Beweegrichtlijnen 0-4 jaar: wat zegt het buitenland?

Australië, België, Canada, Duitsland, Nieuw-Zeeland, Verenigd Koninkrijk en Zuid-Afrika hebben richtlijnen voor de allerjongsten. Daarnaast heeft de WHO in 2019 een richtlijn gepubliceerd voor kinderen onder de 5 jaar. De richtlijnen komen sterk overeen en geven een goed beeld van de hoeveelheid beweging die op deze leeftijd nodig is voor een goede gezondheid. Deze internationale richtlijnen geven ook voor Nederland richting en inspiratie.

Waarom het belangrijk is dat kinderen vanaf de geboorte beginnen met spelenderwijs bewegen, beschrijven we in dit artikel over spelenderwijs bewegen. Daarbij delen we wetenschappelijke inzichten en tips hoe je bewegen bij jonge kinderen stimuleert.

Stilzitten

De landen zijn het met elkaar eens dat langdurig stilzitten niet gewenst is. Kinderen zouden niet meer dan 1 uur achter elkaar mogen stilzitten. Het is belangrijk kinderen tussen het zitten te laten bewegen. Ook is het goed om kinderen zo min mogelijk in stoeltjes of zitjes te zetten die de vrijheid van bewegen beperken. Soms is dat noodzakelijk, zoals in de auto, maar het advies is dit te beperken tot een minimum.

Schermtijd

Alle landen, met uitzondering van het Verenigd Koninkrijk, geven een aanbeveling over de tijd die kinderen achter schermen doorbrengen. Denk aan een computer, tablet of telefoon. Zij bevelen aan om kinderen onder de 2 jaar helemaal geen schermtijd te geven. Kinderen boven de 2 jaar zouden maximaal 1 uur per dag achter een scherm mogen doorbrengen. Duitsland is strenger: kinderen tot 4 jaar geen schermtijd en kinderen tussen 4-6 jaar maximaal een half uur per dag.

Beweegadvies voor kinderen jonger dan 1 jaar

Kinderen jonger dan 1 jaar zouden volgens de richtlijnen van de WHO, België, Australië, Verenigd Koninkrijk, Canada, Denemarken en Zuid-Afrika meerdere keren per dag actief en gevarieerd in beweging moeten zijn. Vooral spelen op de grond moet bevorderd worden en kinderen hebben genoeg vrije, veilige ruimte nodig om te bewegen. De WHO, Australië, België, Canada, Verenigd Koninkrijk en Zuid-Afrika geven ook aan dat kinderen die nog niet kruipen of lopen per dag minimaal 30 minuten onder toezicht, verspreid over de dag, in buikligging moeten doorbrengen om zich goed te ontwikkelen. België wijst erop dat het belangrijk is dat kinderen in hun eerste levensjaar regelmatig van houding wisselen tijdens het spelen en voeden. Duitsland geeft aan dat kinderen van geboorte tot 3-jarige leeftijd zoveel mogelijk zouden moeten bewegen en zo min mogelijk geremd moeten worden in hun natuurlijke instinct tot bewegen.

Beweegadvies voor kinderen ouder dan 1 jaar

De beweegrichtlijnen van alle landen geven aan dat kinderen ouder dan 1 jaar minimaal 3 uur per dag actief zouden moeten bewegen – maar meer is beter. Variatie en spreiding over de dag zijn belangrijk. Kinderen tussen 3 en 5 jaar zouden 1 van de 3 uur erg actief/intensief in beweging moeten zijn.

Slaap

Sommige richtlijnen, zoals die van de WHO, België, Canada en Australië, hebben een 24-uurs richtlijn voor kinderen tot 4 jaar. In deze richtlijnen speelt – naast zitten en bewegen – slaap een belangrijke rol. Als kinderen goed en genoeg slapen hebben ze meer energie en zin om te bewegen.

Volgens de richtlijnen zouden kinderen van 0-3 maanden 14-17 uur per dag moeten slapen en kinderen van 4-11 maanden 12-16 uur per dag. Dit is inclusief de dutjes die de kinderen overdag doen. Kinderen van 1 en 2 jaar hebben 11-14 uur per dag slaap nodig (inclusief dutjes) en voor kinderen van 3 en 4 jaar is dat 10-13 uur per dag (mag inclusief dutjes zijn). Voor kinderen van 1-4 jaar is regelmatig het advies dat zij op consequente tijden moeten slapen en gewekt moeten worden.

Hoe stimuleer je meer en gevarieerd bewegen?

De meeste richtlijnen geven tips over hoe je kinderen meer en gevarieerd kunt laten bewegen. Het is bijvoorbeeld goed om te zorgen dat kinderen gevarieerd bewegen door verschillende vormen van bewegen, wisselende omgevingen, wisselende ondergrond en verschillende spelletjes. Ook is het belangrijk dat kinderen vooral plezier hebben in bewegen en dat activiteiten aangepast zijn op leeftijd en competentie. Daarmee houden ze het langer vol. Zorg voor genoeg uitdaging, interactie en laat kinderen zowel binnen als buiten spelen. Meer concrete tips voor bewegen voor baby’s, dreumesen en peuters vind je in dit artikel met beweegtips voor de allerkleinsten.

Ontwikkeling Nederlandse beweegrichtlijn 0-4 jaar

In 2017 zijn de Nederlandse beweegrichtlijnen opgesteld. Die geven aan hoeveel lichaamsbeweging per dag nodig is voor een goede gezondheid. Deze richtlijnen richten zich op de doelgroepen 4-18 jaar en volwassenen en ouderen. Voor de doelgroep 0-4 jaar zijn nog geen beweegrichtlijnen ontwikkeld, wegens het ontbreken van voldoende en goed wetenschappelijk onderzoek. 

De Gezondheidsraad adviseert tot er meer wetenschappelijk bekend is de richtlijnen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) aan te houden. In dit artikel kun je meer lezen over het beweegadvies 0-4 jarigen, uit 2022. Dat geeft ouders en professionals houvast voor het stimuleren van lichamelijke activiteit, een goede motorische ontwikkeling en groei.

Lees meer over spelenderwijs bewegen in Nederland

• Spelenderwijs bewegen met de allerkleinsten. In dit artikel staan de belangrijkste wetenschappelijke inzichten en een aantal tips rond spelenderwijs bewegen;
• Leuke eenvoudige beweegtips voor de allerjongsten
• Een viertal herkenbare uitdagingen uit de praktijk. Drie experts benoemen ze en geven praktische oplossingen;
• De ervaringen en praktische tips van drie pedagogisch medewerkers uit de praktijk;

Specifiek voor de Nederlandse opvang vind je hier een overzicht met goede aanpakken om kinderen van 0-4 meer te laten bewegen.

Heeft u een vraag of wilt u meer informatie, neem dan contact op met Femke van Brussel of Rebecca Beck. Volg hen op social media en blijf op de hoogte.