Er zijn namelijk diverse games die mensen juist verleiden tot bewegen (zoals Geocaching, ANWB in het park, of Zombies, Run!). De impact van deze beweeggames wordt nu volledig overtroffen door de release van Pokémon Go. Dit spel doet wat menig duur sport- of bewegingsstimuleringsprogramma niet voor elkaar krijgt: het brengt grote groepen mensen in beweging. Hoe lang zal dit effect duren? Moeten gemeenten hun inactieve burgers massaal oproepen om te starten met virtuele games als Pokémon Go? Kenniscentrum Sport neemt je mee in de zich razendsnel ontwikkelende wereld van de beweeggames.
Wat maakt beweeggames zo aantrekkelijk?
Een beweeggame maakt gebruik van gaming-elementen om mensen te verleiden hun werkelijke beweeggedrag te veranderen. Nadruk ligt niet op gezondheid maar op plezierbeleving. Deze plezierbeleving wordt versterkt doordat er dopamine vrijkomt in je lichaam bij het behalen van doelen in het spel. Games zijn volgens Gabe Zichermann in staat je deze dopaminekick meerdere keren per uur te bezorgen. Terwijl deze succesbeleving bij andere uitdagingen (afvallen, 10 kilometer rennen, goal scoren bij voetbal) veel minder snel en vaak voorkomt. Lees ook het blog van Guido Smit hierover.
Een beweeggame is een interactief spel dat gebruik maakt van digitale computertechnologie in een (virtuele) context. Het heeft regels waarmee spelers (en eventueel tegenstanders) met fysieke inspanning doelen proberen te bereiken.
Lees ook: It’s all in the game! : verkenning naar de kansen van gaming als middel voor bewegingsstimulering
Nieuwsgierigheid en nostalgie
Pokémon Go is een beweeggame waarbij animaties verschijnen op het beeldscherm van je smartphone. Je moet virtuele poppetjes zoeken in de echte wereld, ze digitaal vangen en daarna trainen. Multiscope onderzocht dat spelers Pokémon Go vooral spelen omdat ze nieuwsgierig zijn naar het spel, het leuk vinden en omdat ze vroeger ook Pokémon hebben gespeeld. Het roept nostalgie op om weer op jacht te gaan naar Pokémons. Daarnaast vinden Nederlanders het fijn dat ze spelenderwijs in beweging komen.
Wat maakt beweeggames zo aantrekkelijk?
Het succes van deze games wordt volgens Salen & Zimmerman voornamelijk bepaald door: het kunnen maken van progressie, steeds nieuwe elementen tegenkomen, werken met levels, progressieve feedback krijgen, een open end hebben, en multiplayer zijn. De games die ook op de lange duur aantrekkelijk blijven voor de spelers, kennen bovendien een hoge intensiteit, een verhaal(lijn), sterke game immersion (vermogen om op te gaan in het spel), grote interactiviteit, veel fantasie, een sterk ontwerp en een duidelijke structuur. Pokémon Go lijkt hierin aardig te zijn geslaagd.
Een mooi voorbeeld hoe de hype zich verder ontwikkelt: in Engeland kun je met Free Bet Hunt gratis voetbalwedtegoed verzamelen.
Zet Pokémon Go aan tot meer bewegen of zelfs gezond gamen?
Pokémon Go is een van de meest gebruikte smartphone-apps zo kort na lancering en wordt wereldwijd snel populair. Terwijl het allemaal begon met een 1-aprilgrap. Tweederde van de Nederlanders is al bekend met de nieuwe hit onder de smartphone apps. Multiscope becijferde dat meer dan 1,3 miljoen Nederlanders (10% is 18 jaar en ouder) momenteel Pokémon Go spelen. Spelers zijn fanatiek en loyaal: 85% speelt het dagelijks of meerdere keren per dag. Zes op de tien spelers gaan bovendien speciaal wandelen om Pokémons te vangen.
Naast goed nieuws voor Nintendo, lijkt dit op het eerste gezicht dus goed nieuws voor gezondheidsbevorderende organisaties. Aangezien het spel pas uit is, is er nog geen wetenschappelijk onderzoek bekend naar veranderingen in beweeggedrag door het spelen van Pokémon Go. Uit eigen ervaring merken we als auteurs wel dat mensen in onze omgeving ineens wél naar buiten gaan voor een wandeling en soms op de meest onverwachte tijdstippen en plekken Pokémons proberen te verzamelen. Wiljan van Wilgenburg geeft in zijn afstudeeronderzoek naar location based gaming aan dat tijdsdruk, weersomstandigheden en gezelschap van invloed zijn op het spelen en dat spelers in onbekende delen van de stad komen waar zij eerder niet kwamen.
Bedreigingen voor het effect van beweging stimuleren
Bij een gebruik van bijna 30 miljoen spelers ligt het voor de hand dat er ook problemen op de loer liggen die het bewegingsstimulerende effect van deze game verminderen. Deze negatieve effecten benadelen de potentie van een beweeggame om een sportief succes te worden.
- Spelers raken gefrustreerd als het spel het (tijdelijk) niet doet of er geen pokémons te vinden zijn (zoals in het Olympisch dorp in Rio waarover kanovaarder Matthieu Peche twittert) wat mogelijk tot afhaken leidt.
- Spelers kunnen ook in risicovol, privé of verboden gebieden belanden, of een plek moeten vinden die niet te voet bereikbaar is, constateerden Kamel Boulos & Yang. Dat kan gevaarlijke situaties opleveren.
- Ontwikkeling van program interfaces die het spel saboteren, met als doel wel punten te scoren, zonder daadwerkelijk in beweging te komen zoals GPS-aanpassen voor locaties waar je niet bent, automatische pokémon vangers, automatische pushberichten als pokémons in de buurt zijn, meerdere accounts bezitten, enz.
- Valsspelers betalen om rondgereden te worden of een Pokemon Go-account van andere gebruikers kopen, zodat ze niet helemaal vanaf het begin moeten starten met het spel. Ook spelen ze mee, zonder te bewegen.
- Spelers misdragen zich op de locaties waar zij pokémons vinden, waardoor de maatschappelijke tolerantie voor deze game afneemt.
Hype of niet?
Pokémon Go blijft voorlopig zichtbaar in het straatbeeld. Vier op de tien Pokémon spelers verwacht het spel nog een half jaar of langer te spelen, aldus Multiscope. Ook experts Willem van Veenendaal (Kompan) en Jan-Paul de Beer (Springlab) verwachten een speelduur van maximaal een half jaar. De Beer: “Qua gewone games is er een erg breed aanbod en stappen mensen regelmatig over op een andere succesvolle game. Er is vooralsnog te weinig aanbod om de echte gamer constant in beweging te krijgen.” Als het aan de makers van Pokémon Go (Niantic) ligt, komt daar binnenkort verandering in. Zij proberen door doorontwikkeling spelers voor langere tijd aan zich te binden. Evenals Nintendo, die voor maart 2017 nog 4 nieuwe mobiele games op de markt brengt.
Kun je het zien als gezond gamen en is het effectief?
De effectiviteit van de verschillende beschikbare beweeggames verschilt, maar wij zijn het eens met Lieberman als zij stelt dat beweeggames de potentie bezitten om groepen mensen in beweging te krijgen, die anders (bijna) niet te bereiken zijn. De kracht van Pokémon Go is duidelijk en zelfs onze nationale sportkoepel NOC*NSF noemt het spel als tip van de week. Hopelijk duurt het bewegingsstimulerende effect langer dan de stijging van het marktaandeel Nintendo op de beurs.
Lees meer
- Hoyng, J. (2009) It’s all in the game; Verkenning naar de kansen van gaming als middel voor bewegingsstimulering. Ede: NISB.
- Hoyng,. J., Deen, M. & J. Sturm (2011). Wat beweegt ons? Motivatie en beweeggames. Eindhoven: Fontys Hogeschool.
- Hoyng, J. & Korbee, S. (2015). StApps naar bewegen: review van bewegingsstimulerende media-applicaties. Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen
- Salen, K., & Zimmerman, E. (2003). Rules of Play: Game Design Fundamentals. The MIT Press
- Wilgenburg, W. van (2016). Urban Gaming; location based gaming in de stedelijke omgeving. scriptie Universiteit Utrecht, 17 juli 2016
Vragen naar aanleiding van dit artikel kunt u stellen aan Jeroen Hoyng, adviseur bij Kenniscentrum Sport & Bewegen.
