Sporten voor 65-plussers: behoeften en mogelijkheden

Nederland kent veel mogelijkheden om te sporten, ook voor volwassenen op leeftijd. Heb je ooit gevoetbald, dan kun je misschien opnieuw terecht bij je club voor Walking Football, een van de Oldstars-programma’s. Meer sporten hebben een speciale sportvorm voor senioren. 

Veel takken van sport (of bewegen) zijn populair bij ouderen, zoals wandelen, fietsen en zwemmen. Ook tafeltennis, golf, schaatsen, bowls en volleybal zijn geschikt voor 65-plussers. Ook is er een groot aanbod gymnastiek- en danslessen. Vaak is het mogelijk om dit overdag te beoefenen.  

Ook zijn er sportproducten speciaal voor senioren. Zo introduceerde de Nederlandse Bridge Bond het programma Denken & Doen Bij judo is er de seniorenvariant ZekerBewegen, daar wordt met oefeningen geleerd om veilig te vallen en makkelijk weer op te staan. Bij al deze sporttakken staat plezier en je fit voelen centraal. Trainers en begeleiders besteden extra aandacht aan fysieke belastbaarheid van ouderen. 

Favoriete sporten van ouderen

Van de 55- tot 65-jarigen sport 50% minimaal 12 keer per jaar. De favoriete sporten van deze leeftijdsgroep zijn^[1]:

• fitness
• hardlopen
• fietsen
• tennis
• zwemmen
• wandelsport

In de groep 65- tot 79-jarigen sport 44% minimaal 12 keer per jaar. De favoriete sporten van deze leeftijdsgroep zijn: 

• fitness
• zwemmen
• tennis
• wandelsport
• fietsen

Fitness staat bij beide leeftijdsgroepen duidelijk op nummer één. Steeds meer 55-plussers weten fitnesscentra te vinden, zegt brancheorganisatie van erkende sport- en bewegingscentra NLActief. 

Sportbonden met speciaal aanbod voor ouderen

Op Sport.nl staat al het sportaanbod georganiseerd vanuit de sportverenigingen. Anders  georganiseerde sport- en beweegactiviteiten staan in de gemeentegids of zijn op te vragen bij het sportloket van gemeenten. Hieronder enkele voorbeelden vanuit sportbonden met specifiek aanbod voor ouderen:

7×7 Voetbal

De Koninklijke Nederlandse Voetbalbond (KNVB) biedt (35- en) 45-plussers 7×7 Voetbal aan. Deze variant is afgestemd op de behoeften, wensen en fysieke mogelijkheden van de doelgroep 45-plussers. Zo wordt er op een half veld gespeeld en is de speeltijd teruggebracht naar 2 keer 30 minuten. Door deze aanpassingen, kunnen de deelnemers meer voldoening en plezier halen uit het voetbalspel. Dit alles zorgt voor het voorkomen van blessures en dat spelers afhaken. 

Hockey

Fithockey en Oldstars-hockey bieden uitkomst voor 50-plussers die vaak weinig tijd voor sport hebben naast hun werk en gezin. Fithockey wordt op een doordeweekse avond gegeven, zonder verdere verplichtingen. Plezier staat voorop, maar de warming-up, techniek en de cooling-down krijgen ook aandacht. De basis is 7 tegen 7 hockey op een klein veld zodat de loopafstanden niet te groot zijn en de sporter regelmatig balcontact heeft. Als een sporter een keer niet kan, is dat ook geen probleem. Er wordt geen competitie gespeeld. Voor de sporter betekent dit dat hij geen afscheid hoeft te nemen van zijn vrijetijdsbesteding en sociaal betrokken en sportief actief blijft bij de vereniging. Ook is er voor 45-plussers fithockey. 

Korfbal

Het Koninklijk Nederlands Korfbalverbond heeft twee verschillende soorten aanbod. Naast de Oldstars variant is er ook een mogelijkheid voor verenigingen om Kombifit aan te bieden, dat kan bestaan uit verschillende beweegvormen. 

Sportende senioren zetten zich in voor seniorensport

Naast het blijven sport en bewegen is het ook belangrijk voor ouderen om te voorkomen dat hun wereld te klein wordt. Edwin Timmers, Jacques Janssen en Lila Kisoor, zelf ook een jaartje ouder, laten zien hoe dat kan met seniorensport.

Veilig en rustig samen sporten

“De generatie ouderen uit de jaren ’40, ’50 en ’60 is actiever, zelfredzamer, zelfstandiger en autonomer dan de ouderen van voor die tijd.” Dat zegt Edwin Timmers, oud-gymleraar en zelf geboren in 1944. Hij hielp mee Oldaction oprichten: een groep vrijwilligers die groepjes 55-plussers bij elkaar brengt om veilig en rustig samen te sporten”.

Volgens Edwin hebben 55-plussers geen trainer meer nodig, omdat ze al hun hele leven gesport hebben, maar vooral een motivator en regelaar. Bovendien zijn bestaande sportclubs volgens hem te stug om zich aan te passen aan ouderen. “Je moet de regels van het spel aanpassen aan de mogelijkheden, maar dat gebeurt bij sportverenigingen vrijwel nooit. Mensen stoppen daarom en stoppen dan ook met sporten.”

OldAction is volgens Edwin een zeer vrije, autonome beweging. Deze helpt de vrijwilligers ‘van bovenaf’ vanuit het onderwijs en branche- of belangenorganisaties, en ‘van onderaf’ met zogenoemde kartrekkers, coördinatoren en leefstijlcoaches die deel uitmaken van de groepen. Vanzelfsprekend bepalen de groepen zelf ook welke sporten worden beoefend.

Niet weten waar te beginnen

Ook Jacques Janssen (69) merkt dat veel ouderen wel willen bewegen, maar dat niet doen omdat ze fysiek niet alles zomaar kunnen doen en omdat ze niet weten waar en hoe ze moeten beginnen. “Veel ouderen hebben vroeger alleen maar gewerkt en daardoor krijgen ze nu problemen met hun balans en hun mobiliteit”, zegt de oud-triatleet. “Maar ook op maatschappelijk en sociaal vlak hebben deze mensen aandacht nodig.”

Die aandacht geeft Jacques met zijn medewerkers in wandelsportcentrum Walking Limburg, dat hij in 2002 heeft opgericht. Ze geven kennismakingslessen, clinics en workshops, organiseren wandelvakanties en trainingen op diverse niveaus, ook aan mensen met een fysieke beperking of aandoening. Jacques: “We hebben negen trainingsgroepen, die verschillen in niveau. We pakken het professioneel aan. Daarom wil de eerste- en tweedelijns gezondheidszorg ook met ons samenwerken.”

Onder de mensen

Lila Kisoor is 74 jaar en geeft al sinds 1974 yogales. Lisa krijgt heel diverse mensen op haar yogalessen, vertelt ze, hoewel 99% vrouw is. “Alleenstaande moeders, eenzame vrouwen – door het sporten komen ze onder de mensen en zie ik hoe blij ze zijn. Hun uurtje sporten bij mij is vaak één van de weinige contacten die ze hebben. En het is een internationaal gemengde groep deelnemers, die op deze manier met elkaar in contact wordt gebracht.”

Langzaam opbouwen

Persoonlijke aandacht, geleidelijk opbouwen en niet te veel vastigheid (“Hoewel,”, zegt Lisa, “ze moeten wel komen hoor!”) is wat de drie seniorenprojecten verbindt. “OldAction is een los systeem”, zegt Edwin. “Ik verplicht niemand iets te doen. In totaal zijn 15.000 mensen via ons begonnen met sporten en bewegen, vaak via persoonlijk contact, en nu doen ze haast allemaal meerdere sportvormen.” Lisa: “De deelnemers stimuleren elkaar, ik ondersteun hen daarbij. Maar ze moeten het wel langzaam opbouwen!”

Lees meer

• Praktische waaier met dagelijkse beweegoefeningen voor ouderen
• Waarom sporten en bewegen goed is voor ouderen
• Hoeveel moet ik bewegen om gezond te zijn?