren. Daarmee krijgt de gebruiker een code om toegang te krijgen tot de accommodatie. Door het gebruikers uiterst makkelijk te maken om een zaal te huren, vergroot je de kans op uitbreiding.
Goede praktijkvoorbeelden van een reserverings- en toegangsysteem zijn ‘huur de sporthal’ in Montfoort en Linschoten of de Sporthallen in Apeldoorn.
“Video-projectie in sportaccommodaties”
Met videoprojectie, gamification en spelelementen laat je jong en oud meer en vaker bewegen. Het introduceren van een interactieve beweegmuur bijvoorbeeld, opent mogelijkheden om overdag (meer) ouderen naar de accommodatie te trekken. Dat is positief voor de bezettingsgraad doordeweeks overdag. De introductie van videoprojectie bij een van de sporthallen van een grote exploitant laat zien dat jeugd dit goed gebruikt als vrijetijdsbesteding.
Lees voor meer inspiratie over videoprojectie het artikel ‘slimme beweegmuur helpt jong en oud meer te bewegen’.
“Slim omgaan met tarieven”
Er zijn meerdere manieren om huren voor gebruikers aantrekkelijk te maken . Een voorbeeld hiervan is tariefdifferentiatie. Door populaire uren duurder te maken en daluren goedkoper, kun je gebruikers wellicht verleiden uren op andere tijden af te nemen. Andere mogelijkheden zijn:
- kortingen voor bepaalde gebruikersgroepen
- aantrekkelijke instaptarieven (of tijdelijk gratis) voor start-ups
- bij een hoge afname (boven een bepaald aantal uren) bonussen geven zoals gratis uren of gratis lessen
- een jaarcontract aanbieden aan verenigingen tegen een gunstig tarief
- het laag houden van de tarieven voor het gebruik van de gemeentelijke accommodatie is een middel om maatschappelijke activiteiten te stimuleren en dus het maatschappelijk rendement van de hal te verhogen
“Zet in op de zachte kant”
Investeer in hardware, maar houd ook aandacht voor activatie en programmering. Bijvoorbeeld het (actief) stimuleren van een efficiëntere manier waarop de sportaccommodaties wordt gebruikt of inzetten op de begeleiding van het aanbod. Een goede buurtsportcoach kan bijvoorbeeld vraag en aanbod aan elkaar koppelen. Zorg ook voor goede samenwerking tussen alle lokale partijen, zoals beheerders/ exploitanten, gemeenten zorginstellingen, welzijnsorganisaties en wijkcentra. Ook belangrijk zijn een actief bestuur en vriendelijke maar duidelijke beheerders. Ook dit draagt positief bij aan het (beter) bezet krijgen van accommodatie.
Leestip: ‘Investeer in beleid, niet in beton’.
“De accommodatie beter geschikt maken”
Het gebouw en de indeling van een accommodatie kunnen belemmeringen opleveren voor toegang en gebruik. Gymzalen zijn vaak niet geschikt voor traditionele zaalsporten. Ook een gedateerde inrichting is een belemmering voor gebruik en verhuur. Daarnaast moeten gymzalen veilig en goed toegankelijk zijn en uitgerust zijn met goed materiaal. Zodat diverse doelgroepen (jong, oud, mindervaliden) gebruik kunnen maken van de accommodatie. Zo kan bijvoorbeeld een nieuwe ondervloer de gebruiksmogelijkheden van de sporthal vergroten. In sommige gevallen loont het om de accommodatie geheel of op sommige onderdelen opnieuw in te richten of zelfs te renoveren.
Tips om de kosten van de accommodatie te verlagen
“Slim met beheer en onderhoud”
Een goed en ‘sluitend’ meerjaren onderhoudsplan is een belangrijke maatregel om onderhoudskosten beheersbaar te houden. Hetzelfde geldt voor investeren in energiebesparende maatregelen. Ook beperken sommige accommodaties hun openingstijden om te besparen op variabele lasten.
Wanneer de vereniging beheerstaken in een sporthal overneemt van een gemeente, dat zijn de kosten van een extra uur gebruik van de hal laag voor de gemeente, en kunnen dan ook laag zijn voor de vereniging, waarmee het voor die vereniging aantrekkelijker wordt meer uren te huren. Hierdoor wordt het voor die vereniging aantrekkelijker meer uren te huren. Je kunt ook besparen door bepaalde kosten te delen, of door werkzaamheden zelf uit te voeren (zoals schoonmaak en hand- en spandiensten). Ook vrijwilligers kunnen dit doen.
“Varieer in het soort beheer”
Een ander voorbeeld van besparing is het organiseren van ambulant beheer van de accommodatie in plaats van vast beheer. Ook loont het vaak de moeite om te onderzoeken of beheer op afstand ingeregeld kan worden door middel van digitale systemen.
Ook zijn er manieren voor het uitstellen of uitsmeren van groot onderhoud en renovatie. Zoals buiten gebruik stellen van delen van de accommodatie en het verkleinen of versoberen van de voorziening. In Utrecht loopt een pilot over zelfbeheer van binnensportaccommodaties.
“Energiebesparende maatregelen”
Bij energiebesparende maatregelen gaat de kost voor de baat uit, maar na een zekere terugverdientijd is de energierekening structureel lager. Door het vervangen van verlichting in de gymzalen door energiezuinige verlichting, kan je het energieverbruik bijvoorbeeld met 15% reduceren.
Een veelgehoorde vraag is: wie betaalt de investeringskosten en wie ontvangt de baten? Een belangenverschil (gemeente, beheerorganisatie en verenigingen), maakt je tussen diverse partijen vooraf goede afspraken moet maken.
Voor het verduurzamen van een sportaccommodatie kun je een sportlening aanvragen bij het BNG Duurzaamheidsfonds. Met een garantie van de Stichting Waarborgfonds voor de Sport heb je leningen tegen een zeer aantrekkelijk rentetarief.
Praktijkvoorbeeld gemeente Hattem; samen met de buurt energie opwekken en belastingkorting krijgen op de geleverde groene energie, door middel van zonnepanelen op de sporthal.
“Zorg voor een goed werkend gebouwenbeheersysteem”
Een goed werkend gebouwbeheersystemen leidt vaak tot een reductie van de kosten. In diverse steden zijn nieuwe gebouwbeheersystemen geïntroduceerd. Dit zijn systemen die je op afstand kunt besturen. De gebouwinstallaties kun je afstemmen op het aantal mensen dat op een zeker tijdstip sport en de hoeveelheid licht die daarvoor nodig is. Via gebruikerspasjes regel je temperatuur en licht naar wens.
Gebruikers krijgen een inlogcode waarmee zij inzicht hebben in het energieverbruik van verschillende ruimtes. Zo zien zij hoe energiebesparing de prijs van de zaalhuur drukt en hoe zij dit kunnen beïnvloeden. Dergelijke gebouwbeheersysteem zijn in staat om een energiebesparing te realiseren van 15-20%. De terugverdientijd van de investering bedraagt vier tot zeven jaar.
“Beperk openingstijden en deel kosten”
Om te besparen op variabele lasten, wat vaak maar een relatief klein deel is van de totale lasten, kan het verstandig zijn om de openingstijden te beperken. In de uren dat de accommodatie open is, intensiveer je het gebruik waardoor de opbrengsten stijgen.
Het delen van kosten is ook een manier om de kosten zo laag mogelijk te houden. Dit kan bijvoorbeeld bij schaalvergroting. Voorbeelden hiervan zijn het delen van (kostbaar) onderhoudsmateriaal, of kortingen op gezamenlijke inkoop. Uiteindelijk moet kostenverlaging leiden tot een hogere bezettingsgraad van de binnensportaccommodatie.
“Zorg voor een goede spreiding van accommodaties”
Een laatste tip om kosten te verlagen, is door de spreiding van de sportaccommodaties in een gemeente te optimaliseren. Staan alle voorzieningen wel op de juiste plaats? En in hoeverre wijkt de feitelijke situatie af van de meest ideale formatie? Gedegen onderzoek loont vaak om erachter te komen of een omzetting naar een optimale formatie van binnensportaccommodaties kosteneffectief is.
Meer weten?
