Wat is CrossFit?
CrossFit is een trainingsmethode waar veel verschillende oefeningen met een hoge intensiteit worden uitgevoerd. Naast krachtoefeningen zijn atletiek en gymnastiek ook een groot onderdeel van de oefeningen binnen CrossFit. Zo wissel je squats af met rennen, handstands en roeien. CrossFit is er niet alleen voor atleten. Sterker nog: iedereen kan CrossFit op zijn of haar niveau doen.
Marlijn is inmiddels zo’n 3,5 jaar fanatiek bezig met CrossFit. Hoe kwam ze daarmee in aanraking? “Een vriendin van mij dacht dat het wel wat voor mij zou zijn. Zelf was ik echt a-sportief. Ik wilde wel wat doen, maar ik was nog niet iets tegengekomen wat ik echt leuk vond.” Ze besloot om het een keer te proberen. “Toen ik binnenkwam waren er allemaal mensen met halters bezig en ik dacht: waar ben ik aan begonnen!” Tijdens de CrossFit les merkte Marlijn dat trainers heel erg open stonden en het juist wel interessant vonden om les te geven aan iemand die blind is. Alhoewel Marlijn na deze les de ‘ergste spierpijn ooit’ had, motiveerde deze les haar om verder te gaan. Sindsdien is ze niet meer weg te slaan uit de CrossFit box.
De uitdagingen
Appeltje eitje? Natuurlijk komen er voor Marlijn ook uitdagingen bij kijken. Een oefening goed uitvoeren en zorgen dat je lichaamshouding goed is, is voor veel mensen een kwestie van kijken hoe anderen het doen en in de spiegel kijken. Maar wat nou als je dat niet kunt? Dan heb je mensen nodig die jou de juiste lichaamshouding laten voelen. “Bij de overhead squat voelde ik gewoon niet goed of ik die barbell recht had of niet. Elke keer als ik een stapje zwaarder wilde, kieperde ik om. Uiteindelijk kwamen we erachter dat het hielp als mijn trainers aan gaven hoe ik mijn lichaam moest neerzetten en hoe het moest voelen, zodat mijn lichaam ook snapte hoe het moet.” Marlijn geeft aan zelf weinig obstakels te ervaren bij CrossFit. Wel is het belangrijk dat ze mensen om haar heen heeft die helpen met het klaarleggen van haar spullen, “zodat ik niet een half uur naar een kettlebell hoef te zoeken”.
CrossFit gaat gepaard met uitdagende oefeningen. Voor iedereen is het van belang dat dit veilig gebeurt. Voor Marlijn betekent dit ook dat ze soms moet afvragen of een bepaalde oefening het waard is om te doen. Neem burpees over de bar. De kans dat Marlijn met haar voet achter de barbell blijft haken is groter dan voor een sporter die de barbell wel kan zien. Marlijn kiest er dan ook voor om altijd gewone burpees te doen.
CrossFit met een beperking
Door CrossFit kwam Marlijn ook tot de ontdekking dat sporten voor mensen met een beperking helemaal niet zo vanzelfsprekend is. “Daar wil ik me voor inzetten. Ik wil ervoor zorgen dat sporten wel vanzelfsprekend is voor iedereen.” Dit doet ze als vrijwilliger bij Dutch Adaptives: een organisatie die zich inzet om sport en bewegen voor iedereen toegankelijk te maken. Ze doen mee aan obstacle runs, organiseren CrossFit workshops en hebben een eigen zeilteam.
Rol van de trainers
Het trainen van mensen met een beperking vraagt van een coach om per persoon goed te kijken wat wel en wat niet werkt. Maar is dat werkelijk anders dan voor mensen die geen beperking hebben? Zoals Marlijn het heel mooi zegt: “Iedereen komt wel een keer een beperking tegen in zijn leven. Zo train je ook altijd iemand die last heeft van een schouder of knie. Dan is het ook zaak om op een veilige manier te trainen en er toch voor te zorgen dat die persoon de juiste prikkel krijgt.” Voor trainers is het dus van belang om goed te kijken naar de persoon en wat mogelijk is. Op zich is dat niets nieuws. Wel zegt Marlijn daarbij: “Een zichtbare beperking kan soms wat afschrikken, waarschijnlijk ook door het onbekende. Heeft iemand een pijntje, dan weten trainers vaak beter hoe ze daar mee om moeten gaan.”
Marlijn kreeg van trainers te horen dat het voor hen ook heel leerzaam was om haar te trainen. Alleen al omdat ze extra goed na moeten denken hoe ze bepaalde oefeningen duidelijk uitleggen én om meer rekening te houden met het dagelijks leven van de sporter. Bij Marlijn is dat bijvoorbeeld zorgen dat de schade aan haar handen niet te groot wordt. Voor iemand die in een rolstoel zit is het van belang om te zorgen dat die persoon de rolstoel kan blijven voortduwen. Heel veel shoulder presses doen die leiden tot flinke spierpijn in schouders is dus niet zo’n goed idee.
Een tip van Marlijn: ga als trainer in gesprek en vraag hoe het dagelijks leven van iemand met een beperking eruit ziet. Zo kom je er goed achter wat voor iemand wel of niet mogelijk is.
Obstacle Runs
Naast CrossFit doet Marlijn ook mee aan Obstacle runs. Samen met haar buddy heeft ze vorig jaar 12 kilometer afgelegd, opgesplitst in obstakels. Bij elk obstakel legt haar buddy uit hoe het obstakel eruit ziet en hoe Marlijn dit het best aan kan pakken. “Niet alle obstakels kan ik doen. Met mijn trainers heb ik afgesproken dat ik altijd één contactpunt moet blijven houden. Lukt dat niet, dan is het obstakel gewoon te onveilig. Op de sprong van de duikplank natuurlijk nagelaten.” Haar voorbereiding was wat lastiger: want hoe train je voor zo’n obstacle run? “Ik wist echt niet hoe ik er voor moest trainen. Maar ik dacht: ik merk het wel.”
Hoe richt je een competitie in?
CrossFit is ‘hot en happening’ en er zijn ontzettend veel wedstrijden en kwalificaties. Mensen met een beperking komen daar nog niet voor in aanmerking: er is namelijk geen passend wedstrijdreglement. Elke beperking komt met andere uitdagingen en dus ook met een andere invulling van de wedstrijdoefeningen. Op welke aspecten beoordeel je een boxjump? Is dat hetzelfde voor iemand die in een rolstoel zit? Hoe laat je iemand 500 meter rennen als die persoon niets ziet? Is hulp van een buddy dan toegestaan? Uitdagingen die, met het gebrek aan een overkoepelende Nederlandse CrossFit organisatie, lastig te tackelen zijn.
De aanpak van Marlijn en Dutch Adaptives is om langs andere CrossFit boxen te gaan om te laten zien wat mensen met een beperking allemaal kunnen binnen CrossFit. Op die manier willen ze gezamenlijk urgentie creëren om een wedstrijdreglement te ontwikkelen. “Wat daarbij lastig is, is dat veel mensen met een beperking last hebben van pijn en vermoeidheid. We kunnen dus een clinic plannen bij een andere box, maar vaak zeggen mensen op het laatste moment af omdat ze gewoon te moe zijn die dag. Dat maakt het lastig om ergens anders een demo te geven en als één grote groep sterk te staan.”
CrossFit is als sport dus heel toegankelijk voor iedereen, maar er is nog een hoop te winnen in het toegankelijk maken van de wedstrijden voor iedereen. “Daar hebben we nog wel een weg te gaan: we weten nog niet wat haalbaar is en hoe we dit in reglementen kunnen opnemen.” En Marlijn? Die blijft zich inzetten om mensen met een beperking te laten weten dat sporten voor iedereen mogelijk is; en ondertussen werkt ze zichzelf nog in het zweet.
Meer weten over sport en bewegen voor mensen met een visuele beperking?
