Positieve Sportcultuur in de praktijk: Den Haag

Aanleiding

“Er is niet één aanwijsbare aanleiding te noemen voor dit actieplan. Je merkt gewoon dat er veel dingen gebeuren die dit onderwerp behelzen. Binnen Den Haag zelf, waar situaties zijn geweest met seksueel grensoverschrijdend gedrag, maar ook landelijk. We kennen allemaal het voorbeeld van racisme tijdens FC Den Bosch-Excelsior.

“Het Nationale Sportakkoord is een belangrijke trigger geweest om als G4-gemeente de pijler ‘positieve sportcultuur’ vast te pakken. Wij zien de sportclubs als derde opvoedmilieu en willen positiviteit zoveel mogelijk faciliteren. Onze wethouder ondersteunt dat belang en is groot ambassadeur. Dat helpt enorm in het creëren van draagvlak en het vrijmaken van budget.”

Creëren van een basis

“Positieve Sportcultuur is een verzamelterm. Dat maakt het wat ongrijpbaar, voor zowel gemeente als sportclubs. In het kort gaat het erom dat plezier en veiligheid binnen sport het allerbelangrijkste zijn. Met Werkgevers Sportclubs Den Haag (WSDH) zijn we het begrip momenteel aan het definiëren en filteren. Dat helpt ons de boodschap goed over te brengen en helpt clubs om er prioriteit aan te geven. We hebben daarom de positieve sportcultuur onderverdeeld in een aantal onderdelen waarop WSDH en de gemeente ondersteunen.

• De basisvoorwaarden positieve sportcultuur
  • Waarden-en-normendocument en gedragsregels en -codes
  • Het aanstellen van minimaal één vertrouwenscontactpersoon
  • Alle vrijwilligers in het bezit van een VOG

• Pedagogisch sportklimaat
• Ouderbetrokkenheid
• Grensoverschrijdend gedrag
• Respect en inclusie

“Het is wenselijk dat iemand of een commissie binnen een vereniging verantwoordelijkheid draagt voor het thema positieve sportcultuur, zodat het wordt gedragen en gecoördineerd. Naast deze basis werken we aan bewustwording door gesprekken te voeren met sportclubs, zodat we weten wat er speelt. WSDH doet dat door middel van kennismakingsgesprekken en intakes waarin het belang van positieve sportcultuur aan de orde komt. Investeren in de relatie is heel belangrijk.”

Contact met de clubs

“De sportconsulenten zijn het eerste aanspreekpunt van clubs op allerlei vlakken. Zij ondersteunen bij onder andere subsidieaanvragen, financieel en vrijwilligersbeleid – maar niet bij positieve sportcultuur. Op een positieve sportcultuur ondersteunt WSDH de verenigingen.

“De aanpak van WSDH is gericht op het ondersteunen van het bestuur, trainers en coaches, ouders en sporters. Onze ondersteuning richt zich op het implementeren van de sociale basisvoorwaarden: het opstellen en implementeren van normen, waarden en een gedragscode, het aanstellen en opleiden van een vertrouwenscontactpersoon en het aanvragen van een gratis VOG voor vrijwilligers. Ook ondersteunt WSDH bij de onderwerpen pedagogisch sportklimaat, ouderbetrokkenheid, (het tegengaan van) grensoverschrijdend gedrag en respect en inclusie. Hierbij biedt WSDH ondersteuning aan sportverenigingen met onder andere advies, diverse workshops en webinars.

“Alle workshops zijn maatwerk en afgestemd op de vragen en behoeften van een sportvereniging. Bij de ondersteuning van sportverenigingen werkt WSDH projectmatig volgens een vaste structuur. Ook biedt WSDH intensieve en persoonlijke begeleiding aan trainers en teams als pedagoog op de club. WSDH ondersteunt nu 38 sportverenigingen in Den Haag bij de (door)ontwikkeling van een positieve sportcultuur en er staan meer dan tien kennismakingsgesprekken gepland. WSDH evalueert de ondersteuning regelmatig om zo optimaal aan te sluiten bij de behoeften van sportverenigingen en ervoor te zorgen dat alle sportverenigingen in Den Haag aandacht hebben voor een positieve sportcultuur.”

Samenwerking

“Partijen weten ons beter te vinden en het actieplan heeft daarbij geholpen. Door het zichtbaar te maken, ben je ineens vindbaar en willen partijen samenwerken. Hoe meer we ermee bezig zijn, hoe meer gemeenschappelijke belangen we ontdekken, zowel binnen als buiten het gemeentehuis. Er lopen al goede anti-discriminatieprogramma’s die ik graag naar sportverenigingen wil halen. We hebben veel geïnvesteerd in ons netwerk. We praten met veel organisaties en hebben regelmatig G4-overleggen. Nu moeten we het concreet maken. We zien het als ultiem doel om de lokale keten optimaal in te richten. Zodat elke partij in het leven van een kind – onderwijs, sport, jeugdwerk of zorg – op het juiste moment de juiste hulp kan bieden.”

Implementatie

“Het actieplan is een eerste stap. Op sommige onderdelen is het plan al aan verbetering of vernieuwing toe. Die volgt eind 2022. Maar het is een dynamisch document. Dat wil ik ook meegeven aan gemeenten: je kunt je helemaal verliezen in de materie, maar soms moet je ook gewoon starten en kijken waar het je toe brengt. Tot het nieuwe actieplan wordt in ieder geval tot en met 2022 € 75.000 per jaar vrijgemaakt vanuit sportbeleid. Hiermee financieren we de ondersteuningsmiddelen voor verenigingen, campagnes, bijeenkomsten en een aantal projecten.”

Doelen en monitoring

“We hebben verschillende pilots uitgevoerd binnen het actieplan en na evaluatie de projecten wel of niet doorgezet. Ook hebben we begin 2022 het Mulier Instituut een onderzoek laten uitvoeren naar onze ondersteuning van het actieplan. Dit nemen we mee in de vorming van het nieuwe actieplan. WSDH werkt met een jaarplan met concrete doelen en kwartaalrapportages om deze doelen te monitoren.”

Tot slot

“We zijn heel blij dat we dit actieplan hebben opgeleverd, dat we ergens zijn begonnen. Als tip wil ik geven: houd het overzichtelijk, kijk en inventariseer naar wat er al wordt gedaan en gebruik dat. Bij ons liggen er ook nog uitdagingen voor de verdere ontwikkeling van het onderwerp.”

Meer informatie over positieve sportcultuur in Den Haag is te vinden op de website van WSDH. Of neem contact op met Jimm Laros (beleid) of Folkert Steen (uitvoering).