De kandidaat die door Malta is voorgedragen heet Glenn Micallef en is een 35-jarige EU-expert en kabinetschef voor de minister-president van Malta. Zijn portefeuille is voor Brusselse begrippen een van de minder belangrijke domeinen, alhoewel er wel een budget van 13 miljard aan vast zit met onder andere budget voor het Erasmus-programma, het Europees Solidariteits Corps en Creative Europe. Hij zal in november in het Europees Parlement net als alle andere kandidaten het vragenvuur moeten doorstaan, om daadwerkelijk benoemd te worden. Tot die tijd is Iliana Ivanova nog de EU Commissioner, met een portefeuille waar ook de zwaardere domeinen Innovatie en Onderzoek aan zijn toegevoegd.
Meer dialoog en meer zichtbaarheid
Interessant is om de ‘Mission Letter’, de opdrachtbrief, te lezen die EC-president Ursula Von der Leyen naar Micallef heeft gestuurd. Een algemeen uitgangspunt voor alle commissarissen is dat ze serieuzer aan de slag gaan met dialoog met Europese burgers en stakeholders, niet vanuit de Brusselse kantoren, maar veel meer in de regio’s. Ook het meer zichtbaar maken van Europese projecten is een doel waar gerichter naar wordt gestreefd. De unit sport van de Europese Commissie maakt momenteel voorzichtige stappen naar meer stakeholderdialoog en het vormen van netwerken, zoals tijdens de in september gehouden SHARE 2.0 conferentie in Brussel (waar naast Kenniscentrum Sport & Bewegen ook enkele andere Nederlandse sportorganisaties aanwezig waren).
Bijdrage van sport aan Europese samenleving
In de opdrachtbrief wordt sport benadrukt als een publiek goed en de bijdrage die het levert aan sociale inclusie, gezondheid en welzijn, en economie. Dat sluit goed aan bij de doelstellingen uit het nieuwe EU Werkplan voor Sport om sport en bewegen breder beschikbaar te maken. In de opdrachtbrief wordt de nadruk bij het thema sport gelegd op ‘versterking van het Europese sportmodel’, Europese sportdiplomatie (waaronder grote sportevenementen) en actualisering van de aanbevelingen van de Raad over HEPA (Health-Enhancing Physical Activity).
Het huidige Europese sportmodel is nog vooral gericht op de georganiseerde sport. Tijdens het Belgisch voorzitterschap is juist ook aandacht besteed aan de veranderende maatschappelijke trends in sport en bewegen, met veel meer mensen die anders georganiseerd sporten.
Ook wordt de impact van sport en bewegen op andere beleidsterreinen nog maar weinig ingezet in Europees beleid. Tijdens de al eerder genoemde SHARE conferentie ging het bijvoorbeeld om de rol die de sportsector kan spelen op het gebied van verduurzaming en energiebesparing, (mentale) gezondheid en op innovatie. Toch kom je dat in de opdrachtbrieven aan de EU commissarissen die over die thema’s gaan weer niet tegen.
In het EU-werkplan (2024-2027) ligt de nadruk op drie prioriteitsgebieden:
1 Integriteit en waarden in de sport
2️ Sociaal-economische en duurzame dimensies van sport
3️ Deelname aan sport en gezondheidsbevorderende lichaamsbeweging.
Deze prioriteiten moeten terugkomen in het nieuwe strategische langetermijndocument over de toekomst van het EU-sportbeleid, dat eind 2026 zal worden gepubliceerd. Voor het zover is, zullen nog heel wat discussies tussen lidstaten, stakeholders uit diverse (sport)domeinen en de Commissie worden gevoerd.
Bewegen als onderdeel van preventie-aanpak?
En dat gesprek moet ook nog plaatsvinden tussen de EU Commissaris voor Sport en die van Gezondheid. In de opdrachtbrief voor die Hongaarse kandidaat Olivèr Varheliyi staat bijvoorbeeld dat in de komende vijf jaar echt stappen moeten worden gemaakt in het kader van gezondheidspromotie en het voorkomen van niet-overdraagbare ziektes (bijvoorbeeld hart- en vaatziekten, diabetes, hart- en vaatziekten) door effectieve preventiemaatregelen. Daarmee worden zorgkosten bespaard en ervaren mensen langer een goede gezondheid.
Vanuit de ervaringen met het European Beating Cancer Plan, moet ook een aanpak worden ontwikkeld voor onder andere mentale gezondheid, hart- en vaatziekten en autisme. De woorden ‘sport’ en ‘bewegen’ komen daar nog niet in voor, maar vanuit de sportsector en actoren vanuit de leefstijlpreventie zal dit ongetwijfeld ook bij deze commissaris onder de aandacht worden gebracht.
