Blog: weg naar multifunctionele accommodatie is uitdagend

Uit onderzoek van Mulier – het vijfde Brancherapport Sportaccommodaties in Nederland uit 2016 – blijkt dat de verschillen per regio zelfs groter worden. In gebieden als Delfzijl en Zuid-Limburg is er sprake van een een daling van tien tot vijftien procent, terwijl in bijvoorbeeld Delft en Amsterdam een groei te zien is van tien tot vijftien procent. De belangrijkste oorzaak is waarschijnlijk de trek van jonge mensen naar de stedelijke gebieden.

Multifunctionele Accommodatie op de agenda

Zowel in groei- als krimpgebieden vinden gesprekken plaats over hoe gemeenten en sportverenigingen vanuit accommodatie-perspectief met dit vraagstuk kunnen omgaan. In die gesprekken komt de multifunctionele accommodatie (MFA) met sport steeds vaker op de agenda. In steden is het gebrek aan ruimte vaak de aanleiding: een multifunctionele inrichting maakt efficiënter gebruik van die ruimte. Een kunstgrasveld kan bijvoorbeeld geschikt gemaakt worden voor meer sporten, door iets te doen met de belijning. Bij krimp-situaties krijgt multifunctionaliteit meestal een andere invulling: in de vorm van cultuurhuizen waar de voorzieningen op sociaal, cultureel, kerkelijk en sportief bij elkaar worden gebracht.

Denk over deze zaken goed na:

Is een multifunctionele accommodatie nu dé oplossing voor schaarse ruimte en/of krimp? Misschien wel, maar het is goed om over een aantal zaken goed na te denken:

1. Flexibiliteit. De samenleving verandert steeds sneller, terwijl een investeerder een gebouw het liefst neerzet voor 25 tot 40 jaar. Hoe zorg je er dan voor dat binnen de MFA ingespeeld kan worden op veranderende behoeftes aan bepaalde ruimtes?
2. Verschillende gebruikersgroepen. Bestaande (sport)accommodaties zijn vaak echte verenigingsgebouwen. Niet zelden zijn ze met bloed, zweet en tranen neergezet en ze zijn lang niet altijd van de overheid. Bij het gebruik door verschillende groepen, moeten heldere afspraken gemaakt worden over wie wat doet en betaalt. En de balans daarin moet bewaakt worden.
3. Betrokkenheid gebruikers. Betrokkenheid van de gebruikers bij de realisatie van een MFA is van essentieel belang. Dat verkleint de kans op onvrede en wantrouwen en vergroot de kans op een gezonde exploitatie.

Lees hier meer over de kansen en valkuilen van MFA’s

Gefaseerde aanpak van MFA’s

Om de valkuilen te ontwijken is het aan te bevelen – of misschien wel een must – om voor een gefaseerde en doordachte aanpak te kiezen. In het rapport Sport en Multifunctionele Accommodaties adviseren de auteurs om van 4 fases uit te gaan: onderzoek, plan, realisatie en gebruik. Ook benoemen ze de verschillende ‘posities’ voor betrokken partijen: initiatiefnemer, hoofdgebruiker of kleine huurder. Het is essentieel om al in de onderzoeksfase te bepalen hoe de posities in jouw gemeente worden ingevuld en hoe de bijbehorende rol het meest effectief is. Om daarmee ook zo vroeg mogelijk zicht te krijgen op:

• de functionele eisen die gebruikers stellen aan het gebouw, een specifieke ruimte of de gebruikstijden
• de kaders die de eigenaar van het gebouw hanteert op het gebied van bijvoorbeeld financiën, locatie of gewenst gebruik

Kortom:

• Het lijkt erop dat MFA’s in de toekomst een vaker voorkomende vorm van invulling van (sport)accommodaties gaan worden.
• De realisatie van een MFA vraagt een zorgvuldig proces, vooral vanwege de diversiteit aan gebruikers en de daarmee gepaard gaande diversiteit aan gebruikerswensen en -behoeften.
• Toekomstige flexibiliteit bij de inrichting is een aandachtspunt, omdat verwacht mag worden dat gebruikerswensen in de toekomst, sneller dan vroeger, zullen veranderen.