Ervaringen met een loverboy, seksueel misbruik of eergerelateerd geweld grijpen vaak in op een cruciaal moment in het leven: de leeftijd waarop de meeste mensen een opleiding volgen en voltooien en de arbeidsmarkt op gaan. Daarom kan deze nare ervaring ook nog eens verstrekkende gevolgen hebben voor het latere, werkende leven van het slachtoffer.
Om deze vrouwen te helpen hun leven weer op de rit te krijgen werken Fier, voetbalclub SC Cambuur en boksvereniging Frisia samen in het project Fier & Sterk. Bij SC Cambuur kunnen de deelnemers van Fier & Sterk onder begeleiding werkervaring opdoen op allerlei terreinen.
“Front office, marketing, communicatie, schoonmaken, horeca, de kinderfanclub, receptie, er zijn veel verschillende werkzaamheden, zodat deelnemers in eigen tempo kunnen ontdekken wat het beste bij hen past. En ook: wat niet bij hen past. Dit heeft al tot successen geleid. Een deelneemster uit de vorige groep werkt nu als gastvrouw bij een andere voetbalclub.”
Karin Smit (SC Cambuur)
Het project is gericht op het vergroten van het zelfvertrouwen van deze meiden en vrouwen, en het opdoen van werkervaring in een veilige omgeving, vertelt Annemarie van Rijn van Fier. De boksvereniging en de voetbalclub bieden precies dát. “Het gaat in dit project om getraumatiseerde jonge vrouwen die vaak zelf niet weten wat ze willen en wie ze zijn, omdat dat heel lang voor hen is bepaald door anderen. Hun zelfbeeld is laag en daardoor zijn ze minder weerbaar. De begeleiding in dit project helpt hen geestelijk en lichamelijk sterker te worden. In een omgeving waar ze helemaal los zijn van hun vorige leven en contacten.”
Juiste match club en doelgroep
Boksen, voetbal. Het zijn geen voor de hand liggende sporten gezien de doelgroep. Dat SC Cambuur de helpende hand biedt, een club uit het betaald voetbal en overwegend een mannenomgeving, is lang niet zo opmerkelijk als het misschien op het eerste oog lijkt. Dat vertelt Karin Smit, office manager bij SC Cambuur en nauw betrokken bij de begeleiding van de meiden. “SC Cambuur is een echte volksclub met een grote inzet voor maatschappelijke projecten als deze. Iedereen, van barman tot de trainers en voetballers aan toe, is bij deze projecten betrokken. Dat de club een maatschappelijke rol heeft vinden we vanzelfsprekend. Daarbij hebben we het voordeel dat niemand hier zomaar naar binnen loopt. De deur is gesloten voor mensen die hier niets te zoeken hebben en daardoor kunnen we een veilige omgeving bieden. Dat het een mannenwereld is heeft ook voordelen. Deze vrouwen kunnen hier weer op een normale manier leren omgaan met mannen. Dat moeten ze vroeg of laat ook in de wereld buiten de opvang.”
Veelzijdige werkplek
SC Cambuur is een organisatie met veel facetten, en daarom een heel geschikte partner in de projecten van Fier, vinden Van Rijn en Smit. Bij SC Cambuur kunnen de deelnemers van Fier & Sterk onder begeleiding werkervaring opdoen op allerlei terreinen. Smit: “Front office, marketing, communicatie, schoonmaken, horeca, de kinderfanclub, receptie, er zijn veel verschillende werkzaamheden, zodat deelnemers in eigen tempo kunnen ontdekken wat het beste bij hen past. En ook: wat niet bij hen past. Dit heeft al tot successen geleid. Een deelneemster uit de vorige groep werkt nu als gastvrouw bij een andere voetbalclub.”
Dat de meiden daarin begeleid worden is essentieel in het programma. Begeleiding en ondersteuning hebben de deelnemers vaak veel te weinig gehad in hun leven, vertelt Van Rijn: “Vaak ontbreekt het deze groep aan ouders die meekijken. Die sturend optreden als dat nodig is. Dat doen wij en de begeleiders bij SC Cambuur, maar dat is eigenlijk heel laat in hun leven.”
Sport, aan de slag met jezelf
Sport is een belangrijke pijler in de hulpverlening van Fier. Maar de meiden sporten niet bij SC Cambuur. “Sporten versterkt het effect van re-integratieprojecten, dat is ook de ervaring van Fier. Voor dit project werken we samen met boksvereniging Frisia, met trainers Piet Rozendaal en Bojoura Hofstra. Boksen is heel geschikt om het zelfvertrouwen en de weerbaarheid te vergroten, precies wat deze jonge vrouwen nodig hebben. Het vraagt concentratie, kracht en conditie, en daar wordt in de training van Frisia aan gewerkt. Het is een heel fysieke sport, waarbij je ook grenzen moet kunnen stellen en respecteren. Elke deelnemer sport samen met een sportmaatje, een vrijwilliger die zich hiervoor heeft aangemeld.”
Het aandeel van boksen in het project is volgens Smit enorm belangrijk. “Deze meiden hebben veel meegemaakt en moeten leren zich weer goed te voelen. Dat is belangrijk, ook in je werk. Als je ze hier bezig ziet, heel fysiek en geconcentreerd, dan zie je dat ze juist door sport gaan ontspannen. En Piet en Bojoura kunnen hen heel goed motiveren. Zij kijken naar wat deze vrouwen kunnen en gaan dan steeds een stapje vooruit met ze.”
In een eerder traject bestond het programma van zes weken uit twee keer in de week boksen en twee keer in de week werken bij SC Cambuur. Het programma is aangepast om de effectiviteit te vergroten. De meiden gaan nu eerst boksen. Wie er aan toe is gaat naar het programma bij SC Cambuur. Van Rijn: “Door sport beginnen de deelnemers met werken aan zichzelf. Ze gaan conditie en zelfvertrouwen opbouwen en samenwerken. Deze start van het project blijkt beter te werken. Door het boksen zitten ze beter in hun vel als ze naar SC Cambuur gaan, om daar te beginnen met het programma van Karin.”
Zelfkennis, mensenkennis
Door de bokstraining krijgen Fier en de projectpartners een beter inzicht in de deelnemers. Dat werkt goed in de hulpverlening, én bij het optimaal benutten van de werkervaringplaatsen bij SC Cambuur. Smit legt uit: “Bij de bokstraining van Piet en Bojoura, die dat geweldig doen, zie je snel hoe iemand is. De ene deelnemer is erg teruggetrokken, laat zich nauwelijks zien. De ander overschreeuwt zichzelf. Daar houd ik samen met Bojoura rekening mee in het programma, zodat de meiden op een werkervaringsplek komen waar ze op dat moment op hun plaats zijn. Iemand die heel gesloten is kan beter niet beginnen als gastvrouw bij een voetbalwedstrijd.” Ook de hulpverleners van Fier kunnen dit goed gebruiken in de begeleiding van de meiden. Van Rijn: “Je ziet hoe iemand in een groep functioneert. Als er zich tijdens een bokstraining iets voordoet of opvalt, kunnen we dat in de hulpverlening gebruiken. We zien hoe de deelnemers zich gedurende het traject ontwikkelen en kunnen daar snel op inspelen, bijvoorbeeld door iemand een werkervaringsplaats aan te bieden die daar op aansluit.”
Dankzij de samenwerking met SC Cambuur en Frisia kan Fier & Sterk een beschermde omgeving bieden, en tegelijkertijd een omgeving waar meiden los kunnen komen, veel verschillende mensen ontmoeten en waar ze zichzelf en hun mogelijkheden kunnen ontdekken.
Uitproberen: Wat is effectief?
De invulling van Fier & Sterk wordt aangepast als dat nodig blijkt. Zo is de doelgroep in het tweede traject iets ouder dan de eerste groep. Smit: “De heel jonge meiden waren eigenlijk nog niet toe aan een werkervaringsplaats. Ze hadden veel begeleiding nodig. Dat vond ik best zwaar. Daarbij, dit project is gericht op begeleiding naar werk, en daarvoor was de eerste groep meiden eigenlijk te jong. Nu doen jonge vrouwen mee die al iets zelfstandiger zijn en die aan het werk kunnen en willen.” Dit past ook beter bij de andere partners van Fier & Sterk. Randstad Uitzendbureau begeleidt de deelnemers met sollicitatietraining en kan hen in contact brengen met mogelijke werkgevers.
Daarnaast is de lengte van het traject aangepast op grond van de ervaring. Van Rijn: “We hebben uitgeprobeerd of acht weken effectiever is dan zes weken, maar zitten nu toch weer op zes weken. Voor de begeleiders, maar ook voor het sportmaatje blijkt acht weken erg lang. Het sportmaatje moet gedurende een lange periode tijd vrij kunnen maken.” Smit: “En je moet iemand weer los kunnen laten, dat is na acht weken best moeilijk.”
Uit onderzoek van het Ministerie van SZW blijkt dat een programma van zes weken optimaal is, vertelt Van Rijn. “Als de begeleiding langer duurt maak je een jongere afhankelijk. En dat is nu juist niet de bedoeling.”
Meer zelfstandig
Fier & Sterk krijgt nu nog één jaar subsidie van het Oranje Fonds. Daarom onderzoeken Smit en Van Rijn andere financieringsmogelijkheden. Smit: “We kijken nu of we bedrijven kunnen vinden voor een partnerschap.” Want dát Fier & Sterk effectief is, dat staat voor Van Rijn en Smit vast. “Uit de evaluaties van deelnemers blijkt dat ze enthousiast zijn over het programma, en dat ze er zelfstandiger door zijn geworden.” Van Rijn wil dit beter volgen, en ook daar wordt aan gewerkt. “Je weet het niet altijd, want je kunt mensen niet jarenlang volgen. Maar dit willen we wel beter gaan doen. We willen weten hoe het programma heeft doorgewerkt voor deze doelgroep.”
