Waarom aandacht voor lopen?
Het VN-verdrag Rechten voor mensen met een beperking (2016) heeft als doel om mensen met een beperking dezelfde kansen te bieden als andere burgers. Toegankelijkheid en de mogelijkheid om je te kunnen verplaatsen wordt als een belangrijke voorwaarde gezien voor deelname aan de samenleving. Lopen is ook een gezonde en schone wijze van mobiliteit waardoor een aantrekkelijke looproute structuur bijdraagt aan de leefbaarheid van een stad of dorp. Zo wordt het aangenamer om er te verblijven.
Wie zijn lopers?
Tweederde van het aantal verplaatsingen door een Nederlander heeft een functioneel doel zoals boodschappen doen en woon-werkverkeer (voetganger). Een derde van deze verplaatsingen is recreatief (wandelaar) en sportief (sporter). Volgens de Nederlandse wet vallen ze allen onder de term voetganger als ze deelnemen aan het verkeer. Die benaming geldt dus ook voor iedereen op een step, achter een rollator, in een rolstoel, op een kinderfiets, in een skelter, op skeelers, rolschaatsen of skateboard en zelfs als bestuurder van een gehandicaptenvoertuig.
Wanneer gaat iemand lopen?
Voetgangers stellen zichzelf vooraf doorgaans twee vragen om te bepalen of ze ergens wel of niet naartoe gaan lopen. De eerste is of iemand kan gaan lopen (primaire vraag) en de tweede of lopen langs die route ook comfortabel en prettig is (secundaire vraag).
| Primaire vraag | Eigenschap |
| Is het ver? | Lengte van de totale looproute |
| Kan ik er langs? | Loopruimte en gebruikers conflict |
| Kan ik veilig oversteken? | Drukte en type oversteek |
| Zijn er hoogteverschillen en kan ik deze overbruggen? | Hoogteverschillen en trappen |
| Kan ik mijn weg vinden? | Gids-en geleidelijnen |
| Secundaire vraag | Eigenschap |
| Is er struikel-of glijgevaar? | Loopoppervlak |
| Kan ik mijn bestemming vinden? | Bewegwijzering |
| Is de route goed verlicht? | Verlichting |
| Durf ik hier te lopen? | Sociale veiligheid |
| Kan ik af en toe uitrusten? | Zit-en rustvoorziening |
| Kan ik onderweg naar de WC? | Toilet |
| Is het een prettige omgeving om doorheen te lopen? | Prettige looproute |
| Hoe is de staat van beheer en onderhoud? | Beheer en onderhoud |
Alle factoren die bepalen of iemand besluit te gaan lopen zijn gevat in deze infographic.
Aan de slag met looproutes
Zorg bij aanpak van bestaande looproutes of de aanleg van nieuwe routes dat de wensen van gebruikers (bewoners, bezoekers) worden geïnventariseerd. Hoe ervaren zij de de kwaliteit van het bestaande netwerk en wat zijn eventuele verbeterpunten. Het kennisplatform CROW houdt zich bezig met een goed geregelde infrastructuur, de openbare ruimte en veilig verkeer & vervoer. Zij hebben een helder overzicht gemaakt van eigenschappen waaraan goede voetgangersroutes moeten voldoen. Daarnaast heeft CROW heeft ook een methodiek ontwikkeld om de kwaliteit van voetgangersroutes in beeld te brengen.
- Richtlijnen en aanbevelingen bevat informatie over eigenschappen van goede looproutes. Hierin staan minimumeisen om aan een basisniveau te voldoen en aanbevelingen om te komen tot een plusniveau. Handig wanneer een gemeente bezig is met het ontwerp van een nieuwe route of een herinrichting van een bestaande straat;
- Quickscan is om de bestaande situatie in beeld brengen;
- Beeldmeetlatten geeft inzicht in de kwaliteit van de huidige routes en maakt duidelijk waar verbetering wenselijk of zelfs noodzakelijk is.
Een goed voorbeeld van visie op beweegroutes komt uit regio Utrecht. Lees er meer over in het artikel: Visie Beweegroutes regio Utrecht.
Meer over looproutes en een beweegvriendelijke omgeving vind je in het Kennisdossier Beweegvriendelijke Omgeving.
